Новата американска администрација се уште нема јасно формулирана политика кон Западен Балкан.
Во исто време на ЕУ не им недостигаат “моркови” за да ги стимулирам балканските држави при спроведувањето на неопходните реформи. Поради оваа причина повторно европската интеграција е најдобриот пат за регионот за укинување на руските пречки.
Тоа беше општото мислење на американските аналитичари за време на дискусијата “Западен Балкан – деликатна рамнотежа”, која се одржа во Центарот “Вудроу Вилсон”.
По бавниот напредок Западен Балкан повторно се покажаа во фокусот на западните медиуми, но во контекст на стагнацијата и недоволно демократски институции и манифестации на стабилокрација каде Европа и САД ги толерираат авторитарни лидери, бидејќи гарантираа мир и стабилност.
Според Даниел Сервер во моментов Вашингтон и САД немаат јасно формулирана политика за Балканот: “Се уште немаме јасна порака за Балканот. За мене тоа не е изненадување, бидејќи постојат или има многу други приоритети за американската администрација пред Балканот.
Но, според мене потребно е да се направи нешто и се надевам да има преповторување на европската перспектива за Балканот – членство во ЕУ и НАТО во постојните граници “, рече тој.
Поради Брекзит, миграциската криза и зголемувањето на популизам ЕУ не се фокусира на Западен Балкан, сметаат аналитичарите. За овие земји членството во НАТО е многу важно во краток рок.
Но овој процес е блокиран од различни причини – поради спорот за името на Македонија со Грција, јавното мислење во Србија, каде мнозинството се против тоа, потсетува Сервер.
Во исто време Русија го користи овој вакуум: “Гледаме многу интензивни и добро финансирани иницијативи на” меката “сила, и може да зборуваме за информациска војна во регионот од страна на Руската Федерација. “Спутник” е многу активен, “Russia today” – исто, но “Спутник” е многу важен, бидејќи излегува на неколку локални јазици.
Во исто време имаме различни невладини организации кои се финансираат од Русија, на социјалните мрежи ги шират руските позиции и тоа нешто ќе се продлабочува. Руската Федерација ќе продолжува да влијае во регионот, но тоа не значи дека ќе успее.
Еден од проблемите е српската воена соработка со Русија, од една страна, и со земјите од НАТО – од друга страна. Во исто време има многу повеќе заеднички обуки поврзани со НАТО во рамките на програмата “Партнерство за мир”, отколку со Русија, но соработката со Русија добива поголема транспарентност во српските медиуми. САД имаат потреба од подобра јавна дипломатија “, вели американскиот аналитичар Рос Џонсон.
“Таму каде што Русите ги урнаа најпознатите очигледно, е Црна Гора. Тие пропаднаа поради решеноста на црногорската влада да ги постигне своите цели – членството во НАТО. Тие не успеаја и во Македонија, бидејќи сакаа Груевски да остане на власт.
На некој начин не успеаја и во Босна, но се уште не знаеме колку е стабилен нивниот неуспех. Тие не успеаја да ја дестабилизираат Босна и Херцеговина колку што сакаа “, смета Сервер.
Џон Лемпи од Институтот “Вудроу Вилсон”, кој неодамна беше во посета на Србија, посочи како позитивен пример отворањето нови поглавја од преговарачкиот процес со ЕУ, доброто балансирање на претседателот Вучиќ во надворешната политика, а откривањата на Ана Брнабич за мандатар го нарече одличен политички симбол.
Во исто време тој ги потсети оценките на економистите од регионот, кои тврдат дека податоците на владата за инфлацијата и буџетскиот дефицит не одговорат на вистината.
Дел од учесниците отфрлија идејата за промена на границите на Балканот, која тие ја опишаа како многу опасна и може да доведе до нова војна, распарчување на регионот, па дури и неговата употреба од екстремистички организации како “Исламска држава”.