Претседателот Доналд Трамп ја запре испораката на американската воена помош за Украина по жестоката расправија во Овалната соба со украинскиот претседател Володимир Зеленски минатата недела, изјави во понеделникот за Си-Ен-Ен официјален претставник на Белата куќа.
Суспендирањето на помошта, откако Трамп одржа серија состаноци со претставници на националната безбедност, може да има силен ефект врз способноста на Украина за борба, велат официјални лица и аналитичари. Суспензијата останува во сила додека Зеленски не повика на мировни преговори, изјави американски официјален претставник. Ова ја принудува Украина да седне на преговарачка маса под закана од загуби на бојното поле.
„Претседателот јасно стави до знаење дека е фокусиран на мирот. Нашите партнери исто така треба да бидат посветени на оваа цел. Паузираме и ја разгледуваме нашата помош за да се увериме дека придонесува за решението“, рече претставник на Белата куќа.
Односите се влошија откако Трамп дојде во Белата куќа
По повеќе од една недела отворено непријателство меѓу Вашингтон и Киев, оваа одлука е јасен показател за тоа колку односите се влошија откако Трамп ја презеде функцијата.
Во последниве недели, Трамп се приближи до ставовите на рускиот претседател Владимир Путин, лажно тврдејќи дека Украина ја започнала војната и обвинувајќи го Зеленски дека е диктатор. Но, одлуката за прекин на воената помош може да има реални последици за рамнотежата на конфликтот и да ја зајакне позицијата на Путин.
Суспензијата ќе се однесува на целата воена опрема што сè уште не е во Украина и е директен одговор на она што Трамп го гледа како недолично однесување на Зеленски минатата недела.
Украина може да го одржи ова темпо на војна без помош неколку недели, можеби до почетокот на летото
Украина веројатно би можела да го задржи сегашното борбено темпо неколку недели – можеби до почетокот на летото – пред да стапи на сила суспензијата на САД, истакнуваат западните власти. Администрацијата на Бајден забрза со испораките на оружје во последните денови од својот мандат, обезбедувајќи ѝ на Украина големи залихи на напредно вооружување. Станува збор за софистицирано оружје – вклучувајќи ги и ракетите со долг дострел ATACMS – кои и дозволија на Украина да нападне длабоко на руска територија.
„Иако европските држави би можеле да ги заменат американските резерви на муниција и артилерија, најнапредното оружје што го користи Киев доаѓа од Соединетите држави. Последиците ќе бидат големи. Јас би го нарекол осакатување“, рече Марк Канчијан, виш советник во Центарот за стратешки и меѓународни студии.
Канчијан оцени дека Украина ќе ги почувствува ефектите од суспензијата во рок од два до четири месеци, бидејќи помошта од европските земји му овозможува на Киев засега да остане во борбата. „Кога залихите се преполовени, тоа на крајот има влијание врз првите линии. Нивната линија на фронтот може да се прекине, а Украина ќе мора да прифати неповолно, дури и катастрофално, мировно решение“, рече Канчијан.
Но, тој предупреди дека администрацијата на Трамп и помага на Украина на повеќе нивоа и на начини кои би можеле да бидат паузирани или целосно откажани, вклучително и споделување разузнавачки информации и обука на украинските сили. „Можеби ќе има излез од ова, но ќе биде крајно понижувачки за Зеленски“, рече Канчијан.
Трамп и неговите соработници бараат јавно извинување од Зеленски, како и договор за украинските минерали. За ова интензивно се преговарало пред средбата во петок во Белата куќа, а договорот наводно бил блиску. Одлуката за прекин на помошта беше донесена во понеделникот и е дел од стратегијата за притисок врз Украина.
Американскиот државен секретар Марко Рубио јавно го повика Зеленски да се извини за случувањата во петокот.
Суспендирањето на помошта го става Трамп во судир со традиционалните европски сојузници како Велика Британија и Франција, кои јасно ја истакнаа својата поддршка за Зеленски на самитот во Лондон во неделата.
„Постои празнина во способностите што Европа не може сама да ги пополни“, изјави американски функционер.
Зеленски постојано им се заблагодарува на САД
Еден европски функционер ја нарече одлуката на администрацијата на Трамп да ја прекине воената помош за Украина „патетична и погрешна“.
Од почетокот на војната, администрацијата на Бајден објави 74 посебни пакети за воена помош директно од американските залихи, овозможувајќи муниција и залихи брзо да стигнат до Украина. Најголемиот од овие пакети вредеше речиси три милијарди долари, иако повеќето беа со многу помала вредност. Зеленски постојано им се заблагодарува на САД за оружјето на социјалните мрежи, како и во разговорите и состаноците со американски официјални претставници.
Суспензијата доаѓа еден ден откако воен претставник изјави за Си-Ен-Ен дека сè уште тече помошта за Украина што ја најави администрацијата на Бајден. Овие пратки вклучуваа муниција, артилериски гранати и ракети. Овие пратки вклучуваат муниција, артилериски гранати и ракети. Овие пратки се очекуваше да пристигнат уште неколку недели, но одлуката на администрацијата на Трамп ја стопира помошта што беше на пат.
САД поставија капацитети во Полска за да го поправат оружјето оштетено на бојното поле пред да го вратат назад на украинската војска. Исто така, постојат повеќе долгорочни договори меѓу производителите на оружје и САД за испраќање оружје во Украина.
Републиканците поделени
Републиканците во Конгресот, каде оваа партија има мнозинство во двата дома, се поделени околу продолжувањето на испораката на помош за Украина. Сенаторот Марквејн Малин, сојузник на Трамп, рече дека мисли оти американската посветеност кон Украина завршува, додавајќи дека „американските даночни обврзници се уморни од финансирање на оваа војна и не се гледа крајот“.
„Не верувам дека никој од нас што седи тука не верува дека Украина може да победи во оваа војна, а претседателот сака да ја заврши“, продолжи републиканецот од Оклахома. „Ако Зеленски сака САД да продолжат да преговараат за мир, тогаш ние ќе го сториме тоа“.
Сепак, тој исто така предупреди: „Ако Зеленски не сака да преговара за мир, тогаш не е наша работа да ги принудуваме даночните обврзници да продолжат да финансираат бескрајна војна“.
Републиканската сенаторка Сузан Колинс, сепак, го осуди прекинот на помошта во понеделникот вечерта, тврдејќи дека САД треба да продолжат да го поддржуваат својот сојузник.
„Ова е критично време за Украина. Мислам дека не треба да ја прекинеме нашата помош. Тоа таму се Украинци кои пролеваат крв“, рече сенаторката од Мејн.
Колинс призна дека Конгресот можеби нема да може да направи ништо за да обезбеди континуирана помош за Украина: „Многу од тоа е поврзано со овластувањата на претседателот. Останувам убедена дека не е само во интерес на Украина, туку и во наш интерес да ја поддржиме Украина бидејќи Путин нема да застане тука“.