Се гордеам пред се со носењето на Законот за младинско учество и младински политики како основен закон кој дава дефиниција на категоријата млад човек и предвидува тела и механизми за младите на национално и локално ниво. Понатаму, двојното зголемување на стипендиите, студентскиот оброк за 40.000 редовни студенти во износ од 140 денари дневно. Гаранцијата за млади кои прва земја која не е членка на ЕУ ја спроведуваме, програма која предвидува можности за обука, пракса и вработување. Една од најискористените мерки е грантот за самовработување за млади до 29 години од 6000 евра неповратни средства, вели во интервју за „Локално“, претседателот на Социјалдемократската младина на Македонија, Марко Михаилоски, за тоа како е задоволен од постигнатото од кога е предводник на младината на владеачката СДСМ.
Истакнува дека СДСМ е сеуште лидер не само во Македонија, туку и во регионот во однос на можностите што им ги дава на младите луѓе во партијата, но и генерално во државата.
-Идејата за намалување на бројот на министерства за да се насочат функциите на владата и да се формира посветено Министерство за млади е прогресивен чекор кон решавање на специфичните потреби и интереси на младите во Македонија. Иако може да има загриженост за тоа дали Министерство за млади ќе придонесе за поголема вклученост на младите и поголема грижа за нив, одговорно тврдам, да, оценува Михаилоски, запрашан дали Владата може да функционира со помал број ресори.
Според него, стратегијата за да останат младите дома е едноставна: стабилна економија, квалитетно образование, и борба со криминалот и корупцијата.
-Наративот „Кој е за Европа, а кој за враќање назад?“ ја нагласува важноста на претстојните избори и насоката што земјата сака да ја преземе во однос на нејзините европски аспирации. Иако е вообичаено предизборните кампањи да го нагласуваат значењето на гласањето, претстојните избори навистина имаат клучно значење за идната траекторија на Македонија, особено во однос на нејзините аспирации за европска интеграција, порачува Михаилоски.
Во 2020 година бевте избран за предводник на младината на СДСМ. Како сте задоволни од постигнатото и дали СДММ досега ги исполни заложбите и ветувањата?
-Како претседател на Социјалдемократската младина на Македонија, неизмерно сум горд на она што го постигнавме од 2020 година па до денес. СДММ е посветена на унапредување на интересите и правата на младите во Македонија и верувам дека направивме значителен напредок во исполнувањето на нашите обврски и ветувања.
Се гордеам пред се со носењето на Законот за младинско учество и младински политики како основен закон кој дава дефиниција на категоријата млад човек и предвидува тела и механизми за младите на национално и локално ниво. Понатаму, двојното зголемување на стипендиите, студентскиот оброк за 40.000 редовни студенти во износ од 140 денари дневно. Гаранцијата за млади кои прва земја која не е членка на ЕУ ја спроведуваме, програма која предвидува можности за обука, пракса и вработување. Една од најискористените мерки е грантот за самовработување за млади до 29 години од 6000 евра неповратни средства.
Младите се опфатени и со покачувањето на минималната плата која изнесуваше 9000 денари, а сега е речиси 21.000 и се очекува повторно да се покачи. Младинскиот додадок за млади до 23 години кои работат во производствените дејности во износ од 3000 денари и кој го добиваат директно. Една од нашите примарни цели беше да го поттикнеме гласот на младите во процесите на донесување одлуки и да се залагаме за политики кои се однесуваат на потребите и грижата на младите луѓе. Преку различни иницијативи, кампањи и соработки, неуморно работевме за да го засилиме гласот на младите и да обезбедиме нивните перспективи да бидат земени предвид од креаторите на политиките, од денешна перспектива сметам дека го постигнавме токму тоа.
Дополнително, се фокусиравме на промовирање на инклузивноста, различноста и социјалната правда во нашата организација и општеството како целина. Инициравме програми за поддршка на маргинализираните младински групи и борба против дискриминацијата во сите нејзини форми.
Иако секогаш има простор за подобрување, уверен сум дека СДММ постигна значителен напредок во исполнувањето на своите обврски и ветувања. Сепак, нашата работа е далеку од завршена и остануваме посветени на продолжување на нашите напори за создавање поправедно и праведно општество за сите млади луѓе во Северна Македонија.
