Што е рамнотежата денес?
Во август 2014 година, претседателот Владимир Путин воведе забрана за увоз на земјоделски производи и прехранбени производи од Европската унија. Една година подоцна, тој нареди уништување на храната на ЕУ, која била незаконски увезена во Русија.
Според Московската кредитна рејтинг агенција (АЦРА), ембаргото наметнато од Русија чини 0,2 процентни поени од рускиот БДП. На прв поглед, ова изгледа мало, но всушност тоа доведува до зголемување на цените на многу артикли.
Повисоки трошоци за рускиот потрошувач
Алексеј Портански од Московската економска школа објаснува дека иако одмазднички санкции може да доведе до зголемување на продуктивноста на руските компании, тоа не предизвика намалување на цените. “Производителите го користат фактот дека во моментов нема нормална конкуренција за да се оствари профит”, рече експертот. Руската академија на националната економија и јавна администрација проценува дека од воведувањето на санкциите наваму секој руски граѓанин троши во просек околу 4400 рубљи (околу 320 евра) повеќе годишно.
По воведувањето на санкциите, Русија брзо најде замени. “Увозот на свинско месо падна за две третини, живина за околу 60 отсто и зеленчук за околу 50 отсто”, вели Алексеј Портански. Поради побарувачката за замена, на акциите на руските производители на храна се зголемија во првите две до три години.
Ослободените од ембаргото мерки сега се заземаат главно од руски производители, а извозот од земјите од ЗНД, Латинска Америка, Азија и Африка се зголеми. Иако драстичното има раст на продуктивноста во Русија, квалитетот значително е влошен , особено кај сирењето и млекото. “Пазарот е преплавен од нискоквалитетно млечни производи”, вели за ДВ Олга Фетишева од московската консултантска фирма SRG Group. Исто така увозот на палминото масло нагло е зголемен, бидејќи се користи за евтин замена на млечните масти.
Уништување на производи
Храната што е предмет на забрана продолжува да се доставува до Русија. За три години властите уништија вкупно 26.000 тони производи, главно полски јаболка и турски домати. Во меѓувреме, повеќе од 500.000 луѓе потпишаа петиција барајќи такви производи да им бидат дадени на сиромашните Руси. Нема реакција.
Според информации на руските царински служби, количината на нелегално увезената стока во земјата продолжува да расте: во 2016 година се уништени 3 000 тони, а во 2017 година – 8 000.
Во повеќето случаи, ембаргата оди во Русија преку Белорусија и Казахстан. Заедно со Ерменија и Киргистан, овие земји ја формираат Евроазиската економска унија. Интернетот веќе ги шири шегите за “остриги и тропски плодови од Белорусија”.
Алексеј Портанскиј објаснува дека руското ембарго ќе доведе до тензии во рамките на Евроазија економска унија. “Страните не се согласуваат со контрасанкциите на Русија. Обично таква организација треба да следува со единствена политика. Во овој случај тоа води до нелегален транзит на стока. Комисијата кон Евроазија економска унија пресуди дека руските царински органи ги прекршуваат правилата на организацијата, кога проверуваат за присуство на забранети производи “, вели Портански.
Негативен ефект
Портански смета дека спротивностите имаат негативен ефект врз Русија. “Преовладуваат политичките размислувања, потребата да се” удри назад “, па економскиот ефект не е премногу голем”, вели тој. Целта на одмаздничките санкции беше да ги принудат производителите на ЕУ да извршат притисок врз владите брзо да ги укинат ограничувањата за Русија. “Тоа не се случи и сега Москва едноставно не може да излезе од оваа трка”, вели експертот. Според Портански, негативната реторика и пропаганда на Москва против Запад, исто така, го попречува укинувањето на забраните.