За Трамп предностите од постигнување на договор со идниот партнер Владимир Путин се многубројни и очигледни. Но предизвикот, упатен од Русија против доминантно положба на Америка во светот, е нај меѓународна тема за агендата на САД. Ова се вели во уредничкиот коментар на британскиот весник “Фајненшл тајмс”.
Да се намалат тензиите меѓу ривалите, држејќи нуклеарно оружје, е пофалба за цел. Во политичка смисла склучување на таков договор бара од Трамп да помине долг пат од магнат , фигурата од шоу бизнисот и политички аутсајдер до државен деец. На светот му останува да се надева дека господин Трамп јасно ги гледа огромните ризици кои се таи во себе со секоја трансакција со Путин.
Путин сака да биде поразен сегашниот политички поредок во Европа и во целиот свет. Тој го смета овој ред, на кој го држат САД, за неправеден и непријателски настроен кон Русија. Ублажување на меѓународните ограничувања кои ќе ги прикријат неговите амбиции, кои можат да создадат привремено затоплување во американско-руските односи. Но тоа ги поткопува долгорочните интереси на САД и целиот Запад, и се намалува безбедноста и стабилноста.
Во претставите на господин Путин мултилатералната соработка треба да биде заменна светот, за поделените сфери на влијание меѓу големите сили. Во таков свет Москва ќе има слобода на дејствување во голем дел од поранешниот Советски Сојуз. Од своја страна, мистер Трамп, треба да отфрла секакви обиди да се повтори во наши денови ЈАлтенската конференција од 1945 година. Сето друго само ќе ја поттикне руската анексија на Крим и инвазијата во источна Украина.
Ова може да создаде опасен преседан за силните држави во светот. Покрај тоа, ќе биде поткопана принципот утврден по падот на Берлинскиот ѕид и зацврсти во Париската повелба од 1990 година: европските земји да можат слободно да го избираат својот политички курс и да решаваат во какви сојузи да влегуваат. Специјално за Украина за оваа држава не треба да се исклучува . Ова може да предизвика крах на нејзиното формирање за прозападна влада. Другите земји од сферата на руското влијание исто така имаат право да се откажат од послушност.
Значи претседателот на САД треба да следат неколку принципи во односите со рускиот претседател.
Прво, администрацијата треба да прогласи апсолутна и непоколеблива приврзаност кон НАТО – организација која од 1949 година е во основата на европската и светска безбедност. Алијансата пак треба да ги засили напорите за да ги убеди сите членови во потребата да обезбедат барем минимално ниво за одбрана. Обврската на САД да ги заштитат и најмалите земји почетници во НАТО треба да останува неоспорна.
Второ, Трамп не треба да се меша во санкциите против Русија, иако тој навести за тоа во текот на предизборната кампања. Свесни за недостатокот на напредок во областите поради кои беа воведени санкции, одбивањето од нив би ја поткопало солидарноста на САД со Европа и Јапонија. Не треба да се признаваат и претензиите на Русија кон Крим, чија окупација беше бесрамно кршење на меѓународното право. Слично на ситуацијата, кога Западот одбиваше да ја признае советската окупација на Прибалтикот, нашето почитување на овие јасни принципи не исклучува нови форми на пад на напон во други области. Не е задолжително Трамп веднаш да ги покренува овие прашања, но тој треба да се стреми како кон постепен напредок во конкретни сфери, а истовремено со тоа презема и мерки за зајакнување на довербата. Сирија е една од областите каде обновувањето на американско-руското соработка е задолжително за регулирање на конфликтот, иако новите напади врз Алепо ја окажуваат руската неговорливост.
Во контактите со Москва Трамп треба да одвојува еднакво внимание и на почитувањето на правата и интересите на Русија и на нејзините соседи. Признавајќи дека денес нивото на напон е највисоко од 80-тите години, подобрувањето на односите со Русија е многу важно. Но тоа не може да се постигне ако се игра по гајдата на Москва. Колку и да се големи денешните ризици, една лоша зделка со Путин е поопасна од недостаток на каков и да е договор.
—————————–
Текстот е уреднички коментар на британскиот весник “Фајненшл тајмс”. Оригинално име на публикацијата е “The dangers of striking a grand bargain with Putin”