Станува збор за долгоконтроверзен потег на Трамп, кој уште на неговиот прв ден по враќањето во Белата куќа потпиша извршна наредба за укинување на автоматското државјанство за сите родени на американска територија, ако нивните родители не се легални жители или државјани.
Одлука со ограничен обем, но големо значење
Врховниот суд не пресуди директно за уставноста на наредбата, туку донесе одлука која ѝ овозможува на администрацијата да го продолжи процесот во дел од државите, ограничувајќи го ефектот на националните судски забрани изречени од пониските судови. Според судот, судиите не можат да издаваат забрани со национален обем, туку само за конкретни тужители или држави вклучени во судските постапки.
Тоа значи дека предлогот може да се спроведува барем делумно во држави каде што нема активни забрани, отворајќи пат за делумно ограничување на досегашното толкување на 14-тиот амандман – оној што гарантира државјанство за сите родени на американска територија.
Трамп слави на Truth Social
Претседателот Трамп веднаш ја поздрави одлуката, нарекувајќи ја „огромна победа“:
„Ова е голем ден за САД и за Врховниот суд! Дури и измамата наречена ‘право на раѓање’ беше силно погодена. Ова право потекнуваше од времето на децата на робовите, а не од современата експлоатација на нашиот имиграциски систем.“
Реакции и следни чекори
Одлуката веќе предизвика реакција од граѓанските организации и некои правни експерти, кои предупредуваат дека ова би можело да доведе до нееднакво третирање на граѓанството низ различни држави и нов бран правни битки.
Во моментов, извршната наредба на Трамп останува блокирана во државата Њу Хемпшир, каде што е во тек посебна судска постапка што не беше предмет на разгледување од страна на Врховниот суд.
Иако конечна пресуда за уставноста на мерката сè уште не е донесена, одлуката денес претставува важен правен пресврт во обидот на Трамп да ја редефинира американската политика за државјанство.