Воените компании од САД, Велика Британија и Турција ќе бидат исклучени од новата програма за финансирање на одбраната на ЕУ од 150 милијарди евра, освен ако нивните матични земји не потпишат договори за одбрана и безбедност со Брисел.
Според предлогот на Европската комисија, планираниот фонд за капитални расходи за оружје би бил отворен само за одбранбените компании на ЕУ и оние од трети земји кои потпишале договори за одбрана со Унијата.
Тоа би ги исклучило и сите напредни системи за оружје за кои трета земја има целосна контрола врз процесот на производство. Тоа би ја исклучило американската воздушна и ракетна одбранбена платформа Patriot, која ја произведува одбранбениот изведувач RTX, како и другите американски системи за оружје за кои Вашингтон има ограничувања за тоа каде може да се користат.
Политиката е победа за Франција и другите земји кои побараа „купи европски“ пристап за инвестиции во одбраната на континентот, поради стравувањата за долгорочната сигурност на САД како одбранбен партнер и добавувач подигнат од претседателот Доналд Трамп.
Најмалку 65 проценти од трошоците за производите треба да се потрошат во ЕУ, Норвешка и Украина. Остатокот може да се потроши на производи од трети земји кои го потпишаа договорот за безбедност.
„Ја имаме оваа можност навистина да изградиме европска одбранбена индустрија“, рече Каја Калас, шефица за надворешна политика на ЕУ, додавајќи дека војната во Украина ја покажала важноста да се има оружје без надворешни ограничувања. Во криза, вашата војска навистина треба да има одврзани раце“, додаде таа.
Обединетото Кралство силно лобираше да биде вклучена во иницијативата, особено со оглед на нејзината клучна улога во европската „коалиција на волни“ која има за цел да ги зајакне одбранбените способности на континентот. Британските одбранбени компании, вклучувајќи ги BAE Systems и Babcock International, се длабоко интегрирани во одбранбените индустрии на земјите од ЕУ, како што се Италија и Шведска.
Доколку трети земји како САД, ОК и Турција сакаат да учествуваат во иницијативата, тие треба да потпишат одбранбено и безбедносно партнерство со ЕУ.
„Работиме на воспоставување на ова одбранбено и безбедносно партнерство со Обединетото Кралство. Навистина се надевам дека за самитот ЕУ-Велика Британија во мај можеме да имаме резултати што ќе доведе до тоа да направиме повеќе и да го направиме тоа заедно“, рече Калас.
Исклучувањето на Велика Британија и Турција ќе создаде големи главоболки за големите европски одбранбени компании кои се блиски до производителите или добавувачите на тие пазари.