Американскиот фармацевтски гигант „Фајзер“ ја тужи полската влада поради ненаплатени 60 милиони дози од вакцината против ковид-19 што ја разви со „БионТек“. Тужбата, која доаѓа додека Полска се подготвува за промена на власта по изборите во октомври, ја означува кулминацијата на 19-месечната битка меѓу Варшава и „Фајзер“ околу преголемите дози вакцини.
„Политико“ пишува дека корените на конфликтот може да се бараат назад до енормниот договор за 1,1 милијарди дози што Европската комисија го потпиша со „Фајзер“ во 2021 година.
„Фајзер и БионТек се обидуваат да ја натераат Полска да ги исполни своите обврски во врска со нарачките за вакцината против ковид-19 дадени од полската влада како дел од нивниот договор за снабдување на Европската унија потпишан во мај 2021 година“, рече портпаролот на „Фајзер“, додавајќи дека „БионТек“, исто така, се приклучува кон постапката.
Нарачани дози кои воопшто не беа потребни
Според полскиот весник Gazeta Prawa, „Фајзер“ покренала граѓанска постапка пред судот во Брисел бидејќи дозите биле купени преку заеднички договор за набавка на ЕУ, подготвен според белгискиот закон. Првото рочиште е закажано за 6 декември.
Во 2021 година, Комисијата потпиша договор со „Фајзер“ за до 1,8 милијарди дози од нејзината вакцина, од кои на крајот беа нарачани 1,1 милијарди дози. Овој договор за заедничко купување, постигнат од Комисијата во име на земјите од ЕУ, ги засени претходните набавки на вакцини од страна на блокот и ги поттикна другите производители на вакцини да се жалат дека тие се истиснати од пазарот.
Големината на договорот оттогаш е воденички камен околу вратот на Комисијата, а не само поради загриженоста за транспарентност бидејќи Фон дер Лејен одби да разговара за нејзината лична улога во преговорите. Земјите се договорно обврзани да купуваат дози кои, како што се испостави, не им биле потребни.
Во април 2022 година, тогашниот полски министер за здравство Адам Ниџиелски објави дека земјата престанала да прима пратки со вакцини. Тој рече дека Полска се повикала на клаузулата за виша сила во договорот, наведувајќи го финансискиот притисок предизвикан од приливот на бегалци од украинската војна и економското нарушување кое уследило.