Научникот од Оксфорд, кој води група која ја истражува вакцината, ја посветила својата кариера на борба против смртоносни патогени со пандемиски потенцијал.
„Моравме да работиме многу, многу брзо“, изјави професорката Сара Гилберт за Би-Би-Си.
Научникот од универзитетот Оксфорд знае дека е во временска криза – се обидува да најде вакцина за да го спречи вирусот корона, кој досега зарази повеќе од 15,6 милиони луѓе и уби повеќе од 654.000 луѓе.
Но, нејзиниот тим на Универзитетот во Оксфорд, кој брои 300 членови, досега успеа да „помине низ многу фази во развојот на вакцината, што инаку би траело пет години“.
„А ги направивме сите за четири месеци“, вели ваксинологот.
Првите резултати се охрабрувачки: човечките студии покажуваат знаци кои ветуваат дека вакцината може да биде и безбедна и да предизвика имунолошка реакција на вирусот.
Иако овие резултати не можат да гарантираат дека вакцината ќе биде подготвена за употреба пред крајот на годината, постои надеж дека сме поблизу до постигнување имунизација од кога било досега.
Со 22 други потенцијални вакцини во фазата на клиничко испитување и приближно 100 други во претходните фази на судењето, тимот на Оксфорд се соочува и со сурова конкуренција.
Која е Сара Гилберт?
Професорката Гилберт ја води трката за развој на вакцина против коронавирус.
Нејзиниот тим од универзитетот Оксфорд – кој стапи во партнерство со британско-шведската мултинационална фармацевтска компанија AstraZeneca – спроведе студија на 1.077 луѓе.
Кога за прв пат беше објавена веста за нивниот успех – откако волонтерите за тестот покажаа силна имунолошка реакција, произведувајќи антитела и Т-клетки кои можат да се борат со вирусот корона – таа стана славна личност од научните кругови преку ноќ.
Иако е рано да се знае дали е тоа доволно за да се обезбеди заштита, наодите се многу ветувачки и во моментот се спроведуваат помасовни испитувања.
Името на професорката Гилберт се појави секаде во медиумите и таа беше затрупана со барања за интервјуа.
Но, како и многу нејзини колеги, таа е навикната да ја работи својата работа во релативна анонимност – и претежно далеку од камерите. Сепак, таа е многу позната меѓу нејзините колеги, како еден од водечките светски вакцинолози.
Овој научник помина повеќе од две децении во лабораторијата, правејќи истражување, правејќи вакцини и обезбедува средства за идните проекти.
Млад научник
Професорката Гилберт вели дека секогаш знаела дека сака да работи на медицински истражувања, но кога имала 17 години, не знаела од каде да започне.
Нејзиниот прв чекор била да се стекне со диплома за биологија од Универзитетот во Источна Англија, по што добила докторат по биохемија.
Потоа, таа направила постдокторско истражување во индустријата за биотехнологија, каде дознала како се создаваат лекови.
Во 1994 година, професорката Гилберт обезбеди високи постдокторски позиции на Универзитетот Оксфорд, работејќи на полето на генетика, паразити домаќини и маларија.
Нејзиното истражување на крајот ја натерало да работи на правење вакцини.
Вработена мајка
Професорката Гилберт роди тројка во 1998 година, а една година подоцна стана предавач на Универзитетот.
„Многу е тешко да се најде вистинската рамнотежа помеѓу работата и личниот живот“, вели таа. „Се чини невозможно кога немате помош. Имав три деца. Трошоците во градинката беа повисоки од мојата плата“.
Нејзиниот партнер одлучи да ја паузира кариерата и да ги одгледува децата, но таа вели дека во тоа време било многу тешко.
„Имав само 18 недели трудничко боледување. Морав да се грижам за три прерано родени бебиња, беше многу стресно“, вели научникот.
Но, професорката Гилберт исто така вели дека една од најдобрите работи во тоа што сте научник е дека не мора секогаш да работите до доцна во ноќта, иако има моменти кога работите се комплицираат.
Во 2004 година, таа стана виш универзитетски предавач, а три години подоцна започна да работи на проект за вакцини против грип во рамките на лондонската хуманитарна организација „Велкам Траст“, која обезбеди средства да ја води сопствената истражувачка група.
Мала помош од семејството
Како што пораснале трите деца, таа вели дека работите станувале полесни.
„Иако сега водам лабораторија, видов како изгледа другата страна на медалјата“, додаде таа.
Децата на професорката Гилберт сега имаат 21 година.
Тие исто така учат да станат биохемичари, како нивната мајка.
Покрај тоа, тие се толку заинтересирани за нејзината работа на пронаоѓање на вакцина против Ковид-19 што решија да работат како волонтери на испитувањата во Оксфорд.
„Треба да направиме имунизација на здрави луѓе на возраст меѓу 18 и 55 години“, изјави професорката Гилберт за Би-Би-Си.
Таа исто така вели дека не е загрижена: „Досега многу пати сме користеле ваков вид вакцина, така што не очекуваме изненадувања“.
Најважната работа во моментот, вели таа, е „да се концентрираме на клиничките испитувања и да го забрзаме производството“ колку што можеме за да спречиме ширење на пандемијата.