Дали СДСМ има голема доверба во младите кадри? Се шпекулира со вашето име како ко-носител на една од пратеничките листи, но и дека СДММ ќе добие уште 3 високи позиции во изборните единици…
-Можам со сигурност да кажам дека СДСМ е сеуште лидер не само во Македонија туку и во регионот во однос на можностите што им ги дава на младите луѓе во партијата но и генерално во државата, како и до сега, СДСМ им дава значителна доверба на младите кадри, препознавајќи го нивниот талент, енергија и свежи перспективи. Како претседател на Социјалдемократската младина на Македонија, горд сум на довербата и одговорноста што ни е доверена во партијата, СДММ продолжува да се бори во рамки на партијата за високи позции на младите на Изборните листи, и уверен сум дека ќе успееме.
Во однос на шпекулациите за моја вклученост на пратеничките листи и потенцијални високи позиции во Изборните единици, морам да појаснам дека одлуките за носители и ко-носители на Изборните листи како и за кандидатите за пратеници генерално на листите се носат колективно во партијата. Иако сум почестен од секоја шпекулација, мојот примарен фокус останува да им служам на младите во Македонија преку Социјалдемократската Младина на Македонија и да придонесам за севкупните цели на партијата.
Што се случи со Европскиот фронт? Има ли европска надеж за Македонија?
-Европскиот фронт останува приоритет за нас, бидејќи ние продолжуваме да ги следиме нашите аспирации за членство во ЕУ, Европскиот фронт како концепт и настапот на изборите на партиите сепак ќе зависи од сите политички чинители. И покрај предизвиците на тој пат, сè уште постои надеж и одлучност во земјата и меѓу нејзините лидери да напредуваат кон европската интеграција.Македонија постигна значителен напредок во исполнувањето на критериумите и исполнувањето на барањата поставени од Европската Унија за пристапување. Спроведени се реформи во различни сектори, вклучувајќи го судството, владеењето на правото и јавната администрација, покажувајќи ја нашата посветеност на европските вредности и стандарди.
Сепак, патот кон членството во ЕУ не беше без пречки, вклучително и прашања поврзани со билатерални спорови и внатрешни политички предизвици. Сепак, Македонија останува одлучна во напорите да ги надмине овие пречки и да се приближи до членството во ЕУ, независно во која форма ќе се манифестира Европскиот фронт на претстојните избори.
Постои оптимизам дека со континуирана посветеност, соработка и поддршка од Европската Унија и стратешките партнери, Македонија на крајот ќе ги оствари своите европски аспирации. Посветеноста на ЕУ за регионот на Западен Балкан и нејзината перспектива на проширување, исто така, даваат охрабрување и надеж за европската иднина на Македонија.
Намалување на бројот на министерства заради потребите на младите и формирање на Министерство за млади, изјавивте во јуни 2023 година. На почетокот од владеењето на СДСМ на чело со екс-премиерот Зоран Заев, имаше 26 министри и премиер со 15 министерства. Сега имаме 16 министерства со 21 министер, бидејќи министрите без ресор престанаа да се именуваат. Исто и Владата на Никола Груевски од 2014 година имаше 26 члена. Дали Владата може да функционира со помал број ресори?
-Идејата за намалување на бројот на министерства за да се насочат функциите на владата и да се формира посветено Министерство за млади е прогресивен чекор кон решавање на специфичните потреби и интереси на младите во Македонија. Иако може да има загриженост за тоа дали Министерство за млади ќе придонесе за поголема вклученост на младите и поголема грижа за нив, одговорно тврдам, да. Фокусот треба да биде на ефикасноста, ефективноста и одговорноста на потребите на младите луѓе, а тоа најдобро може да го покажеме обединети зад идеата за формирање на Министерство за млади.
Консолидирањето на министерствата може да доведе до подобра координација, појасна насока на политиките и поефикасна употреба на ресурсите. Со формирањето на Министерство за млади, можеме да се погрижиме за предизвиците и можностите со кои се соочуваат младите луѓе, да им се посвети вниманието што го заслужуваат на највисоките нивоа на власта. Сепак свесни сме дека за тоа е потребно 2/3 мнозинство во Собранието, но оптимист сум бидејќи тоа на наша иницијатива влезе како препорака и во Националната стратегија за млади 2023-2027, која е усвоена од страна на Владата и објавена веќе во Службен весник како официјален документ на Владата и Агенцијата за млади и спорт.
Со рационализација на бројот на министерства, владата може да стане попргава и поодговорна на барањата на граѓаните на кои им служи. На крајот на краиштата, успехот на реструктуирањето на владата зависи од внимателно планирање, консултации со засегнатите страни и посветеност за подобрување на резултатите од управувањето. Со соодветна имплементација и надзор, влада со помалку ресори навистина може ефикасно да функционира додека подобро ќе им служи на потребите на луѓето, вклучително и на младите во Македонија.
