За неуспехот на Србија во овој случај придонесе недоволно прецизниот Закон за девизно работење, кој и натаму предизвикува контроверзи меѓу граѓаните и бизнисите.
Пресудата беше објавена вчера, а потврдува дека петте апликанти покренале постапка против Србија, тврдејќи дека меѓу 2012 и 2014 година, српските царини заплениле готовина што не ја пријавиле на различни гранични премини. Според нив, тие поседувале сума која била над дозволениот лимит од 10.000 евра, износ што може да се пренесе без обврска за пријавување.
Што се случило на српските граници?
Помеѓу 2012 и 2014 година, пет лица биле поединечно запрени на различни гранични премини додека патувале низ Србија. Преку испрашување или претреси, било утврдено дека тие поседувале повеќе готовина од дозволеното. Иако некои од нив имале потврди или изјави за потекло на средствата, царинските власти им дозволиле да задржат само до 10.000 евра, но останатите износи што ги носеле им биле привремено запленети. Овие пари биле означени како „нелегално стекнати“.
Запленетите износи варирале од 14.425 евра до дури 93.000 евра. Во случајот со германскиот државјанин, од запленетата сума од 93.000 евра, само околу 40% му биле вратени, додека другите апликанти останале без целата сума што ја поседувале. Потоа, прекршочните судови ги казниле со парични казни од 70 до 550 евра.
Пресудата на Европскиот суд
Европскиот суд за човекови права едногласно пресуди дека Србија го прекршила Член 1 од Протокол 1 на Европската конвенција за човекови права, кој вели дека секое лице има право на мирно уживање во својот имот и дека никој не може да биде лишен од својот имот освен во јавен интерес и под условите предвидени со закон.
Судот истакна дека правната рамка на Србија е премногу широка и непрецизна, што создава недостаток на фер баланс помеѓу општиот интерес и заштитата на правото на подносителите на жалби за мирно уживање во својот имот.
Запленувањето на пари според Законот за девизи
Запленувањето било спроведено согласно со Законот за девизи, но Европскиот суд забележа дека членот 64 на Законот за девизи, кој го регулира ова, е нејасен и непрецизен. Особено, не е јасно кои специфични околности ќе доведат до целосно или делумно запленување на парите. Судот понатаму проценил дека српските судови не направиле доволна анализа на потребата од санкции во секој поединечен случај.
Нема докази за криминална активност
Српската влада тврди дека запленувањето на парите било дел од напорите за борба против перење пари. Но, Европскиот суд не нашол никакви докази дека запленените пари биле стекнати на незаконски начин или дека подносителите на жалбите биле поврзани со криминални активности. Нема индикации дека тие биле осомничени за шверц или било која друга нелегална активност.
Отштета за подносителите на жалби
Во пресудата се наоѓа и обврска за Србија да ги врати конфискуваните пари на подносителите на жалби. Германскиот државјанин ќе добие отштета од 53.000 евра, додека останатите апликанти ќе добијат износи од 14.425 до 25.020 евра. Србија ќе мора да ги плати и трошоците за постапката, кои се движат од 1.700 до 1.750 евра за секој апликант.
Оваа пресуда ја истакнува важноста на појаснувањето и усогласувањето на законските оквири во Србија за заштита на правото на поседување имот, со цел да се избегне ваква правна несигурност и неправди во иднина.
Извор: forbes.n1info.rs