Агенцијата за контрола на болести на ЕУ има добри и лоши вести кога станува збор за XBB.1.5, подваријанта на коронавирусот со прекар „Кракен“ кој ја зафаќа Америка и ги држи епидемиолозите будни ноќе.
Лошата вест е дека XBB.1.5 брзо се шири, најверојатно затоа што има некои големи предности во однос на моментално доминантните видови „омикрон“, а добрата вест е дека Европа има време да се подготви дали и кога бројот на инфекции ќе почне да расте.
„Постои можност оваа варијанта да има зголемен ефект врз бројот на случаи на Ковид-19 во ЕУ/ЕЕА, но не во наредниот месец бидејќи варијантата моментално е присутна само на многу ниски нивоа“, пишува Европскиот центар за превенција и контрола на болести (ECDC) во својата проценка.
Во средата, техничкиот лидер на Светската здравствена организација (СЗО) за Ковид-19, Марија Ван Керхове, рече дека здравствената агенција е загрижена за брзината со која оваа подваријанта ги заменува другите варијанти. Во САД, тој отиде од 4 проценти од секвенционирани случаи на 40 проценти за неколку недели, според координаторот за одговор на коронавирусот на Белата куќа.
Сепак, сè уште не е познато дали предизвикува потешка инфекција.
Што е познато?
ECDC пишува дека забрзаното темпо на ширење веројатно се должи на способноста на подваријантата да ја избегне заштитата на имунолошкиот систем обезбедена од претходни инфекции или вакцини. Тој, исто така, има мутација во неговиот „спајк“ протеин – делот од вирусот што се врзува за клетките домаќини – што може да даде одредена предност, пишува „Политико“.
Оваа подваријанта засега е само блесок на радарот во Европа во однос на бројот на случаи, соопшти ECDC, иако е откриена во Данска, Франција, Австрија, Холандија, Германија, Италија, Шпанија, Шведска, Исланд, Белгија, Чешка, Португалија и Ирска. Податоците што доаѓаат од САД сугерираат дека XBB.1.5 се шири агресивно, со случаи кои се удвојуваат на секои девет дена.
Опасноста е дека експлозијата на случаи се совпаѓа со веќе тешката сезона на грип и респираторни синцицијални вируси, што ги оптоварува болниците. Во Белгија, јавните здравствени власти прогласија епидемија на грип поради порастот на случаите, а врвот се очекува за три до четири недели.
Меѓутоа, само затоа што оваа подваријанта предизвика експлозија на случаи во САД, не значи дека такво сценарио ќе се случи во Европа.
XBB.1.5 би можела да стане доминантна варијанта
Оваа варијанта би можела да се прошири во Германија и остатокот од Европа во следните недели и да стане доминантна варијанта, изјави во саботата германски епидемиолог.
„Можеме со сигурност да предвидиме дека оваа варијанта ќе преовладува и кај нас“, вели Хајо Зееб од Институтот за превенција, истражување и епидемиологија Лајбниц во Бремен.
Според него, XBB.1.5 се среќава со губење на имунитетот кај лица кои биле вакцинирани или одамна ја преболеле болеста.
Тој, сепак, додава дека во моментов бројот на познати случаи на варијантата XBB.1.5 во Германија е многу мал и дека нема потреба да се размислува за нови мерки.
Варијантата откриена во октомври многу брзо се рашири во североисточниот дел на САД и од средината на декември стана доминантна во тој дел на земјата, додека во другите делови е помалку застапена.
Има многу малку информации за сериозноста на болеста што ја предизвикува оваа варијанта, изјави Ричард Нехер, шеф на истражувачката група за еволуција на вируси и бактерии на Универзитетот во Базел, но проценува дека таа не се разликува значително од другите варијанти во таа смисла.
Германскиот министер за здравство, Карл Лаутербах изрази загриженост за новата варијанта, но и надеж дека Германците ќе ја поминат зимата пред да се прошири варијантата.