Нагорно Карабах не е регион кој е широко познат на Западот. Во вооружениот конфликт меѓу Ерменија и Азербејџан, станува збор пред се за Ерменците кои го сочинуваат мнозинството од населението во таа област – иако тоа е теоретски дел од Азербејџан.
Регионот исто така теоретски се прогласи за независна држава – но не е признат од ниту една земја членка на Обединетите нации.
А, ако Нагорно Карабах навистина беше независна држава, ќе имаше БДП од околу 600 милиони евра минатата година. Тоа не е многу, има уште повеќе островски држави на Карибите или Пацификот. Сепак, додека и Ерменија и Азербејџан, особено сега во времето на пандемијата, бележат рецесија, економијата на Нагорно Карабах упорно и значително расте со стапка од околу десет проценки годишно. И тоа цела деценија. Во 2017 година дури е забележан раст од 17 проценти, покажуваат податоците на рускиот весник РБЦ, кој се занимава со економски теми.
Нагорно Карабах е регион кој, барем пред пандемијата, имаше мала, но разновидна и силна економија. Особено значаен извор на приход се минералните суровини, како што се скапоцени и полускапоцени камења, злато и бакар. Тој регион е и производител на градежни материјали. Рускиот весник наведува дека три четвртини од извозот всушност поминува низ Ерменија, која ги прогласува тие добра за свој производ. Покрај сето тоа, Нагорно Карабах, благодарение на тамошните хидроцентрали, извезува и електрична енергија, главно во Ерменија.
Пандемијата исто така ја загрози економијата на Нагорно Карабах, но пред се, тоа силно ја погоди Ерменија. Ерменија исто така бележи раст во последните години – во просек од 7,6 проценти од 2007 година. Но, и оваа година ќе западне во рецесија од околу 3,5 проценти, сметаат експертите од Европската банка за обнова и развој (ЕБОР). Ерменија, сепак, е земја која е во голема мера зависна од стотици милиони долари плаќања од дијаспората од странство – дијаспора која брои околу 11 милиони луѓе ширум светот. Поради мерките за сузбивање на короната, тие дознаки се драстично намалени – ЕБРД проценува дека станува збор за околу 40 проценти.
Силвија Стебер, новинарка која добро го познава регионот Нагорно Карабах, потсетува дека Ерменија е во голема неволја со корупцијата, што доведе до „Кадифена револуција“ во 2018 година. Сепак, сите реформи престанаа поради короната. „Овој вооружен конфликт е одвлекување на вниманието од економските и социјалните проблеми“, објаснува Штебер за ДВ. „На овој начин, оние луѓе кои беа критички настроени кон владата, исто така, се собраа околу нивното национално знаме.
Од друга страна, Азербејџан минува и низ тешки денови, иако земјата е богата со нафта: „Вирусот корона, во комбинација со падот на цената на нафтата, силно ја погоди азербејџанската економија, во време кога земјата започнува со многу потребната реформа“. , објаснува Силвија Штебер. Кога вели „реформи“, таа во суштина размислува за борба против корупцијата, што практично ја јаде таа земја.
Сепак, најголемиот проблем на Азербејџан е моменталната цена на нафтата. И покрај напорите за диверзификација на економијата, околу 40 проценти од БДП на Азербејџан сè уште доаѓа од нафта и гас. Овие извори на енергија сочинуваат 90% од извозот. Според проценките на ЕБОР, економијата на земјата ќе падне за најмалку три проценти годинава заради сето ова.
И конфликтот продолжува – иако може да предизвика голема штета на инфраструктурата на обете земји. Минатата недела Азербејџан ја обвини Ерменија за ракетирање на нафтовод, кој го пренесува горивото на европскиот пазар. Ереван, се разбира, ги нарече обвинувањата „одвратни лаги“.
Соседните земји – кои исто така сакаат да го привлечат вниманието на нивната јавност – се вклучени во конфликтот околу Нагорно Карабах.
Поради геноцидот извршен врз Ерменците на почетокот на минатиот век, односите меѓу Ерменија и соседна Турција тешко може да се наречат дури и „студени“. Во исто време, Анкара е традиционално близу до Азербејџан.
Русија, од друга страна, сака да се претстави како земја која одржува добри односи со обете земји, иако има и договор за воена помош со Ерменија. Покрај тоа, Русија го продава своето оружје на обете страни – а Турција само на Азербејџан. Анкара таму ги продаде своите беспилотни летала за 30 милиони долари, а турската армија помага и во обука на воените сили на Азербејџан.
Сепак, клучен играч во тој регион е Москва: „Русија може да стави крај на конфликтот во секој момент“, рече Бен Арис, главен уредник на берлинскиот портал „БНЕ Интерлинеус“. „Истото го стори и во 2016 година, кога конфликтот траеше само четири дена. Но, овој пат таа не прави ништо “.
Ова има свои причини: Путин очигледно не го сака водачот на ерменската „Кадифена револуција“, а сегашниот премиер на таа земја, Никол Пашинјан, кој е повеќе склон да ја привлече Ерменија во Европската унија, а помалку во Евроазиската економска унија.