Студија, која го следи влијанието на дигиталните технологии врз менталното здравје на децата и адолесцентите, открива дека речиси една третина од децата развиваат обрасци на компулсивно користење на екрани до 11-годишна возраст. Тие имаат значително поголема веројатност за анксиозност, депресија и самоубиствени мисли во споредба со нивните врсници кои ја користат технологијата поумерено и без симптоми на зависност.
„Имаме сè повеќе докази дека не е важно колку време децата поминуваат пред екрани, туку како ги користат“, рече авторот на студијата Јуниу Сјао, доцент во Медицинскиот центар Вајл Корнел во болницата во Њујорк Презвитерија. „Нашиот фокус мора да се префрли од генерички временски ограничувања кон идентификување на обрасци на зависност.“
Научниците анализирале податоци од Американската студија за когнитивен развој на мозокот кај адолесцентите, најголемата долгорочна студија за развојот на мозокот кај децата во САД, која започна во 2016 година. Во оваа фаза, беа обработени податоците на 4.285 деца кои имале девет или 10 години на почетокот на следењето, објавува Фајненшл тајмс.
До четвртата година од студијата, речиси 18 проценти од децата пријавиле суицидални мисли, а повеќе од пет проценти пријавиле суицидално однесување. Децата со тешки и растечки зависни обрасци на користење мобилни телефони, социјални медиуми и видео игри имале 1,5 пати поголема веројатност да развијат сериозни проблеми со менталното здравје.
Истражувачите предупредуваат дека ваквите негативни исходи не се нужно поврзани со количината на време поминато пред екран, туку со видот и интензитетот на однесувањето – желбата на детето за екранот, неможноста да престане да го користи и влијанието врз сонот, училишните обврски и социјалните односи.
„Нашето истражување сугерира дека политиките треба да се оддалечат од општите ограничувања на времето поминато пред екран и наместо тоа да се фокусираат на идентификување и решавање на зависните обрасци на однесување“, рече Јуниу Сјао.
„Ова го оспорува преовладувачкиот наратив дека повеќе време поминато пред екран е автоматски штетно. Наместо тоа, откривме дека клучната разлика е во тоа како децата ја користат технологијата – а не колку.“
Дејзи Гринвел, коосновач на кампањата „Детство без паметни телефони“ со седиште во Велика Британија, вели дека родителите се оставени сами на себе да ги заштитат своите деца од содржини и алгоритми кои не се дизајнирани имајќи го предвид нивниот развој.
„Родителите се во невозможна позиција – обидувајќи се да ги заштитат своите деца во дигитален свет дизајниран за возрасни, со достапни само сложени, честопати неефикасни родителски контроли“, рече Гринвел. „Време е системски мерки да им овозможат на децата да се развиваат поздраво, без алгоритми што поттикнуваат зависност.“
Професорката Лиза Хендерсон, од Универзитетот во Јорк, рече дека студијата е „критична и навремена“, особено со оглед на зголеменото присуство на екрани во секојдневниот живот на децата. „Треба точно да разбереме што се случува во мозокот на детето кога развива зависни модели на дигитално однесување. На пример, нарушувањата на спиењето би можеле да бидат клучна алка во оваа врска“, додаде Хендерсон.