Европската унија е она што политичкиот филозоф Лео Штраус може да го нарече “херојска заблуда.”
Ова е благородна сон, сон дека единственото нешто што е неопходно за мирот во Европа, е заедничка благосостојба. И за некое време ЕУ живееше во овој сон. Тешкотиите на финансиската криза од 2008 година, сепак, покажаа каква е тенката основа за споделување на просперитетот за иднината на ЕУ. Голем дел од внатрешните борби, кои ги гледаме денес во рамките на ЕУ, се направени во последен момент напори од страна на некои за да и дадат на ЕУ видовите овластувања кои ќе му бидат потребни за да се создаде ефикасна и политички суверена структура. Тие едвај ќе успеат.
Земете ја бирократската расправија помеѓу Полска и Европската комисија. Двете земји одамна се разминуваат поради желбата на сегашната полска влада да го реформира судскиот систем на Полска на начин кој му дава повеќе овластувања да избира и отстранува судиите. Последното поглавје во сагата започна на 28 август, кога полското Министерство за надворешни работи објави соопштение со кое ги отфрли критиките на комисијата кон Полска како “неосновани” и испрати до Брисел документ од 12 страници со правни размислувања, за да се потенцира тоа. Европската комисија возврати на
огнот на 31 август, како заменик-претседателот на комисијата, изјави дека органот нема да го остави настрана проблемот и ќе ги побара сите средства со кои располага, за даја дисциплинира Полска. Истиот ден во интервју за Le Point францускиот претседател Емануел Макрон рече дека политиките на Полска се “многу загрижувачки”, додавајќи дека тие се ставени под сомнение за европската солидарност и дури владеењето на правото.
Овој вид на активности напред и назад не е толку необичен за бирократски структури како ЕУ, но ја игнорира неизбежната дилема: континентот е населен не од Европејци, туку од неколку исклучително различни народи. Неспособноста или неподготвеноста да се разбере ова е очигледна во останатиот дел од интервјуто на Макрон во Le Point.
На прашањето како ќе заживее Европа, првиот негов одговор беше: “Верувам во Европа.” За да веруваш во Европа треба да признаеш дека постоењето на “Европа” како политичка единица не се базира на факти или заеднички интереси, туку на надеж.
Надежта е убаво нешто и има време и место за неа. Но надежта не е она што ги одредува трајните на политичката реалност .
ЕУ не е држава
Немам намера да се потсмевам на Макрон дека го претпоставува колективниот идентитет. Заедницата, на крајот на краиштата, е важна. Луѓето ги формираат, затоа што светот е опасен и нестабилен и за добро или лошо тие се идентификувале со нив. По ураганот “Харви” пример Американците од сите етнички групи, полови и политички убедувања го донираат своето време, пари, мисли и молитви на сиромашните и загорзените. Тие го направија тоа, бидејќи без оглед на разликите, тие го делат елементареното дека се Американци.
Проблемот е дека заедницата за која зборува Макрон, всушност не постои. Во еден момент во интервјуто францускиот претседател зборува за враќање на суверенитетот на Европа. Интервјуерот истакнува со изненадување, дека францускиот проевропски претседател говори за суверенитет во првото големо интервју со печатот. Макрон, секогаш како верник, одговори дека тој верува во Европа како континент “во димензиите на американските и кинеските сили”.
Поточно кажано, Макрон има право за потенцијалот на Европа. ЕУ има бруто домашниот производ од околу 16 трилиони долари. Тоа е малку помалку од БДП на САД (18,6 трилиони долари) и речиси една третина поголем од кинескиот
(11,2 трилиони долари). Земени заедно, ЕУ има повеќе од 500 милиони жители, што го прави третата најгусто населена земја во светот по Кина и Индија – ако беше земја.
ЕУ, сепак, не е земја и не е на пат да се претвори во земја држава. Ако Европа беше држава доларите од германски даноци би биле наменети за исплата на грчкиот долг. Ако Европа беше земја, нејзините војници ќе бидат распоредени во Полска, за да ги заштитат границите од Русија. Ако Европа беше земја, правилата ќе се применуваат подеднакво за сите: Франција нема да ги игнорира правилата на европскиот буџетски дефицит, а потоа да ја одвои Полска како црна овца за кршење на демократските норми поради судските реформи. Ако Европа беше држава , Романците би сакале да умрат, за да ги заштитат Шпанците. Нема сомнеж дека постојат луѓе со добра волја во сите овие земји, никој од кои не сака да гледа зло при атаци на другите.
Но има разлика помеѓу пасивна надеж за сите да живеат во мир и активната саможртва за заштита на членовите на иста заедница.
Тоа чувство за заедница е живо и добро во повеќето региони на Европа. И така треба да биде. Во ерата на националната држава владите се легитимираа делумно преку нивната способност да претставуваат и да заштитуваат одредена нација: група луѓе кои зборуваат на ист јазик, кои израснале на истото место и кои сметаат дека ако еден од нив самите им е нападнат, тогаш нацијата е изложена на напад. Дури и повеќето решителни приврзаници на европската интеграција доживуваат длабоко чувство на национална гордост во своите земји. Франција, Германија и другите западноевропски
држави се и самите замав на национализам, па дури и најпознатите страсните од поддржувачите на ЕУ не сакаат да се откажат од својот а национален идентитет. Факт е дека лидерите на овие земји треперат пред лицето на своите националисти, без сомнение последица од грдата историја на континентот. На крајот на краиштата не беше многу одамна, кога имаше такви кои се обидуваа да ја завладеат Европа со резерви и дивизии наместо со неолибералниот трговски режими.
