Американскиот претседател Доналд Трамп, кој се гордее со своите преговарачки способности, е на чекор од склучување договор со кој на САД ќе им се даде приоритетен пристап до резервите на украински суровини. Сепак, Трамп најверојатно ќе добие помалку отколку што очекуваше.
Според „Политико“, проценките за рудното богатство на Украина се засноваат на застарени истражувања од советската ера, кои не ги земале предвид трошоците за експлоатација на наоѓалишта или ископување во тешко достапни области.
Според „Политико“, речиси целиот договор се однесува на формирање на заеднички американско-украински инвестициски фонд, чии средства ќе бидат наменети за повоена обнова на Украина.
„Владата на Украина ќе придонесе во фондот 50 отсто од сите приходи остварени од идната монетизација на сите релевантни природни ресурси во државна сопственост на Украина“, се наведува меѓу другото во текстот на договорот. Сепак, никој не знае точно колку би изнесувало тоа.
Според украинското Министерство за природни ресурси и заштита на животната средина, подземјето на Украина содржи околу пет проценти од „критичните“ суровини во светот – вклучувајќи графит, литиум, титаниум, берилиум и ураниум, пишува „Кликс“.
Истражување од советско време
Во пракса, обемот на рудното богатство на Украина во голема мера е непознат. Иако земјата тврди дека има повеќе од 20.000 истражени наоѓалишта на минерали, само околу 8.000 од нив се оценети како профитабилни. Пред целосната руска инвазија на Украина пред три години, помалку од половина од овие наоѓалишта беа активно експлоатирани.
Проценките за вредноста на овие локации во голема мера се засноваат на истражувања од советската ера, од кои повеќето биле спроведени помеѓу 1960-тите и 1980-тите. Податоците за овие локации често се нецелосни, расфрлани низ земјата и само постепено се дигитализираат.
Дури и ако дополнителните истражувања би го потврдиле постоењето на вредни наоѓалишта на минерали, нивната експлоатација би траела многу долго, а самата експлоатација на рударството би барала огромни финансиски инвестиции, тврди „Политико“.
Трошоци во стотици милијарди долари
Украинскиот геолошки институт проценува дека трошоците за експлоатација на десетте најголеми познати локации би биле 15 милијарди долари, вклучувајќи изградба на рудници, каменоломи и приближно 20 нови погони за преработка на руда.
Едно од овие наоѓалишта е наоѓалиштето Новополтавска, кое министерството го опишува како „едно од најголемите“ наоѓалишта на ретки материјали во светот. За неговата експлоатација, сепак, ќе бидат потребни инвестиции проценети на 300 милиони американски долари, бидејќи областа носи ризик од поплави и лизгање на земјиштето.
Локации под руска окупација
Покрај природните предизвици, постои уште една пречка меѓу Трамп и рудното богатство на Украина: неколку од најперспективните наоѓалишта се наоѓаат на териториите окупирани од Русија.
Двете најголеми познати наоѓалишта на ретки земји – Азов и Мазури – се наоѓаат во регионот Доњецк, кој е контролиран од руските сили. Наоѓањето Новополтавскa се наоѓа во областа Запорожје, која редовно е гранатирана од руските сили. Ова исто така важи и за перспективните полиња со литиум во регионот на Доњецк и локалитетот Крута Балка во Запорожје, кој се наоѓа речиси на линијата на фронтот.
Договорот за експлоатација на минерални суровини, што украинскиот претседател Володимир Зеленски треба да го потпише во петок во Вашингтон, може да стане „договор на векот“ за Трамп, според „Политико“. Но, тоа може да му остави и куп непрофитабилни рудници во кои ниту една американска компанија никогаш нема да сака да инвестира.