Граѓаните на Македонија, Босна и Херцеговина, Србија, Албанија, Црна Гора, Косово, Украина, Молдавија, Грузија, како и на десетици други земји на чии граѓани не им е потребна виза за влез во земјите на Европската унија, односно Шенген, од 10 ноември оваа година на границата при влез, ќе се земаат четири отпечатоци од прсти и слика на лицето како дел од новиот систем за влез и излез (ЕЕС).
„Отпечатоците од прсти на деца под 12-годишна возраст не се скенираат, дури и ако се предмет на EES“, објаснуваат од Европската комисија.
Овие правила ќе важат за земјите-членки на Европската унија со исклучок на Кипар и Ирска, а регулативите ќе важат и за Исланд, Норвешка и Швајцарија како членки на Шенген.
Во исто време, граѓаните на сите други земји на кои им е потребна виза за влез во ЕУ, односно Шенген зоната, во тој случај во системот ќе складираат само фотографија од своето лице бидејќи веќе се регистрирани отпечатоци од прсти при аплицирање за виза.
Ќе се собираат податоци за патните исправи и други лични податоци на патниците, вклучително и датуми на влез и излез и ќе бидат електронски регистрирани во системот.
„Доколку го надминете дозволениот период на престој во европските земји кои користат EES, системот ќе ве идентификува и ќе ги запише тие податоци. Во случај властите да ви одбијат влез, системот ќе ги евидентира и овие податоци“, посочуваат од Европската комисија.
Оттаму појаснуваат дека дозволата за престој во ЕУ, односно во земјите од Шенген, се чува како период од 90 дена во кои било 180 дена и се брои како еден период за сите европски земји кои користат ЕЕС.
Тие посочуваат дека европските земји кои користат EES можат да одлучат дополнително да ги автоматизираат нивните процеси. Автоматизацијата значи дека граѓаните надвор од ЕУ можат да имаат корист од наменската опрема – „систем за самопослужување“.
Доколку е достапен на граничниот премин, системот за самопослужување овозможува регистрација при преминување на границата, проверка дали податоците се сè уште евидентирани во EES и дали податоците се присутни, како и нивно поставување за последователна проверка од страна на службеникот за пасошка контрола.
„По користењето на системот за самопослужување, можете да отидете на лентата за гранична контрола, каде што службеникот за пасошка контрола веќе ќе добие информации од системот за самопослужување (вклучувајќи проверки од други бази на податоци), потврда за вашиот идентитет и преостанатото времетраење на вашиот престој. Службеникот за пасошка контрола потоа може да поставува дополнителни прашања пред да одлучи да одобри или одбие пристап до територијата за која станува збор. Автоматизираните гранични процеси, пред пристигнувањето кај службениците за пасошка контрола, ќе помогнат постепено да се намалува времето на чекање.
„Автоматизацијата ги заменува рачните проверки кои одземаат многу време“, според Европската комисија.
За да ги користи услугите на системот за самопослужување на границите, патникот мора да има биометриски пасош кој содржи чип со вашите биометриски податоци собрани од сопственикот во моментот на аплицирање за пасош.
„Доколку немате биометриски пасош, нема да можете да ги користите системите за самопослужување“, предупредува Европската комисија.
Меѓутоа, на луѓето кои немаат биометриски пасош нема автоматски да им биде одбиен влез во ЕУ, односно во Шенген зоната.
Во принцип, при преминување на границата ќе се прифаќаат и биометриски и небиометриски пасоши, доколку се валидни и се исполнети сите други услови за влез.