Но, можеби има нешто повеќе од страв од минатото. Можеби има и копнеж за минатото. Можеби западноевропските земји се носталгични, тажни за времето кога одделните
европски нации го управувале светот и ја реализирале реалноста дека единствениот начин на кој може да се случи повторно, е да се користат сите огромни географски, воени и економски ресурси на Европа, насочени кон извршување на една цел, за разлика од 51 групи од различни цели.
Со врзани раце
И во тоа се состои тешкотијата да се зборува за Европа. Толку разновиден е континентот дека често е корисно да се мисли за него регионално: Западна Европа, Источна Европа, Северна Европа, Јужна Европа.Корисно не значи совршено. Постојат негативни конотации поврзани со “Источна Европа”, на пример, се смета за ретроградна или назадничаво општество. Вие може да дојдете до судир, размена на удари во барови на места како Прага и Будимпешта, ако дозволите пред локалните луѓе, дека посетувате на источна, а не на централна Европа Но, дури и овие ознаки да објаснуваат понекогаш необјаснива динамика тие всушност успеваат да ја дадат точна идеја за тоа колку комплексна всушност е Европа.
Земји како Унгарија и Полска, кои ние во “Глобал политикл фјучерс ” ја категоризираат како Источна Европа, се движат назад против ЕУ во последните години.
Поддржувачите на поголемиот интеграција во ЕУ често се обидуваат да ги третираат Унгарија и Полска како исклучоци, а не како предвесник на идните трендови. Не гледаат, на пример, дека одбивањето на Унгарија и Полска да донесат бегалците кои ЕУ сака тие да прифаќаат во 2015 година, не е исклучок, туку е знак за идните нешта (помислете колку анти-ЕУ расположение за бегалците создаде “Брекзит”). Тие велат, како што рече минатата недела Макрон дека Полска не зборува за Источна Европа дека унгарската влада не зборува за вистинските желби на унгарскиот народ. Тие велат дека масите во
Европа се проевропски и дека Брисел е натоварен со заштитата на хартиени принципи на Европа за толеранција, еднаквост и слобода и дека ако сите Едноставно ги следете правилата, Европа повторно ќе владее со светот.
И тие се прави, колку Полска не зборува од името на Источна Европа, Унгарија не зборува за Романија. Но Франција и Германија не зборуваат и за Источна Европа – единственото време во историјата, кога тие го правеле ова, беше цел на оружје. Размислете ги исто изгледите за земја како Полска. Полска има приближно две третини од населението на Франција. Но од економска гледна точка, БДП на Полска е малку под 20 проценти од францускиот. Додека Западна Европа беше вратена по Втората светска војна со американски долари, источниот дел на Европа заглави зад Железната завеса. Сега Источна Европа се појавува – повеќе уверена повеќе заштитена од својата независност, најмал економски динамичен регион во Европа. Владата во Варшава не се противи на ЕУ во принцип. Таа сака да биде третирана фер и реагира сурово, кога ќе се соочи со она што го смета за двоен стандард на Брисел.
ЕУ не беше изграден за да создаде либерална демократска Европа. Тоа му беше само идеолошката одежда. ЕУ е создаден за да го врзе германските раце зад грб (и да ги врзе рацете на Германија и Франција заедно), па континентот да не се раскинува, како што било во Првата светска војна и Втората светска војна. Земји како Полска не се подготвени да отстапат од суверенитетот на институција која нема причина да се грижи за нив, освен како лист хартија, кој вели дека треба. Зошто Полска би сакала да остави својата судбина во рацете на комитет составен од многу малку Полјаци, кој во
голема мера ја остава настрана Полска во донесувањето одлуки? Правилно или не, но Полска зборува за Полска, а полските избирачи ја држат полската Влада одговорно за тоа колку добро зборува за нив.
Благородноста на сонот на ЕУ не треба да умира со ЕУ. Мирот никогаш не е вечно состојба, но можеби ќе трае подолго, ако страните се третираат меѓусебно такви какви што се, а не како би сакале да бидат. Можеби не. Единствено што е сигурно е дека иднината на Европа ќе биде дефинитивно како и секогаш: преку решенија направени во Лондон, Париз, Берлин, Варшава, Будимпешта, Белград, Рим и други национални метрополи. ЕУ може да прави што си сака а изјавите и без сомнение ќе будат закани да ги исфрли сите членови на Договорот од Мастрихт во европски земји, чии бирократски
институции тој не ги одобрува. Сега Полска е целта. Тоа е затоа што Полска ја менува рамнотежата на власта во Европа, без оглед на тоа дали Брисел одобрува или не, и никакво негодување, без разлика дали е оправдано или не, за полските судски реформи не може да го запре овој воз.
……………..
Џејкоб Шапиро, “Глобал политикл фјучерс “