Балканските криминалци ја совладале логистиката за шверц на кокаин од Јужна Америка во Европа, велат властите, а полицијата на копно и на море се обидува да остане во чекор со нив, пишува британската новинска агенција „Ројтерс“.
Во центарот на приказната е осудениот шверцер на кокаин Слободан Костовски (70), државјанин на Србија, кој во 2018 година избега од бразилски затвор и се врати во Европа, а во август минатата година, како дел од голема меѓународна операција, тој беше уапсен во Белград за пратка од 2,7 метрички тони кокаин од Бразил со едрилица запленета во Атлантскиот Океан, во близина на шпанските Канарски острови.
Враќањето на Костовски во Европа во 2018 година се совпадна со поволен момент за трговијата со кокаин на континентот, пишува „Ројтерс“: производството во Јужна Америка порасна во изминатата деценија, а балканските трговци беа во совршена позиција да ја подгреат европската побарувачка. Тие сега доминираат во сложената логистика на транспортот на кокаин од производствените лаборатории на Андите до уличните продавачи во Париз, Лондон и Берлин, помагајќи да се направи Европа број еден пазар на кокаин во светот, покажува анализата на Ројтерс.
Тие го постигнаа ова со воспоставување контакти со криминалците во заедниците на балканската дијаспора од двете страни на Атлантикот и со инфилтрирање во поморскиот транспортен систем кој врши 90% од светската трговија со стоки, велат агентите за борба против наркотици од САД, Европа и Латинска Америка. .
„Во снабдувањето на европскиот континент со големи пратки, главната група е од Балканот“, рече Иво Силва, детектив на бразилската федерална полиција кој го истражуваше Костовски на почетокот на 2000-тите, како дел од првата голема истрага за балканските шверцери на кокаин кои оперираа од Бразил.
Балканските шверцерски групи ја избегнуваат територијалната структура на мексиканските и колумбиските картели и оперираат во мали ќелии на поединци со повеќе идентитети и пасоши кои се многу мобилни, тајни и способни да пренесуваат неверојатно големи количини кокаин, велат разузнавачите борба против наркотици. Иако овие банди не се монолитни и се впуштаат во крвави расправии меѓу себе, властите колективно ги нарекоа „Балкански картел“, во кој тешко се пробива, а уште потешко се уништува.
„Балканскиот картел не постои како строга хиерархиска структура“, изјави за Ројтерс поранешен функционер на американската Агенција за борба против дрогата (ДЕА), кој ги истражуваше бандите, додавајќи: „нема „кум“.
„Балкански отпечатоци“ сега може да се најдат на поголемиот дел од кокаинот што влегува во Европа, соопштија американски и европски претставници за борба против наркотици. Поморскиот аналитички оперативен центар (MAOCN), европска агенција која ги координира заплените на наркотици во водите на Атлантикот, соопшти дека минатата година на море биле запленети рекордни 9,11 метрички тони кокаин поврзани со балкански криминалци, што е за 300 отсто повеќе во однос на 2015 година.
Неодамнешните податоци за заплените покажуваат дека зголемувањето на количеството на кокаин во Европа не забавува, ниту растот на бројот на балкански шверцери кои управуваат со него. Во белгиското пристаниште Антверпен, главната европска порта за јужноамериканскиот кокаин, властите заплениле рекордни 116 метрички тони минатата година. Холандската царина заплени речиси 60 метрички тони во 2023 година, речиси една петтина повеќе отколку во 2022 година.
Властите велат дека долгата историја на морепловство, шверц и миграција на Балканот е клучна за порастот на бројот и силата на балканските шверцери на дрога.
Ројтерс пишува дека неговата статија се заснова на илјадници страници полициски и разузнавачки извештаи и судски документи од Европа, САД и Латинска Америка, како и на интервјуа со повеќе од дваесетина официјални лица од двете страни на Атлантикот. Материјалот ги прикажува балканските шверцери како претприемачка група експерти за логистика кои се вметнати во секоја алка од синџирот на снабдување со кокаин, што ги прави неопходни за другите картели кои пренесуваат дрога од Јужна Америка.
Балканските криминалци се „повеќе од среќни што работат со Израелците, Холанѓаните, Швеѓаните, Доминиканците, кинеските тријади“, изјави поранешен функционер на американската ДЕА.
„Тоа ќе функционира, навистина, со секого“, продолжи тој. Сепак, Балканците генерално се држат настрана од Соединетите Држави, рече тој, бидејќи се обесхрабрени од доминацијата на мексиканските картели и построгиот полициски надзор во САД.
Подемот на балканските банди во повисоките ешалони на глобалната трговија со кокаин ја принудува полицијата да продолжи: заплените кокаин во Западна и Централна Европа достигнаа рекордни 315 метрички тони во 2021 година, според најновите податоци на Канцеларијата на Обединетите нации за дрога и Криминал (UNODC), што е повеќе отколку во Соединетите држави каде тогаш беа запленети 250 метрички тони. Чистотата на европскиот кокаин постојано се зголемуваше во минатото.