Претседателот Доналд Трамп во понеделникот ги повлече Соединетите држави од Парискиот договор за борба против климатските промени, Кина изрази загриженост за потегот, а ОН изразија уверување дека Американците нема да се откажат од заштитата на климата. „САД нема да ја саботираат сопствената индустрија додека Кина загадува неказнето“, рече Трамп, отстранувајќи го најголемиот светски загадувач во историјата од глобалните напори за борба против климатските промени по втор пат во една деценија.
Кина во вторникот одговори дека е загрижена поради најавата дека САД се повлекуваат од Парискиот климатски договор, а кинеското Министерство за надворешни работи во соопштението рече дека климатските промени се заеднички предизвик со кој се соочува целото човештво.
Кина активно и доследно реагира на климатските промени и заеднички ќе ја промовира глобалната зелена транзиција и нискојаглеродната транзиција, рече портпаролот на министерството Гуо Џиакун на редовниот брифинг со новинарите.
„Ниту една земја не може да застане настрана од ова, ниту може сама“, додаде портпаролот.
Овој потег ги става САД заедно со Иран, Либија и Јемен како единствени земји во светот надвор од пактот од 2015 година, во кој владите се согласија да го ограничат глобалното затоплување на 1,5 степени Целзиусови над прединдустриските нивоа за да се избегнат најлошите влијанија од климатските промени.
Тоа го одразува скептицизмот на Трамп за глобалното затоплување, што тој го нарече измама, и се вклопува во неговиот поширок план да ги ослободи американските нафтени и гасни бунари од климатските ограничувања за да можат да го зголемат производството.
Трамп потпиша извршна наредба за повлекување од пактот пред поддржувачите собрани во арената Capital One во Вашингтон.
„Веднаш се повлекувам од нечесниот, едностран грабеж – Парискиот климатски договор“, рече тој пред да ја потпише наредбата.
И покрај повлекувањето, генералниот секретар на Обединетите нации, Антонио Гутереш е убеден дека американските градови, држави и бизниси „ќе продолжат да покажуваат визија и лидерство работејќи кон нискојаглеродen и отпорен економски раст што ќе создаде квалитетни работни места“, рече портпаролката на ОН, Флоренсија Сото Нино во писмена изјава.
„Од клучно значење е САД да останат лидер по прашањата за животната средина“, рече таа. „Колективните напори според Парискиот договор направија разлика, но заедно треба да одиме многу подалеку и побрзо.
Соединетите Држави мора официјално да го известат генералниот секретар на ОН Антонио Гутереш за повлекувањето, кое според условите на договорот ќе стапи на сила една година подоцна.
Соединетите Американски Држави се веќе најголемиот светски производител на нафта и природен гас благодарение на долгогодишниот бум на дупчење во Тексас, Ново Мексико и на други места, поттикнати од технологијата на фракинг и високите глобални цени од руската инвазија на Украина.
Трамп ги повлече САД од Парискиот договор за време на неговиот прв мандат, но бидејќи процесот траеше со години, Бајден веднаш го прекина во 2021 година.
Повлекувањето најверојатно ќе трае пократко овој пат – само една година – бидејќи Трамп нема да биде обврзан со првичната тригодишна посветеност на договорот.
Овој потег сега може да биде поштетен за глобалните климатски напори, рече Пол Воткинсон, поранешен климатски преговарач и висок советник за политика во Франција.
Соединетите Американски Држави во моментов се вториот по големина светски емитер на стакленички гасови зад Кина и неговото заминување ги поткопува глобалните амбиции за намалување на овие емисии.
„Овој пат ќе биде потешко бидејќи сме во средината на имплементацијата, соочени со вистински избори“, рече Воткинсон.
Светот сега е на пат за глобално затоплување од повеќе од 3 степени Целзиусови до крајот на векот, според неодамнешниот извештај на Обединетите нации, ниво за кое научниците предупредуваат дека може да предизвика каскадни влијанија како што се зголемување на нивото на морето, топлотни бранови и разорни бури.
Земјите веќе се борат да направат остри намалувања на емисиите потребни за да се намалат проектираните температурни зголемувања, бидејќи војните, политичките тензии и тесните владини буџети ги туркаат климатските промени надолу на листата на приоритети.
Пристапот на Трамп е во целосна спротивност со оној на поранешниот претседател Џо Бајден, кој сакаше Соединетите држави да ги предводат напорите за глобалната клима и се обиде да поттикне транзиција од нафтата и гасот преку субвенции и регулативи.
Трамп рече дека има намера да ги укине тие субвенции и регулативи за да го зајакне владиниот буџет и да ја зголеми економијата, но тој тврди дека може да го стори тоа додека ќе обезбеди чист воздух и вода во Соединетите држави.
Ли Шуо, експерт за климатска дипломатија во Азискиот институт за општествени политики, рече дека повлекувањето на САД ризикува да ја поткопа способноста на Соединетите Држави да се натпреваруваат со Кина на пазарите за чиста енергија, како што се соларната енергија и електричните возила.
„Кина ќе победи, а САД ризикуваат да заостанат уште повеќе“, рече тој.