Заменикот генерален секретарка на НАТО, Радмила Шекеринска, ги отфрли тврдењата дека српски беспилотни летала неодамна го нарушиле воздушниот простор на Косово. Во интервју за косовската телевизиска станица „Клан Косова“, објавено синоќа, таа рече дека може само да потврди дека „нема безбедносни закани во таа насока“.
Косовскиот министер за внатрешни работи во заминување, Џелал Свечља, кон крајот на септември објави дека Србија неколку пати го нарушила воздушниот простор на Косово со беспилотни летала. Шефот на косовската полиција, Газменд Хоџа, ја потврди оваа информација, велејќи дека неодамна биле забележани летови на беспилотни летала во северно Косово, за кои се сомнева дека доаѓаат од српска територија.
Сепак, мировните сили на НАТО во Косово (КФОР) во одговор на косовскиот весник „Коха Диторе“ кон крајот на минатиот месец изјавија дека не идентификувале никакви нарушувања на воздушниот простор на Косово од страна на беспилотни летала што би можеле да ја загрозат неговата безбедност.
Србија не ја признава декларацијата за независност на Косово од 2008 година. Двете земји се вклучени во дијалог со посредство на ЕУ за нормализирање на односите.
„Ние не коментираме за вакви информации (за наводното нарушување на воздушниот простор на Косово од страна на српски беспилотни летала – забелешка на уредникот). Сепак, она што е сигурно е дека КФОР е навистина одговорен за следење на воздушниот простор на Косово. И можам само да потврдам дека немало безбедносни закани во оваа насока. Ова е корисно и ова е информацијата што сме повеќе од подготвени да ја споделиме со јавноста“, рече Шекеринска кога беше прашана каков е нејзиниот став во врска со наводите на косовските институции дека Србија неодамна го нарушила воздушниот простор на Косово со беспилотни летала.
Заменичката генерална секретарка на НАТО во интервјуто зборуваше и за пристапувањето на Косово во Алијансата, наведувајќи дека ова е одлука што мора да ја донесат сите 32 членки на НАТО. Таа изјави дека фокусот на соработката меѓу Косово и Алијансата во моментов е фокусиран на мисијата на НАТО во Косово.
„Ја покажуваме нашата посветеност на безбедноста на Косово, на безбедноста и стабилноста на регионот на Западен Балкан“, рече Шекеринска, додавајќи дека регионот останува од стратешко значење за НАТО.
„Веруваме дека со нашето воено присуство таму се обидуваме да го поддржиме политичкиот дијалог меѓу Приштина и Белград. Бидејќи без оглед на военото присуство, цврсто веруваме дека патот кон стабилноста е политички. И сакаме да го поддржиме тоа“, рече заменик-генералниот секретар на НАТО.
Фото: Фејсбук/Официјален профил на КФОР
На прашањето за заканите упатени од српскиот претседател Александар Вучиќ дека ќе има војна на Балканот, Шекеринска рече дека НАТО се воздржува од коментирање на одредени изјави на политички личности.
„Веруваме дека безбедноста во регионот е од суштинско значење. Таа влијае не само на земјите од регионот, не само на граѓаните, туку и на стабилноста и безбедноста на Алијансата. И ние сме таму за да ја обезбедиме безбедноста на сите заедници во Косово, но и нивната слобода на движење. И веруваме, врз основа на нашето минато искуство, дека успеавме да ја поддржиме оваа цел. Побаравме од Белград и Приштина многу повеќе да се вклучат во дијалогот предводен од ЕУ. И веруваме дека ова е рецептот – наместо да дискутираме и коментираме изјави, веруваме дека најважно е навистина да се вклучиме во дијалог што ќе ги реши тешките прашања“, рече Шекеринска.
На прашањето од Косовскиот клан дали може да има мир и соработка меѓу Белград и Приштина, со оглед на тоа што немало состаноци за дијалог на високо ниво меѓу нив од нападот во Банска во 2023 година, таа рече дека „дијалогот е единствениот пат до вистинска и стабилна безбедност во регионот“.
На 24 септември 2023 година, во селото Банска во близина на Звечан, северно Косово, група од околу 30 вооружени Срби ја нападнаа косовската полиција, убивајќи еден косовски полицаец и тројца од вооружените лица. Косово го нарече инцидентот „терористички напад“ и го обвини Белград дека стои зад нападот, додека Белград негираше каква било вмешаност.
Милан Радојчиќ, поранешен заменик-претседател на најголемата партија на косовските Срби, Српска листа, која ужива поддршка од официјален Белград, ја презеде одговорноста за нападот. Радојчиќ беше уапсен во Србија и ослободен еден ден подоцна. Интерпол потоа издаде меѓународна потерница по него, а косовското обвинителство го обвини него и уште 45 лица во случајот Банска. Се верува дека Радојчиќ моментално е во Србија, а Косово бара тој да биде екстрадиран и суден во Приштина.
„Секако, го осудивме насилството во 2023 година – и насилството врз КФОР и инцидентот во Банска и ја искористивме секоја можност да побараме одговорност за нив. Сепак, ништо не може да го замени вистинскиот, суштински и значаен политички дијалог. И ова е избор што Белград и Приштина мора да го направат. Ние сме тука да го поддржиме“, додаде Шекеринска.