Речиси и да нема медиуми на германски јазик кој не известува за настаните од претходните две ноќи во Србија. „Корона немири во Белград“ (Билд), „И одеднаш гори Белград“ (Бернер Цајтунг), „Протести против корона ограничувања: обновено насилство на улиците на Србија“ (Тагешау), „Жестоки немири на корона протестите во Белград“ (Шпигел)… Ова се само некои од насловите на медиумите во Германија, Австрија, Швајцарија и Луксембург.
За тоа како се започнало, „Тагесцајтунг“ од Берлин пишува: „Шефот на државата Србија, Александар Вучиќ, постојано му се обраќа на својот народ. Пофалби или обвинувања, се заканува или утешува, грди или кука. Тој постојано се фали и секогаш ги обвинува другите за сè што тргнало наопаку. Така тој постапува како државник на своите следбеници и ги иритира сите други. Не беше поразлично во вторникот попладне кога тој им се обрати на луѓето на телевизија веќе трет ден по ред“.
„Меѓутоа, кога тој објави дека ќе го врати повторно полицискиот час следниот викенд, филмот пукна на многумина. Него и неговиот режим го обвинија за 13 мртви и 299 нови пациенти со корона за само 24 часа“.
„Штом Вучиќ ја заврши својата тирада, гневот на социјалните мрежи спонтано се претвори во протест пред парламентот во центарот на Белград. Овој пат, тоа не беше мирен, граѓански протестен марш со свирежи, што го користеше Вучиќ за да се исмева“, пишува берлинскиот „Тагесцајтунг“.
Загрижува насилството на полицијата
И што следуваше – сè поголемо собирање на луѓе во центарот на Белград, обид за пробивање во зградата на Собранието, судири меѓу полицијата и демонстрантите – сите медиуми објавија со бројни фотографии и видеа од палење полициски автомобили, облаци солзавец, полициски кордони. Камењата и факели се смета дека се оружје на демонстрантите, наспроти палки, кучиња, оклопни возила и полициска солзавец.
На неколку места се пишува или се зборува за несоодветно полициско насилство – а во исто време се прикажува и видео од луѓе што седат мирно на клупа и кои одеднаш се нападнати од униформирани луѓе со палки со сите сили. Новинарот на втората програма на германскиот јавен сервис „ЗДФ“, следејќи ги снимките за главниот дневник, вели дека „според официјалните податоци има 17 повредени демонстранти“ и потоа потенцира – „но и 43 полицајци!“
Има и видео од релативно празна улица на која се гледа како еден млад човек е брутално соборен на земја од страна на полицијата, претепан со палки, шутиран и потоа заминуваат, додека тој останува легнат на патот. И, тогаш бело-сините возила наидуваат, полициски службеници излегуваат од автомобилот и само го фрлаат младиот човек на тротоарот.
Во врска со фотографиите на кои се гледа полициско насилство, цитирана е и Дуња Мијатовиќ, Висок комесар за човекови права:
„Насилното распрснување на демонстрантите од страна на српската полиција во Белград предизвикува сериозна загриженост #humanrights. Српските власти мора да спроведат ефективни истраги за утврдување одговорност и казнување на одговорните полициски службеници“.
„Влијание на странските разузнавачки агенции“
Многу медиуми исто така емитуваат изјави на владата во кои се објаснува насилството во полицијата. Така, „Берлинер Цајтунг“ го цитира директорот на полицијата, Владимир Ребиќ: „Ние употребивме насилство, само кога имаше насилство против нас“.
И „Бернер Цајтунг“ констатира: „Ретко кој очекуваше ваква експлозија на насилство“. Весникот од швајцарската престолнина исто така наведува дека „еден од советниците на Вучиќ ги обвинил демонстрантите дека не протестираат против короната, туку за „служење на странски сили“ и додава дека „Вучиќ честопати користи свои теории на заговор на своите јавни настапи“.
Весникот ги цитира неговите зборови дека „странските разузнавачки агенции можеле да играат улога во немирите“, а потоа пишува дека во Белград има шпекулации дека десничарски екстремистички групи добиле помош од руски агенти. Москва се спротивставува на брз договор на Србија со Косово, што може да резултира на врзување на Белград со Западот“.
Владата лошо пресметала
„Франкфуртер Алгемајне Цајтунг“: „Најавата за нов полициски час ги однесе демонстрантите на улиците во Србија. Но, тоа беше само причина за протест. Тие всушност се лути на други работи “.
„Очигледно, фактот дека се повеќе граѓани имаат коронавирус во нивната околина, исто така, придонесува за незадоволство, и така тој знае од личното искуство колку реалноста во српските болници се разликува од известувањето за тоа во медиумите блиски до владата“. Сè повеќе од овие приватни извештаи стигнуваат до јавноста. Тие опишуваат ситуација која или не е пријавена во повеќето медиуми, или е претставена на ублажен начин “.
„Ова е една од причините зошто во седиштето на РТС се случи конфликт помеѓу полицијата и демонстрантите, кои, како и некои приватни станици, имаат деловни врски со владата и одамна престана да ја одразуваат реалноста на животот на многу граѓани“. Сепак, на прес-конференцијата во вторникот, самиот Вучиќ не постапи на никој начин како да сакаше да омекне нешто. Тој рече дека ситуацијата во Белград е алармантна и критична “.
„Освен Белград, Нови Пазар се смета за жариште на инфекцијата. Многу Бошњаци живеат во тој град и се претпоставува дека голем број на инфекции се случиле на крајот на мај, за Бајрам. Вучиќ рече дека згрешил што не наредил затворање на џамиите.
Претседателот ова го оправда со недоволно познавање на обичаите на муслиманите во неговата земја: „Признавам, не бев доволно запознаен со обичаите и не знаев колку е важно да се оди во џамијата за време на овој празник и тоа скапо ни чинеше“, објавува „Франкфуртер Алгемајне Цајтунг“ на крајот на статијата.
Каде оди Србија?
„Ноје Цирхер Цајтунг“ вака ги анализира протестите: „Хетерогеноста на ова незадоволство потсетува на големите демонстрации на граѓанското општество минатата година (1 од 5 милиони). Демонстрантите тогаш беа обединети за отфрлањето на Вучиќ, но тие не можеа да се договорат за заеднички политички именител.
„По неколку месеци, кога старата политичка опозиција ги водеше протестите и формираше сојуз на најголемите опозициски партии, протестите изгубија динамика“.
Швајцарскиот весник понатаму наведува: „Некои набљудувачи се потсетија на демонстрациите против Милошевиќ, чиј министер за информации порано беше Вучиќ, но и за настаните во другите авторитарни држави“. Во вторникот вечерта, РТС не ги пренесуваше судирите пред парламентот – и во непосредна близина на редакцијата – достојни за известување, но објави карате филм од Џеки Чен. За време на пучот во 1991 година во Русија, државната телевизија го емитуваше балетот Лебедово езеро, а во Турција во 2013 година, за време на насилното распуштање на протестниот камп во паркот Гези, телевизиска станица, блиска до владата, покажа документарен филм за пингвини. И тоа е еден од показателите на патот што Србија го презема под Вучиќ “, заклучува „Ноје Цирхер Цајтунг“.