Најголемиот украински напад врз руската стратешка авијација од почетокот на војната, познат под кодното име Операција „Пајажина“, беше директен одговор на изјавите на американскиот претседател Доналд Трамп и тезите што ги шири во американскиот јавен простор. Ова вчера го разјасни украинскиот претседател Володимир Зеленски, кој за прв пат експлицитно го поврза нападот со политичката реторика во Вашингтон.
Нападот врз руските воени бази се случи во недела, а Украина сè уште собира податоци за последиците. Безбедносната служба на Украина (СБУ), која го осмисли и изврши нападот, вчера објави дополнителни снимки на кои се прикажани деталите од сложената операција, од лансирање беспилотни летала до директни напади врз руски стратешки авиони.
Сателитските снимки покажуваат уништени авиони на пистите на базите Белаја, Олења, Дјагилев и Иваново. СБУ објави дека вкупно 41 авион биле погодени, а претседателот Зеленски ја повтори таа бројка, додавајќи дека „половина од нив се надвор од поправка“ и дека за останатите „ќе бидат потребни години“ за да се вратат во оперативна состојба.
Zelensky: Ukrainian operations inside Russia help change the narrative in the U.S. – talks that Ukraine is losing the war and has no cards.
Political mood in Washington has clearly shifted. 1/ pic.twitter.com/H9ZMZOI6uL
— Tymofiy Mylovanov (@Mylovanov) June 4, 2025
Нападот е извршен со употреба на 117 дронови лансирани од скриени контејнери на камиони на руска територија. Снимките објавени од СБУ покажуваат како дроновите прецизно ги удираат крилата на авионот, особено таргетирајќи ги резервоарите за гориво. Во неколку случаи, имало гласни експлозии, што сугерира дека авионите биле наполнети со гориво и вооружени со крстосувачки ракети.
Особено значајни беа нападите врз два авиони А-50, авиони за рано предупредување и контрола од советско производство кои можат да детектираат цели на дострели од повеќе од 600 километри. Русија имала девет од нив пред 2022 година, а украинските аналитичари проценуваат дека по нападот во неделата можеби има само четири.
Иако сликите не го потврдуваат целосното уништување на авионот, тие сугерираат дека биле погодени клучни делови од него, вклучувајќи ги и радарските куполи на горниот дел од трупот. Воениот аналитичар Серхиј Кузан предупредува дека реставрацијата на вакви авиони во моментов е „многу малку веројатна“ поради уништените објекти и неможноста за замена на делови што беа увезени пред санкциите.
Во вчерашните изјави, Зеленски директно го поврза нападот со перцепцијата за војната во американската политика. „Спроведувањето на нашите операции ни помага да ја промениме реториката за војната во Соединетите Држави“, рече тој, додавајќи: „Таа реторика веќе се менува од изјавите според кои „Украинците ја губат војната“ и тврдењата дека „немаме карти во рацете“.
Ова е отворена реакција на состанокот од февруари, кога имаше бурна дискусија меѓу Трамп и Зеленски во Овалната соба. Тогаш Трамп му рече на украинскиот претседател дека „нема карти“ и го обвини дека „се коцка со Третата светска војна“. По состанокот, Трамп објави дека „Зеленски може повторно да дојде кога ќе биде подготвен за мир“.
The SBU has released new footage from the special operation “Spiderweb,” which reportedly resulted in the destruction of 41 Russian strategic military aircraft. https://t.co/6HIAPoCkda pic.twitter.com/GxI2MoxquH
— NEXTA (@nexta_tv) June 4, 2025
Синоќа, по разговорот со рускиот претседател Владимир Путин, Доналд Трамп објави нова порака на својата социјална мрежа Truth Social. „Беше добар разговор, но не разговор што ќе доведе до моментален мир“, напиша тој. „Претседателот Путин многу јасно рече дека ќе мора да одговори на неодамнешниот напад врз аеродромите“.
Кремљ сè уште официјално не ги коментираше загубите (освен што најави одговор), а руските медиуми и воените канали претежно молчат или се обидуваат да ја минимизираат штетата. Токму ова ѝ овозможи на Украина да го води информативниот наратив, дополнително зајакнувајќи ја сликата за Украина како воена сила способна да нанесе тежок и прецизен удар илјадници километри од фронтот.
Украинските воени аналитичари се согласуваат дека ова е операција од исклучително значење. „Ова може да се смета за една од најбрилијантните операции во нашата историја“, рече Роман Похорли од украинската група DeepState блиска до Министерството за одбрана, додавајќи: „Покажавме дека можеме да бидеме силни, креативни и дека можеме да го уништиме непријателот без разлика колку е далеку“.
Експертот за воздухопловство Анатолиј Храпчински ја опиша операцијата како „пресвртница во војната“, истакнувајќи дека Русија претрпе сериозен удар не само во воена смисла, туку и во однос на нејзиниот углед и внатрешна безбедност.
„Украина му покажа на целиот свет дека Русија е всушност слаба и не може да се одбрани одвнатре“, рече тој.