Гран при – Големата Златна Мимоза за најдобро остварување на овогодинешниот Филмски фестивал во Херцег Нови – Филмски фестивал во Црна Гора, кој штотуку заврши, го освои македонскиот режисер и сценарист Георги М. Унковски за тинејџерската љубовно-социјална драма „Диџеј Ахмет“, што веројатно не е премногу изненадување, бидејќи од самиот почеток беше еден од главните фаворити за наградите.
Унковски пристигна во Херцег Нови директно од 31-от Сараевски филмски фестивал, каде што неговиот филм освои нова награда, Специјална награда за младински перспективи. Оваа престижна награда ја воспостави Филмскиот фестивал во Сараево заедно со Советот на Европа, а се доделува за промоција на културниот дијалог, општествениот ангажман и овластување на младите автори да зборуваат за проблемите на денешницата.
„Диџеј Ахмет“ ја освои и наградата на публиката „УниКредит Сараево“ за најдобар долгометражен филм (доби просечна оценка од 4,933), а пред тоа ја имаше својата светска премиера на овогодинешниот фестивал Санденс.
Како што нагласи жирито на 38-от Филмски фестивал во Херцег Нови во своето соопштение, Унковски донесе приказна која е длабоко вкоренета во културата на ова подрачје, а во исто време резонира универзално.
„Главниот лик (15-годишниот Ахмет) вложува напори да ги помири традицијата и модерноста, да ги исполни соништата на својот татко, но и сопствените – носејќи ни длабоко личен дискурс за пронаоѓање на сопствениот глас во свет кој се обидува да го замолчи. Го наградуваме овој филм поради неговата способност да внесе нова виталност и емоција во наративот за растењето“, се наведува во образложението на жирито.
„Диџеј Ахмет“ е во српска копродукција (копродуценти се и Хрватска и Чешка), и како што изјави еден од водечките претставници на новата генерација македонски филмски работници за „Данас“, за него наградата во Херцег Нови е најважна по признанието во Сараево во смисла што што е можно повеќе луѓе во нашиот регион го гледаат неговиот филм – тоа создава можност да се отворат табу теми што го попречуваат нашиот нормален живот и да се почне јавно да се зборува за нив.
– Главниот лик на приказната е момчето Ахмет од оддалеченото село Јурук во Македонија, кое го наоѓа своето единствено засолниште во музиката додека се обидува да се справи со очекувањата на својот татко, конзервативната средина и своите први љубовни искуства, бидејќи девојката што ја сака е ветена на некој друг. Во нашиот регион, ваквите љубовни приказни не се ретки, но се дел од реалноста со која младите мажи и жени, како и нивните семејства, често се соочуваат денес, вели Унковски.
Во интервју за „Данас“, што се случило веднаш по церемонијата на доделување награди во Канли Кула, Унковски истакнал дека има многу селски приказни во балканската кинематографија, но дека сакал овој филм да биде современ и јасно да го почувствува конфликтот помеѓу традицијата и модерниот живот.
– Луѓето на Балканот со векови се многу запознаени со договорените и ветените бракови и неможноста самите слободно да остварат живот и љубов. Дури постои и посебен збор за жените кои се осмелуваат да го изберат својот сопруг, а во некои села и градови ова може да биде многу тешка одлука. Бидејќи не е невообичаено едно семејство да не сака да продолжи со контакт со личност која одлучила да ги следи сопствените желби и животниот пат. Балканот, за жал, е сè уште место на недостаток на слобода, поделби и некоја бесмислена традиција што го труе нашиот нормален живот. Не знам колку долго ќе ја прифаќаме таквата ситуација, а секојдневниот живот ни покажува дека овој конзервативизам ќе продолжи. Од друга страна, мислам дека токму нашата блискост со ваквите љубовни приказни како што ги гледаме во овој филм и кои речиси сите добро ги знаеме, ги направи повеќе да не се „реткост“ и таква табу тема, бидејќи едноставно се случуваат често и речиси сме навикнати на нив – вели Унковски.
Унковски е роден во 1988 година во Њујорк, дипломирал на Технолошкиот институт Рочестер – Школа за фотографија Истман во областа на ликовни уметности, а веднаш по дипломирањето се преселил во Чешка, каде што ги завршил постдипломските студии на престижниот универзитет ФАМУ.
Унковски оттогаш живее во Скопје, а има уште еден интересен факт за неговата биографија – тој е син на Слободан Унковски, театарски режисер чии дела се вклучени во антологии на театарската уметност во овој регион.
На прашањето колку влијаело делото на неговиот татко врз него и дали тој режира и театарски претстави, Унковски истакнува:
„Тој влијаеше врз мојот избор на професија, но не директно, имав слобода да правам сè на овој свет ако сакав. Но, од мал гледав претстави и како се создава уметност, и уште како дете бев фасциниран од тоа. Сепак, сè уште не се осмелувам да режирам претстави, бидејќи би се чувствувал осудуван и од публиката и од критиката во споредба со мојот татко, и сè уште не сум подготвен да го преземам тој ризик. Мислам дека сè уште треба да работам и да учам за да влезам во театарот“, вели Георги Унковски.