Истражувачите од Харвард со месеци ги проучуваат сите аспекти на коронавирусот и неговите ефекти врз човечкото тело, а во една од најновите студии, тие се занимаваа со губењето на чувството за мирис, што е еден од првите и најсигурни симптоми на инфекцијата.
Резултатите од истражувањето се објавени на порталот Science Daily и го пренесуваме овој текст:
„Губењето на чувството за мирис или аномијата е еден од најраните и најчесто пријавени симптоми на„ Ковид-19 “. Новото истражување ги идентификува типовите на чувство за мирис клетки кои се најранливи на нови инфекции со коронавирус. На изненадување на многумина, сензорните неврони се вклучени во генезата на мирис не се меѓу поранливите типови на клетки.
Студиите покажаа дека привременото губење на чувството за мирис е посигурен симптом на болеста од другите, како што се треска и кашлица, но механизмите со кои инфекцијата со новиот коронавирус доведува до губење на чувството за мирис не биле добро познати.
Сега, меѓународен тим истражувачи, предводена од невролози од Медицинскиот факултет Харвард, ги идентификува видовите на миризливи клетки кои се најранливи на инфекција со САРС-КоВ-2, предизвикувачкиот агенс на Ковид-19.
На изненадување на научниците, невроните кои откриваат и го спроведуваат миризливиот осет до мозокот не се меѓу поранливите клетки.
Истражувачите откриле дека сензорните неврони не го покажуваат генот што го енкодира ACE-2 рецепторот протеин, кој вирусот го користи за да влезе во човечка клетка, но го покажуваат во клетки кои обезбедуваат метаболичка и структурна поддршка на миризливите сензорни неврони, како кај некои популации на матични клетки и клетки на крвните садови.
Истражувањата покажаа дека инфекцијата на типови на невронски клетки може да биде одговорна за аносмија кај пациенти заразени со коронавирус. Оваа информација може да биде важна за понатамошно разбирање на болеста.
„Нашето истражување покажа дека коронавирусот го менува чувството за мирис кај пациенти не со директно инфицирање на неврони, туку со промена на функцијата на помошни клетки“, рече авторот на студијата, Сендип Роберт Дата, професор по неврологија на Харвард.
Ова дополнително води до заклучок дека во повеќето случаи инфекцијата САРС-КоВ-2 не предизвикува трајно оштетување на нервните мрежи со чувство за мирис и не доведува до трајно губење на мирис, состојба поврзана со многу ментални и социјални здравствени проблеми, особено депресија и вознемиреност.
– Мислам дека ова е добра вест, затоа што откако инфекцијата ќе се повлече, невроните со чувство за мирис остануваат недопрени, и нема потреба повторно да ги поврзете. Но, сепак треба да го проучиме ова за да го потврдиме овој заклучок – рече Сендип.
Повеќето пациенти со корона имаат одредено ниво на чувство за губење на мирис, претежно привремено, како што може да се види од податоците. Пациентите кои имаат корона имаат дури 27 пати поголема веројатност од другите да искусат привремено губење на чувството за мирис, додека имаат само 2,2 пати поголема веројатност да добијат треска или кашлица од другите пациенти, покажало истражувањето.
Некои истражувања покажаа дека аносмијата предизвикана од нов коронавирус е различна од аносмија предизвикана од други вирусни инфекции, вклучително и други коронавируси.
На пример, пациентите кои се нападнати од „Ковид-19“ обично го враќаат чувството за мирис во следните неколку недели, побрзо од пациентите кои привремено го изгубиле заради други вируси, кои ги оштетуваат сетилните неврони. Покрај тоа, повеќето од вирусите кои предизвикуваат губење на чувството за мирис одат со полн нос – кај ковид не постои такво нешто.
Во оваа студија, тимот се обидел подобро да ги разбере причините за губење на чувството за мирис како резултат на инфекција со новиот коронавирус со изолирање на клетките кои се најранливи кога станува збор за инфекција со САРС-КоВ-2.
Тимот се фокусираше на генот ACE2, кој се наоѓа масовно во клетките на човечкиот респираторен тракт, ген што го кодира главниот протеин на рецептори што новиот коронавирус го користи за да влезе во човечката клетка. Тие анализирале и друг ген, TMPRSS2, кој енкодира ензим за кој се смета дека е важен во процесот на влегување на коронавирус во клетката.
Анализите покажаа дека и ACE2 и TMPRSS2 се појавуваат во епителните клетки на чувството за мирис – специјализирано ткиво на покривот на носната празнина, одговорно за откривање на мирис, ткиво што содржи сензорни неврони со чувство за мирис и многу помошни клетки.
Ниту еден од овие два гени, сепак, не се случил во сетилните неврони со чувство за мирис. Интересно е што овие неврони содржат активни гени поврзани со можноста на други, постари видови на коронавирус да влезат во клетката.
Истражувачите откриле дека две специфични клетки во миризливиот епител покажале активност ACE2 слична на онаа забележана во клетките на долниот респираторен тракт, најчесто насочена кон САРС-КоВ-2, што значи дека се ранливи на инфекција.
Првиот од двата типа на клетки е сустенкуларна клетка, која се обвиткува околу сензорните неврони и им обезбедува структурна и метаболичка поддршка, а втората е базалната клетка, која делува како матична клетка – да го регенерира миризливиот епител по секое оштетување. Научниците успеаја да докажат постоење протеини кои ги енкодираат гените ACE2 и TMPRSS-2 во овие клетки.
Со дополнителни експерименти, научниците беа во можност да откријат дека миризливите епителни матични клетки покажаа зголемена активност на протеините ACE-2 по вештачки предизвикано оштетување, во споредба со матични клетки во мирување.
Земени заедно, овие податоци сугерираат дека привремената аносмија предизвикана од „Ковид-19“ може да биде резултат на губење на функцијата на помошни клетки во миризливиот епител, што индиректно потоа предизвикува промени во миризливите сензорни неврони.
„Сè уште не разбираме целосно какви се овие промени“, велат податоците.
Истражувањето исто така понуди можни одговори на прашањето како Ковид-19 предизвикува невролошки проблеми. Она што е видено е во согласност со хипотезата дека САРС-КоВ-2 не влијае директно на невроните, туку влијае на функциите на мозокот со напаѓање на васкуларните клетки на нервниот систем, велат авторите.