Со падот на Алепо Западот ja загуби контролата на Блискиот Исток

од Vladimir Zorba
110 прегледи

Во септември 2012 година присуствував на седница на советот за национална безбедност на “Даунинг стрит”. Дејвид Камерон раководеше  со седницата посветена на можното користење на воена сила во Сирија. Началникот на Генералштабот објасни како во Сирија да биде создадена зона на забранети летови и да се обезбедат безбедни подрачја за бегалците. Потоа раководители на разузнавањето ги опишаа опозициските групи, од кои некои биле исламски екстремисти. По долга размена на мислења министрите одлучија да не прибегнуваат кон воена акција.

Минуваме кон август 2013 година, а  претседателот Асад користи хемиско оружје против својот народ. Западните земји се закануваат со воена сила. По чудно збир на околности бев во Авганистан пред решавање гласање во парламентот, и мојот  мејл беше полн со нацрти на говори по повод освојувањето на Сирија – опасно соседство, бидејќи ја посетував последната предна база на британските војници во провинцијата Хелманд. Во исто време во Лондон се разигра драма, Владата загуби при гласањето и претседателот Обама се откажа од обврската да го бомбардира Асад.

На Блискиот Исток ништо не е едноставно. Сириската граѓанска војна вклучува во себе десетици одделни конфликти со учество на бројни востанички групи завојувани за своја контрола. Во 2012 година бевме парализирани од оваа комплексност и од можноста евентуално победничката бунтовничка група да биде поопасна од владата, што и се потврди во случајот со “Исламска држава” (ИД). Оваа парализа беше поврзана со повредите  од Ирак. На местото на надуено либералниот интервенционализам дојде паранојата на внимателен  инкрементализам, бевме опседнати од мислите за нашата исчезнувањето способност да се подобри ситуацијата, загрижени од ризикот и граници на нашите тајни служби,  а згрешивме во нашите инстинкти и се плашевме да дејствуваме во согласност со вредностите. Реагирав,е  премногу бавно на појавата на ИД и одевме  да создадеме безбедни области во Сирија, бидејќи нашето пропуст стана сигнал за тоа дека не сме подготвени да ја платиме цената за заштитата на мирното население и да ги следиме хуманитарните цели. Како резултат на тоа Сирија стана гејмерски игралиште на ѓаволот, и Алепо – најмногу ужасниот пример за тоа со промискуитетните руски бомбардирања, употребата на хлор, насилството на “Хезболах” (и Иранците) спрема невооруженото цивилно  население. Во краткорочна перспектива режимот на Асад доби победа, а во западна Сирија и во Ирак ИД губи територија. Но во долгорочна перспектива падот на Алепо ќе испрати бранови низ целиот Блиски Исток уште десетици години.

Русија, Иран и “Хезболах” сите заедно жнеат  од овој конфликт. Кога САД отстапија, во конфликтот безмилосно влезе Русија. Американската политика во Блискиот Исток сега се одвива со посредство на стекнување храброст од Русија. Ова е многу вчудоневидувачка кривина. Падот на Алепо стана голем успех за Иран. Тој може да ја воспостави моќната линија од Техеран во Багдад, Дамаск и Бејрут. “Хезболах” застана зад Асад и независно од претрпената во боја тешка загуба, стекна искуство заедно со Иранците во командната структура на Русија и се претвори во една од најефикасните вооружени сили во регионот. Покрај тоа Алепо направи норма воените злосторства и промискуитетните бомбардирања, исто како и употребата на хемиско оружје станаа нешто нормално. Ако “Хезболах” го обнови конфликтот со Израел, нема основа да се смета дека истите методи нема да бидат употребени. Последиците од падот на Алепо може и да не се ограничи само со тоа трио. Размислете за страшните лекции на историјата. СССР упадна во Авганистан во 1989 година (така е во оригиналот – бел. Ред.), САД им испорачува оружје на муџахедините, оваа војна  ги роди “Талибанците” и “Ал Каеда”. Но поминаа многу години пред оваа закана да се материјализира во Њујорк во 2001 година и во Лондон во 2005 година Можно е ИД  да отстапува, но нејзините приврзаници не се подготвуваат да зачукаат од мечевите ора.

Што реорганизација ќе изврши ИД?

Од која неконтролирана од неа територија таа ќе се активира? Од Синај? Од Алжир? Од Тунис? Колку стотици илјади ќе бидат регрутирани за десет или 15 година во името на одмазда за децата од Алепо? И кого ќе нападнат тие? Москва? Вашингтон? Лондон? Реалната  лекција од Алепо за западните лидери треба да стане одбивањето од внимателен инкрементализам. Треба да се пресметува ризикот од итна акција, но треба да има спротиставување на ужасната идни последици од неактивност. Бидејќи нашето ветување може да доведе до ужасни резултати.

Доналд Трамп наскоро ќе ја отвори својата чудна форма на борбениот  изолационизам во Блискиот Исток. Нашите сојузници во Израел и во Персискиот залив се исплашени, а во исто време во регионот има стекнување моќ  на најопасните сили. Велика Британија треба да одлучи за какви вредности и интереси е подготвена да се бори.

————–

Коментарот во “Дејли телеграф” е на Џејмс Сорен, шеф на Британско-израелскиот комуникациски и истражувачки центар и поранешен портпарол на вицепремиерот Ник Клег.