Косовскиот премиер Албин Курти во четвртокот во Брисел изрази подготвеност да го потпише договорот за патот кон нормализација и неговиот анекс за имплементација, додека српскиот претседател Александар Вучиќ, како што се наведува во соопштението на косовската влада, одбил да го стори тоа.
Вучиќ и Курти во четвртокот беа поканети во Брисел каде на маргините на самитот на ЕУ имаа одвоени разговори со лидерите на Германија, Франција и Италија, како и со претседателот на Европскиот совет, Шарл Мишел, Високиот претставник за надворешна и безбедносна политика на ЕУ, Жозеп Борел и специјалниот пратеник за Западен Балкан – Мирослав Лајчак.
„Република Косово го прифати основниот договор предложен од Европската унија на 27 февруари 2023 година и анексот за негово спроведување од 18 март 2023 година во Охрид“, се вели во соопштението на Курти, кој не даде изјави по серија разговори кои траеја цело попладне.
Тогаш, на 27 февруари и 18 декември, ЕУ објави дека двете страни се согласиле со овие договори, но тие не биле потпишани. Курти уште тогаш изјави дека е подготвен да потпише, но Вучиќ одби.
Вучиќ во четвртокот, по серијата состаноци, на новинарите им рече дека не е точно дека одбил да потпише денеска бидејќи немало дискусија за тоа.
„Тоа се трикови на приштинските власти, кои на своите медиуми им даваат до знаење дека Вучиќ одбил, а поентата е дека не станува збор за потпишување, туку за спроведување на она што некогаш беше потпишано и договорено во меѓувреме“, рече Вучиќ.
Тој додаде дека на тие средби не се зборувало за никакво потпишување, туку за имплементација на претходно потпишаното, меѓу другите договори за формирање Заедници на општини со српско мнозинство од 2013 година, што се уште не е спроведено.
„Србија, во согласност со својата политика, јасно кажа дека сака да се спроведат сите договори, од оној за формирање на Заедница на општини со српско мнозинство од 2013 година до оние кои подоцна беа постигнати во Брисел и Охрид“, изјави Вучиќ.
Вучиќ додаде дека секогаш нагласувал дека Србија не може да прифати членство на Косово во ОН или независност на Косово, но дека е подготвена да спроведе се што е договорено. Тој рече дека последниот европски предлог за статутот на заедницата на општини со српско мнозинство е добра основа за продолжување на работата во иднина.
Во соопштението на косовската влада се вели дека Вучиќ „одбил да го потпише договорот со Косово и побарал да се прифати придружното писмо со кое практично би се поништиле трите принципи на основниот договор, анексот за спроведување и предлогот на петте делегати од 21 октомври“ (предлогот за статутот на заедницата на општините).
Во текстот на договорот, кој според ЕУ е договорен на 27 февруари, се вели дека двете страни ќе развиваат „нормални, добрососедски односи засновани на еднакви права“, дека „взаемно ќе ги признаваат документите и националните симболи, вклучувајќи пасоши, дипломи, таблички од регистарски картички и царински печати“.
Двете страни ќе се водат од целите и принципите утврдени во Повелбата на Обединетите нации, особено оние за суверена еднаквост на сите држави, почитување на нивната независност, автономија и територијален интегритет, правото на самоопределување, заштита на човековите права и недискриминација.
Во текстот се наведува и дека страните тргнуваат од претпоставката дека ниту една од двете не може да ја претставува другата во меѓународната сфера или да дејствува во нејзино име, а Србија нема да се спротивстави на членството на Косово во ниту една меѓународна организација.
Таа одредба е во спротивност со изјавата на Вучиќ дека никогаш нема да ја признае независноста на Косово и членството во ОН.