Вакцината против коронавирус на „Фајзер“ се појави на пазарот во 2020 година, рекламирајќи се како исклучително безбеден производ. Сепак, неодамнешните податоци од целиот свет во врска со оваа вакцина ги ставаат под сомнение овие тврдења и покренуваат прашања во врска со несакани ефекти и смртни случаи, пишува „Спутник“.
Првиот бран на пандемија „Ковид 19“ ја погоди планетата на почетокот на 2020 година, а производителите на вакцини веднаш тргнаа во потрага по производ кој брзо и ефикасно ќе се бори против болеста. Сојузот на „Фајзер“ и „Бајонтек“ беше еден од првите што го претстави своето „оружје“ против пандемијата во форма на „револуционерна“ mRNA вакцина, од брендот „Комирнати“.
Производот е развиен со употреба на информатичка технологија за рибонуклеинска киселина (mRNA), која дотогаш беше во голема мера непозната, а клиничките испитувања започнаа во април истата година. Оваа технологија беше толку иновативна што немаше безбедносни студии и долгорочните ефекти на ваквите вакцини никогаш не беа проценувани.
Од првиот ден на „Фајзер“ вакцината доби многу пофалби од американските, британските и европските мејнстрим медиуми, кои не бегаа од очигледна пристрасност кон другите производители на вакцини.
Но, по оптимистичка презентација, се појавија сомнежи за безбедноста на производот, бидејќи бројот на смртни случаи, од кои некои можеби беа предизвикани од вакцината „Фајзер“, ги надмина сличните податоци за другите вакцини.
Стапка на смртност
Официјалните владини статистики од 12 земји: САД, Индија, Бразил, Аргентина, Индија, Чиле, Франција, Германија, Велика Британија, Австрија, Италија и Данска, кои беа собрани и анализирани до 19 април 2021 година, покажуваат дека има вкупно 2.485 смртни случаи меѓу примачите на вакцина против Ковид-19 од компаниите „Фајзер“ и „Бajонтек“. Ова значи дека просечната стапка на смртност е 39,4 смртни случаи на милион примени вакцини „Фајзер“ – приближно три до пет пати поголема од евидентираната стапка на смртност по имунизацијата со вакцините „АстраЗенека“ и компанијата „Џонсон и Џонсон“.
Најголемиот бран смртни случаи поврзан со „Фајзер“ е регистриран во Норвешка, каде што бројот на смртни случаи на милион дози примени достигна 143. Во Соединетите држави 1.134 лица го загубија животот по примањето на вакцината „Комирнати“, според податоците обезбедени од CDC системот за известување на несаканите ефекти на вакцината (VAERS). Овој втор пример покажува вредност повеќе од 20 пати поголема од бројките поврзани со вакцината „Џонсон и Џонсон“.
Податоците од мексиканското Министерство за здравство, исто така, покажуваат значително повеќе несакани ефекти со „Фајзер“ отколку „АстраЗенека“ или други вакцини (заклучно со 17 април, имало 2.08 случаи на сериозни несакани дејства на 100.000 дози на „Фајзер“ во споредба со 1,56 случаи по доза „АстраЗенека“, а за случаи кои наводно се припишуваат на вакцинација, разликата е уште поголема – 2,62 наспроти 0,38 на 1.000 дози).
Незгодна вистина
Десетици смртни случаи поврзани со mRNA вакцината „Фајзер“ се пријавени од медиумите ширум светот. Ниту еден од овие случаи се чини дека не бил соодветно истражен.
Во јануари годинава, Норвешка изрази загриженост за 29 смртни случаи поврзани со „Комирнати“, а новинарите на „Блумберг“ исто така предупредија за ризиците од вакцинација за болни пациенти постари од 80 години. Минатата недела француските репортери додадоа гориво на огнот, повикувајќи се на д-р Мајкл Коен, кој рече дека „несаканите ефекти на „Фајзер“ се поважни од несаканите ефекти на другите вакцини“. Случајот вклучуваше 386 смртни случаи поврзани со вакцината „Фајзер“ во Франција. Велика Британија исто така се загрижи за 314 смртни случаи поврзани со вакцините „Коминарти“, но овој пат алармите не ги активираа медиумите, туку владата.
Во меѓувреме, Универзитетот Оксфорд објави студија која покажува дека ризикот од тромбоза на порталната вена е 30 пати поголем со mRNA вакцините отколку со „АстраЗенека“.
И додека некои се загрижени, се чини дека „Фајзер“ не е премногу вознемирен од овие наоди – што не е изненадувачки, со оглед на досегашните потези на компанијата со агресивни маркетинг стратегии и недискреција.
Суштината на проблемот
Иако се чини дека производителот не сака да навлегува во многу детали во врска со бројот на смртни случаи, податоците покажуваат дека високата стапка на смртност може да биде предизвикана од недостатоци во mRNA технологијата, што не беше широко користена пред пандемијата Ковид-19.
На почетокот на 2021 година, документите протекоа од серверот на Европската агенција за лекови (ЕМА) објавени во напис на „Монд“. Откриле сериозни проблеми со кои се соочил „Фајзер“ при целосно преминување од лабораториски тестови во комерцијално производство на својата вакцина.
Според документите, имало значително губење на интегритетот на РНК во текот на процесот – од 78,1 процент на 59,7 проценти, а во некои серии и 51 процент.
Во лаички термин, „нискиот интегритет на РНК“ не значи само дека „Комирнати“ има мала концентрација на активна супстанција, туку и дека повеќе од 40 проценти од mRNA е нестабилна и може да произведе случајни и штетни ефекти во телото. Документите кои протекоа, исто така, покажуваат дека „Фајзер“ се обидел да го надмине проблемот со зголемување на дозата, што довело до поголем процент на воспалителни случаи, тромбофилија, пароксизам и други несакани ефекти.
И покрај фактот дека ЕМА го препозна овој проблем со „Комирнати“, е-поштата на највисоките службеници на регулаторот – имено заменик-директорот на ЕМА, Ноел Ветион, покажува дека тие продолжиле да инсистираат на забрзување на одобрувањето на вакцината. Доколку протечениот материјал е автентичен, се поставува прашањето зошто Европската агенција би лобирала за интересите на производителите на вакцини, и покрај очигледните здравствени ризици поврзани со него.
Што носи иднината
Иако сето горенаведено веќе може да доведе до сериозни дискусии за безбедноста на вакцината „Фајзер“, тука е и прашањето за долгорочен ефект – фактор што допрва треба да се истражува.
Досега немало студии за долгорочна безбедност на вакцината, а камоли студии за лекови и вакцини засновани на новата mRNA технологија воопшто.
Научниците и лекарите допрва треба да испитаат отсуство на каков било ризик од канцерогеност или намалена плодност.
Како и секоја друга револуционерна технологија, mRNA е примена низ целиот свет со занес, претпазливост или негативни реакции. Исто како клонирањето или кое било друго откритие што се занимава со биологијата на човекот на многу длабоко ниво, можеби ќе треба сериозно меѓународно следење и дискусии за безбедноста, како и за масовната примена.
Но, дали ќе биде можно за научниците и лекарите целосно да ги истражат ефектите на вакцината Фајзер и другите производи базирани на mRNA без огромен притисок и лобирање од големите фармацевтски компании и политичкиот естаблишмент, кои се чини дека се вклучени во прикривање инциденти поврзани со воведувањето на производи – останува да видиме, завршува руското издание.