Голема помпа за делумно позитивно раздвижување на релација Влада-останати партии. Вака може да се сфати вчерашниот час и половина разговор во Владат меѓу премиерот Христијан Мицкоски и лидерот на СДСМ, Венко Филипче. Беше соопштено дека договориле да се формираат работни групи, за спроведување на реформската агенда. Македонските државни интереси треба да бидат појдовната точка во разговорите за секое прашање, при што премиерот од Филипче побарал да се потруди кон определбата за промени, реформи и напредок.
За дел од јавноста ваквиот развој на настаните не е доволен и побара поголемо вклучување од сите актери во општеството. Според универзитетскиот професор и аналитичар, Мерсел Биљали, Македонија е во тотален хаос и не може само двајца лидери да се сретнат и да најдат некој пат за подобра иднина туку треба опсежна анализа од експерти во сите домени и области од економијата, земјоделството, светскиот развој, екологијата…
Смета дека нас ни треба целосен рестарт, а не импровизација од политичари.
Мерсел Биљали
-Нас ни треба екипна организација и сериозно да се работи. Ни треба рестарт оти сме биле една од најразвиените држави во регионот, далеку пред Бгарија, Романија, Словачка…а, сега се зад нив. Сега и Албанија е консолидирана држава, дури и Косово. Не ме интересира што се сретнале тие двајца, тројца или четворица. Нема идеја како да стартуваме од тоа што веќе сме изгубиле многу и на пат сме целосно да ја изгубиме државата и народот. Ќе дојдат некои од вселената, Индија, не знам кој ќе дојде за 50 години…, истакна професорот во изјава за „Локално“.
Тој е дециден дека потребна е „екипа која ќе врши хируршки и комплициран пристап во однос на целокупните органи“.
-Ни треба признавање дека до тука имаме големи грешки, ајде сега да седнеме како понатаму. Ние сме робови на четворица луѓе – „бизнисмени“ и тие ја држат државата под апсолутна контрола и ние сме приватна сопственост на нив, додава соговорникот.
Опозициската партија ДУИ изрази загриженост за вчерашната лидерска средба, на која се разгледувал, како што велат, концептот на „нов општествен договор“. Поставија серија од неколку прашања од типот: Како може првопласираната и третопласираната партија да иницираат вакви разговори без присуство на албанските партии и дали оваа иницијатива укажува на можен тренд на етничко моделирање на државата, каде што Албанците и другите заедници се исклучени од важните одлуки? Според Биљали, Албанците така се чувствуваат.
-Обично се навикнале на лидерски средби. Се праќа порака дека тоа се второкласни граѓани и дека ние сме главни тука и ние одлучуваме. Така се чувствуваат Албанците. Паметни луѓе не прават така. Не смееш да ги оставиш луѓето на тој начин за вакви теми, нагласи професорот.
Со свој став и екс-пратеничката Никица Корубин за случувањата на лидерската средба. Според неа, лидерите на албанските партии, само по потреба биле вметнувани во форматот на лидерските средби, во сферата на ултимативното „македонско лидерство кое секогаш се наметнува(ло)“.
-Без разлика, какви биле “бројките” во моментот – број на освоени гласови на избори, број на пратеници – на “лидерот на опозицијата”, парламентарното поведение на конкретната партија: СДСМ или ВМРО-ДПМНЕ; и нивното реално влијание на политичките процеси никогаш не отсуствувало, па логично било “опозициското лидерство” vis a vis власта. Правото да биде препознаен како “лидер” секогаш било прифаќано, вољно или невољно од другата страна и од самата јавност. И тоа право, кое му беше вчера дадено на лидерот на најголемата македонска опозициска партија, е во спротивност со парламентарното, суштински опозициско поведение и реално влијание на политичките процеси, па според тоа е во најмала рака дискутабилно. Право на “лидер на опозицијата”, кој за прв пат во овој мандат на власта, седна tete a tete со премиерот, нагласува Корубин.
Истакнува дека за поведението на партијата, реперите се јасни – ако репер за опозициско делување на партија, која треба да го даде “лидерот на опозицијата”, е контролата врз власта која се врши – кој и колку интерпелации има поднесено во парламентот, некоја од опозициските партии?
Никица Корубин
-Ако репер за опозициско делување на партија, која треба да го даде “лидерот на опозицијата” е наративот во интерес на стратешката ориентација и пат на државата – ЕУ членство и НАТО членство – која партија и колку често говори за ова? Ако репер за опозициско делување на партија, која треба да го даде “лидерот на опозицијата” е спротивставување на деградирањето и уништувањето на темелните договори за државата (Охридски договор, Преспански договор, Договор со Бугарија) – кој и како ги брани и афирмира, овие уставни одредници, прашува Корубин.
Смета дека ако ефективно и реално, а не имагинарно и “по навика”, ги прифатиме фактите, вчера немаше „лидерска средба” и еден лидер недостасуваше.
-“Лидерот на опозицијата”, која по поведението, а не декларативно и по автоматизам е опозиција. И средбата беше моноетничка, не затоа што на неа немаше Албанци, туку затоа што отсуствуваше вистинскиот лидер на опозицијата кој што е Албанец. Унисоно прифатен за влијателна опозиција и од албанските партии во власта – ВЛЕН – и од ВМРО-ДПМНЕ кој токму тој лидер и токму таа партија (Али Ахмети и ДУИ), цела година ги прогласува за најголемиот “дестабилизирачки фактор” во Северна Македонија. Па, дали може некој што е “невлијателен и неважен” и некој што “не е лидер”, да има потенцијал да влијае на политичките процеси во државата, во таков размер, повторно прашува екс-пратеничката.
Корубин смета дека не е проблемот само ДУИ со своето влијание, туку проблем е влијанието, ставот и определбата на Албанците.
-Кој во ова уставно уредување ја имаат еднаквата контрола и придонес во политичките процеси. И токму тоа е суштината на мултиетничкиот карактер на државата после Охридскиот рамковен договор. Не кој е “декорот во процесот”, туку кој е активен дел од системот и ги води процесите. И уште поважно, каде ги води процесите, заклучува екс-пратеничката.
Состанокот беше добар и конструктивен, оцени претседателот на СДСМ по средбата со премиерот. Рече дека се договориле да формираат работни групи за спроведување на реформската агенда во правосудството, енергетиката и здравството. На средбата се зборувало и за евроинтеграциите и уставните измени, но не и за предвремени парламентарни избори. Средбата во Влада траеше еден час и 40 минути. Следен чекор е лидерска средба. Барањето на Филипче за средба со Мицкоски, дојде по трагедијата во Кочани која според претседателот на СДСМ, ги извадила на површина сите пропусти, и смета дека е крајно време е сите да седнат да работат за доброто на државата. По овој апел на лидерот на опозициската партија, Мицкоски го повика Филипче.
Н.П.