Во Србија, грејната сезона започнува на 15 октомври. Дали радијаторите ќе бидат топли тој ден или не зависи од временските услови. Граѓаните кои се греат на други начини веќе мора да подготвуваат план за постудените денови. Со оглед на тоа што секоја година се води дискусија за цените на греењето, кои постојано растат, еве каква е состојбата подалеку на север, поточно во Шведска, и на кои начини тие прават заштеди во потрошувачката на енергија и сметките.
Швеѓаните користат неколку методи за греење и заштеда на енергија, а централното греење е еден од клучните системи. Околу 55% од домаќинствата и комерцијалните згради во Шведска го користат овој систем. Централното греење користи отпадна топлина од индустријата и комбинираните електрани за производство на електрична енергија и топлина, намалувајќи ја употребата на фосилни горива и емисиите на CO2. На пример, речиси 90% од топлината во овие системи доаѓа од обновливи извори или рециклирана топлина.
За да се заштеди енергија, шведскиот систем за греење се фокусира на подобрување на енергетската ефикасност на зградите, како што се подобра топлинска изолација и употреба на топлински пумпи, кои генерираат околу 20-25% од енергијата за греење. Овие техники ја намалуваат вкупната потрошувачка на енергија и ги зголемуваат заштедите, пишува „Open Access Governmant“.
Швеѓаните се познати по својата ефикасност и одржливост во многу аспекти од животот, вклучително и греењето. Со студените зими, греењето е неопходност, но начинот на кој го прават тоа ја покажува нивната посветеност на одржливоста на животната средина и заштедата на енергија. Еве како Швеѓаните се загреваат и штедат на греење.
Користење на централно греење
Централното греење е многу распространето во Шведска, опфаќајќи околу 90% од зградите во урбаните средини. Овој систем вклучува централизирано производство на топлина што се дистрибуира преку мрежи за топла вода до станбени згради и куќи.
Како заштедуваат:
Комбинирана топлинска и електрична енергија (CHP): Многу станици за централно греење користат технологија на комбинирана топлинска и електрична енергија (CHP), што овозможува максимално искористување на горивото и минимални загуби на енергија.
Употреба на биогорива: Повеќето системи користат биомаса (отпад од дрво, пелети) или биогас, што ги намалува емисиите на јаглерод диоксид. Овие обновливи извори на енергија го прават системот за греење одржлив и еколошки.
Геотермална енергија
Шведска е лидер во употребата на геотермални топлински пумпи. Овие пумпи користат топлина од земјата, која е константна во текот на целата година, за греење на простор и вода.
Како заштедуваат:
Ефикасност: Геотермалните пумпи користат многу малку електрична енергија и можат да произведат три до четири пати повеќе топлина отколку што е потребно за нивно работење.
Ниски оперативни трошоци: Иако почетната инвестиција е поголема, геотермалните системи носат значителни заштеди на долг рок, бидејќи ги намалуваат трошоците за греење за дури 60-70%.
Изолација на згради и енергетска ефикасност
Зградите во Шведска се исклучително добро изолирани, што овозможува внатрешната температура да остане стабилна со минимални загуби на енергија. Современата градба во Шведска често користи пасивни куќи кои се дизајнирани да користат минимална енергија за греење и ладење.
Како заштедуваат:
Висококвалитетна изолација и прозорци: Трослојни прозорци со низок коефициент на спроводливост и дебели слоеви на топлинска изолација се користат на ѕидовите, подовите и покривите.
Паметни системи за вентилација: Многу шведски куќи имаат системи за вентилација со обновување на топлината, кои го обновуваат поголемиот дел од топлината од издувниот воздух.
Паметна технологија и регулирање на температурата
Швеѓаните користат паметни термостати и други технологии кои автоматски ја прилагодуваат температурата во зависност од времето, присуството на членови на домаќинството или режимите ден/ноќ.
Како заштедуваат:
Паметни термостати: Овие уреди овозможуваат далечинска контрола на температурата и програми кои го намалуваат греењето кога никој не е дома или ноќе кога е потребна пониска температура.
Зонирано греење: Наместо греење на целата куќа, честопати се загреваат само просториите што моментално се користат.
Обновливи извори на енергија
Покрај геотермалните пумпи, Шведска се потпира и на енергијата на ветерот и сончевата енергија, кои се користат не само за производство на електрична енергија, туку и за загревање на вода и поддршка на системите за греење.
Како штедат:
Сончеви панели: Сончеви колектори за греење на вода и хибридни системи што интегрираат сончеви панели со системи за греење можат да ја намалат потрошувачката на енергија за греење.
Субвенции и програми за енергетска ефикасност
Шведската влада го поттикнува користењето на енергетски ефикасни решенија преку разни субвенции и даночни олеснувања за граѓаните кои инвестираат во обновливи извори на енергија или ја подобруваат енергетската ефикасност на своите домови.
Како штедат:
Субвенции за обновлива енергија: Сопствениците на домови кои преминуваат на обновливи извори на енергија како што се соларни панели или геотермални пумпи можат да добијат значителни субвенции или даночни олеснувања.
Дали Швеѓаните се задоволни од греењето во нивната земја?
Мислењата на Швеѓаните за системите за греење, особено за централното греење, се поделени. Иако системот за централно греење е многу ефикасен и користи обновливи извори на енергија, цените значително се зголемија во последните неколку години. На пример, во 2023 година, просечната цена на греењето се зголеми за 8%, додека во некои општини зголемувањата достигнаа и до 30%. Овие зголемувања на цените предизвикаа незадоволство кај корисниците, особено затоа што операторите на греење немаат целосна слобода често да ги менуваат цените, што доведува до бавно прилагодување на трошоците за гориво. Ова предизвикува фрустрации и притисоци врз пазарот на греење, пишува „S&B Global“.
Сепак, многу Швеѓани се уште се задоволни од високото ниво на енергетска ефикасност на системот и неговиот придонес во намалувањето на емисиите на јаглерод диоксид. И покрај зголемувањето на цените, централното греење останува доминантен и важен систем за греење во земјата, особено во урбаните средини.