За време на првиот круг од локалните избори во Франција на 6 декември националистички-популистички Народен фронт (НП) освои 28% од гласовите и се нареди на прво место во 5 од 13 региони на земјата.
Овој резултат предизвика силна реакција во Франција и исто така беше дискутирано во земјите со муслимански мнозинства, вклучувајќи Турција, бидејќи една од главните пропагандни теми на ФН е токму присуството на муслиманите во Франција. Да се обидеме да ги видиме работите појасно преку организирање на некои податоци. Прво ќе со минимизирање значењето на оваа победа, после сепак ќе го максимализираме. Ако сакате да мислите дека овие резултати не се толку важни, тогаш прочитајте ја првата половина, а ако сакате да мислите дека станува збор за историска катастрофа, прочитајте ја втората половина.
Со овие резултати не треба да се претерува 1.Тоа се “регионални избори”. Не општи, не општински, не претседателски. Вистина е дека по 1981 година Франција влезе во процес на децентрализација и “региони” се помоќни отколку што беа во 70-тите години. На пример “региони” одговараат за меѓуградскиот превоз, плановите за економски развој, зградите на народната просвета (само зграден фонд, а не самото образование). Но сепак овие избори не се толку важни колку претседателските или општинските. Од друга страна, со неодамнешната реформа, Франција е поделена на 13 “велики региони”, обединувачки стари мали региони.
Во оваа земја, каде регионалниот идентитет се уште е многу силен, избирачите се уште не го разбрале.
2.Традиционно средните избори во Франција се повод за испраќање на “предупредување” до владејачката партија. Со други зборови, по традиција, ако една левичарска партија управува со земјата, гласачите гласаат за десничарска партија и обратно. И сега тоа е силно предупредување до Социјалистичката партија (СП) и претседателот Франсоа Оланд. СП доби само 23% како трета по резултат партија.
3.Одново, обично овие регионални избори не го мобилизираат електоратот во Франција. На регионалните избори во 2010 година само 47% гласаа од избирачите . Во 2015 година бројот е малку повисоко и е 49 отсто. Со други зборови 28-те проценти од гласовите добиени од НП, се 28% од 49% на електоратот. Што математички значи дека само 13% од францускиот електорат гласаше за НП.
4 Овие избори се во два круга. Општо земено, за време на таков вид избори, на првиот круг избирачите протестираат, а на вториот нивните партии се отстрануваат. За традиционалните партии постојат неколку можности. Партијата на трето место може да се повлече во корист на втората или неколку партии имаат можност да формираат нова мешовита листа. Дури и ако НП се покаже на прво место во шест региони на 6 декември, следната недела тие ќе имаат можност да добијат два (или можеби три) региона.
5.И, на последно место, Франција има солидни, со длабоки корени институции и поделба меѓу властите. Значи победата на една партија на регионалните избори не може да го промени системот, преку која се заштитени човековите права.
Овие резултати се пресвртна точка
1.За првпат НП се претвора во политичката партија на врвот во Франција. Во некои региони таа доби 40%. Тоа значи дека во Франција, како и во други делови на Европа (Унгарија, Турција …) политиките на популизам и идентитет почнаа да работат. Ова е потенцијално опасност .
2.Погрешно е при оваа победа да биде ценета само улогата на терористичките напади во Париз. Овој аргумент ризикува да засени некои структурни проблеми на француската политика, кои постојат од 1980 година. За 30 години НП била во постојана прогресија. Социјалистичката партија е социјалистичка само како име, а либералната десница станува, особено откако поранешниот претседател Жак Ширак и уште повеќе по поранешниот претседател Никола Саркози, и копираа од НП. Копиите го зајакнуваат успехот на оригиналот. Секогаш.
3.От почетокот на векот левичарските партии станаа капиталисти од капиталистите, а десничарските партии станаа националистички од националистите. Тие се обидуваат да користат исти квалификации со НП со цел да се здобијат со неговите гласови и, правејќи тоа, тие оставија многу од своите вредности.
4. По 1984 година поддршката за НП значително се зголеми; и тоа не мож е да се објаснува само со нападите во Париз Патем во Париз. Поддршката за НП на последните избори беше само 18%, патишта назад од националните резултати.
5.По пензионирање на основачот на НП Жан-Мари Ле Пен, многу добро познат со неговиот антисемитизам и национализам, неговата ќерка Марин Ле Пен создаде модерен изглед на партија и ја прецентрира. Веќе не е можно да биде демонизирани НП, кој сега е воспоставен меѓу долните класи и дури и во средната класа. Овие гласачи страдаат економски и се против Европа и против политиките за имиграција. НП веќе не е средство за спротивставување; тој се претвора во “надеж”.
Да завршиме. Како што можете да дознаете, не сметам дека резултатот од овој прв круг ќе биде крај на францускиот модел. Но верувам дека ако традиционалните политички партии не ги реинтегрираат своите историски вредности (социјализам за Социјалистичката партија и голизам за Голистката партија!), НП, порано или подоцна, ќе управува со земјата и ќе има можност да ги закопа овие вредности.
…………………………………….
Коментарот е на Самим Акгонјул е објавен во во. “Тудејс Заман”.