Поранешниот француски претседател Никола Саркози ќе оди во затвор во вторник поради заговор за обезбедување либиско финансирање за неговата претседателска кампања во 2007 година, станувајќи првиот поранешен лидер на ЕУ што отслужува казна затвор.
Саркози, десничарски претседател на Франција од 2007 до 2012 година, беше осуден кон крајот на септември за заговор за финансирање на неговата изборна кампања со покојниот либиски диктатор Моамер Гадафи.
Поранешниот државник, кој се жалеше на пресудата и ја осуди „неправдата“, ќе биде задржан во парискиот затвор Ла Санте. „Ако сакаат да спијам во затвор, ќе спијам во затвор – но со крената глава“, им рече тој на новинарите по пресудата на 25 септември.
Саркози ќе биде првиот француски лидер што ќе биде затворен по Филип Петен, нацистичкиот колаборационистички шеф на државата на францускиот режим Виши, кој беше затворен по Втората светска војна.
Тој веројатно ќе биде задржан во една од ќелиите од девет квадратни метри во крилото за самица, изјавија за АФП затворските службеници.
Тоа би го спречило Саркози да комуницира со други затвореници или да фотографира славниот затвореник со еден од многуте мобилни телефони што се шверцуваат внатре, рекоа тие, барајќи анонимност бидејќи не им е дозволено да разговараат со новинарите.
„Екстремна сериозност на делото“
Не е јасно колку долго Саркози ќе остане во затвор. Претседателката на судот Натали Гаварино изјави за време на изрекувањето на пресудата на Саркози дека делата се „исклучително сериозни“ и затоа наредила тој да биде задржан дури и ако се жали.
Но, се очекува адвокатите на Саркози да побараат негово ослободување штом ќе стапне во затвор, процес што би траел околу два месеци.
Судот може да одлучи против ослободувањето на поранешниот претседател од затвор ако, на пример, верува дека тоа е единствениот начин да се спречи манипулирање со докази или заплашување на сведоци.
Ако не, тој би можел да нареди негово ослободување под судски надзор или домашен притвор со електронска нараквица. Додека судот не донесе одлука, се очекува Саркози да го поминува поголемиот дел од времето сам. Во самица, на затворениците им е дозволено да ги напуштат своите ќелии на една прошетка дневно во двор со површина од неколку квадратни метри.
Правни проблеми
Саркози се соочи со низа правни проблеми откако го загуби реизборот во 2012 година. Тој е осуден во два одделни судења.
Во првиот, тој веќе отслужил казна носејќи електронска нараквица за обид да изнуди услуги од судија. Нараквицата му беше отстранета по неколку месеци во мај.
Во таканаречениот „либиски случај“, кој резултираше со затворска казна, обвинителите тврдеа дека неговите помошници, дејствувајќи со негов авторитет и во негово име, склучиле договор со Гадафи во 2005 година за нелегално да ја финансираат неговата победничка претседателска кампања две години подоцна.
Истражителите веруваат дека на Гадафи му била ветена за возврат помош за враќање на неговиот меѓународен имиџ откако Западот го обвини Триполи за соборувањето на авион во 1988 година над Локерби, Шкотска, и друг над Нигер во 1989 година, во кој загинаа стотици патници.
Сепак, судската пресуда не го прифати заклучокот на обвинителот дека Саркози примил или користел средства за својата кампања. Тој беше ослободен од одделни обвиненија за проневера на либиски јавни средства, пасивна корупција и нелегално финансирање на изборна кампања.
„Дојдете и покажете ја вашата поддршка“
На Саркози му беше одземено највисокото одликување во Франција, Легијата на честа, откако беше осуден за корупција. Еден од шест лица што живеат во Франција смета дека последната затворска казна е „праведна“, според анкета спроведена на повеќе од 1.000 возрасни лица од страна на агенцијата за анкети „Елабе“.
Но, Саркози сè уште ужива одредена популарност кај француската десница. Неговиот син Луј Саркози, кој пишува за крајно десничарски весник и се кандидира за градоначалник во јужна Франција, ги повика луѓето во саботата да „дојдат и да ја покажат својата поддршка“ за неговиот татко пред неговата куќа во вторник наутро.
Претседавачкиот судија во судењето за заговор доби смртни закани по пресудата минатиот месец, што го натера претседателот Емануел Макрон јавно да ги нарече ваквите напади „неприфатливи“.
Други познати личности кои биле држени во „Ла Санте“ се венецуелскиот милитант Илич Рамирез Санчез, познат и како Карлос Чакалот, кој во меѓувреме е префрлен.
Неодамна, францускиот моден агент Жан-Лук Брунел, близок соработник на осудениот американски сексуален престапник Џефри Епштајн, беше пронајден мртов во ќелија во затворот „Ла Санте“ во 2022 година. Тој беше обвинет за силување малолетници.