Целиот свет се соочува со невидени мерки за борба против новиот коронавирус. Државните граници се затворени, нема училишта, градинки, ресторани, кафулиња … Една земја има многу порелаксирана стратегија цело ова време. Тоа е Шведска, која се бори со глобална епидемија поинаку од другите и тврди дека нејзините тактики се правилни, но рекордни 812 нови случаи беа пријавени во петокот, со 751 ново дијагностицирани претходниот ден.
Шведскиот „Афтонбладет“ напиша дека „кривата на короната оди во погрешна насока“ откако се објавени бројките.
Различна тактика
Медиумите ширум светот се полни со фотографии и снимки од Швеѓаните кои шетаат по градските улици како се релаксираат, училиштата се места за собирање на студенти, а земјата не воведе никакви обврзувачки мерки за изолација. Наместо тоа, на постарите лица им било советувано да одржуваат социјална дистанца, на вработените им било советувано да работат од дома и им било побарано да ги одложат патувањата што не биле потребни.
Либерална стратегија
Ваквиот пристап привлече широко распространета јавна критика, вклучително и 22 влијателни научници кои објавија отворено писмо во шведскиот весник „Дагенс Најхетер“, тврдејќи дека шведските јавни здравствени власти целосно потфрлиле. Тие бараат политичарите итно да воведат построги мерки, додавајќи дека стапката на смртност од вирусот во пензионерските домови е драстично повисока отколку во другите нордиски земји – 131 мртви на 1 милион луѓе во Шведска, 55 во Данска и 14 во Финска .
Зад ваквата либерална стратегија лежи државниот епидемиолог Андерс Тегнел од Националниот институт за јавно здравје
Тегнел додава дека долгорочните карантини, според него, историски немале резултати.
– Затворањето на границите е смешно затоа што Ковид-19 е во секоја европска земја. Поважно е да се следи движењето во Шведска. Како општество, избравме постојано да ги потсетуваме луѓето да ги почитуваат мерките за заштита. Целосното затворање ќе биде контрапродуктивно“, смета тој.
Според Тегнел, асимптоматските случаи, за кои многумина сметаат дека се најголемите виновници за брзото ширење, воопшто не се проблематични.
– Тие имаат можност да се заразни, како што сугерираат некои неодамнешни студии. Но, бројот на луѓе што тие ги инфицираат е веројатно мал, во споредба со луѓето кои покажуваат симптоми. Во нормалната дистрибуција на инфекции, тие се на маргините, додека повеќето од нив паѓаат на лица со симптоми што навистина треба да се следат, рече тој.
Тој сепак избегна да одговори на прашањето дали го смета шведскиот пристап за успешен.
– Тоа е многу тешко да се знае. За тоа е рано. Секоја земја треба да постигне „имунитет на стадо“ на еден или друг начин, и ние ќе го достигнеме на поинаков начин. Но, колку долго ќе трае имунитетот на стадот, не можеме да знаеме.
Аргументи против
Шведскиот пристап кон епидемијата се заснова на фактот дека оваа нација покажува единствена комбинација на доверба во јавните институции и индивидуализмот. Накратко објаснето, владата им верува на своите граѓани да слушаат необврзувачки совети, а граѓаните, пак, веруваат дека владата постапува според нивниот интерес и се однесува согласно препораките.
Додадете го во тој целосен опсег на самодоверба фактот дека Швеѓаните се традиционално „ладна нација“ која инаку се држи до „социјална дистанца“ и добивате уникатно опкружување каде моделот опишан погоре може да успее. Сепак, бидејќи стапката на смртност во земјата се искачи на една од најголемите во светот, домашните и странските експерти гласно предупредуваат дека „шведскиот пристап“ може да доживее катастрофален неуспех.
Постојат неколку аргументи зад нивните предупредувања.
Прво, не е јасно дали е воопшто можно да се здобијат со колективен имунитет на оваа болест затоа што сè уште не е познато како, и дали воопшто, лицата кои прележале коронавирус се отпорни на тоа. Откако некои земји објавија издавање „имунолошки пасоши“ или сертификати што ќе им овозможат на излечените да патуваат и да работат, Светската здравствена организација (СЗО) издаде предупредување да не го прават тоа, бидејќи нема докази дека излечените добиваат имунитет.
Второ, дури и ако една нација се смета за послушна, не значи дека нема поединци, многу од нив, кои ќе продолжат да постапуваат спротивно на препораките. Така, во Шведска имало случаи кога некои организатори на настанот намерно продале 499 билети, знаејќи дека повеќе од 500 луѓе им биле забрането да соберат. Постарите лица, чувствувајќи мал притисок од надлежните, продолжија да се движат на прометните места, кафулињата продолжија да работат до длабоко во ноќта, многумина не пропишуваа растојанија помеѓу клиентите.
Трето, Шведска има мала густина на население. Според „Тајмс“, меѓучовечкото растојание е важно во таа земја, при што околу 40 проценти од домаќинствата се состојат од една личност без деца. Сепак, овие статистички податоци се нарушени со пристигнувањето на голем број мигранти, така што има предградија каде густината на населението драматично скокна. Ова може да објасни зошто мигрантите сочинуваат несразмерно учество во вкупната смртност, покрај фактот дека за нив е помалку достапна здравствената заштита.