Очекувате ли исполнување на најавите доколку повторно ја добиете поддршката од граѓаните?
-Како претставник на Социјалдемократската младина на Македонија, цврсто верувам во важноста на отчетноста и транспарентноста во владеењето. По изборите, кога повторно ќе ја добиеме поддршката од граѓаните, ние остануваме посветени на исполнување на најавите и ветувањата што им се дадени, иако изминатиот период не успеавме да реализираме можеби 100% од ветувањата, не смееме да се откажеме од Европската иднина на младите во Македонија.
Освен тоа, ние сме отворени за конструктивна критика и дијалог со граѓаните за да се осигураме дека нашите политики и иницијативи се усогласуваат со нивните потреби и аспирации. Пример за тоа е Манифестот на СДММ што го презентиравме, каде преку јавна дискусија и вклученост на сите учесници, младите и граѓанските организации интервенираат во самиот Манифест што е тоа што треба да биде изменето за да може да одговориме на нивните потреби. Остануваме одговорни на грижите на народот и одржувајќи цврста посветеност на нашите принципи, ние имаме за цел да ја заслужиме и задржиме довербата на граѓаните на Македонија.
Како да ги задржиме младите умови во државава? Се добива впечаток дека едвај чекаат да дипломираат и да заминат надвор од границите…
-Задржувањето на младите во земјата бара повеќеслоен пристап кој се осврнува и на факторите на притискање и на влечење кои влијаат на нивната одлука да мигрираат во странство. Стратегијата за да останат младите дома е едноставна: стабилна економија, квалитетно образование и борба со криминалот и корупцијата.
Мора да продолжиме да создаваме погодна средина за претприемништво и иновации преку поддршка на стартапи, обезбедување пристап до финансирање и поттикнување на културата на претприемништво. Да го поттикнеме растот на индустриите кои се привлечни за младите професионалци, како што се технологијата, креативните индустрии и одржливиот развој.
Подобрување на квалитетот на образованието и програмите за обука за опремување на младите со вештини и знаења потребни за успех во современата економија. Промовирајќи ја соработката помеѓу образовните институции и индустриите за да се осигура дека наставните програми се усогласени со барањата на пазарот.
Јасна и отворена борба со криминалот и корупцијата, свесни сме дека заостануваме можеби на ова поле, но следејќи ги сите позитивни примери во регионот, поодлучни од кога и да е ќе се спротиставиме на корупцијата од највиско до најниско ниво во државата, преку дигитализација на процесите во државата и уште поголема транспарентност во управувањето со јавните финансии.
Ние како СДММ, оваа недела започнуваме со промовирање на нашите задолжби како млади социјалдемократи на политики и мерки кои што ќе ги задржат младите дома, но и Македонија да ја направиме подобро место за живеење на сите граѓани.
Обвинувањата за непотизам наместо наменски конкурси за државни позиции и пополнување на кадрите со партиски членови не ја избегнаат ниту оваа власт. Како да се зголеми довербата во државните институции ако постои уверување дека се „партиски агенции за вработување“?
-Зголемувањето на довербата во државните институции бара заеднички напори за борба против непотизмот и промовирање на транспарентност, правичност и меритократија во процесите на регрутирање и именување. За да се одговори на перцепцијата на државните институции како „партиски агенции за вработување“ и да се изгради доверба кај јавноста ќе воспоставиме јасни критериуми и процедури за регрутирање и унапредување врз основа на заслуги, квалификации и искуство, наместо на политичка припадност или лични врски. Изминатиот период преку низа мерки и процедури ги направивме речиси сите процеси да бидат јавни и транспарентни за одлуките да може да се носат непристрасно.
Одговорот на ова прашање е многу јасен за да не должам многу, дигитализација и транспарентност во сите процеси.
Со преземање на овие проактивни мерки за справување со непотизмот и промовирање на регрутирање засновано на заслуги, државните институции можат да ја обноват довербата меѓу јавноста и да го исполнат својот мандат да им служат на интересите на сите граѓани непристрасно и ефективно.
„Кој е за Европа, а кој за враќање назад?“ е дел од наративот на изборната кампања, иако не е официјално започната. Се зборува и дека овие избори се клучни за иднината, иако се добива впечаток дека пред сите гласања се поставува истата теза. Каде ја гледате вие државата после 8 мај и општо каква иднина очекувате? Дали 2030 година е реална најава за остварување на долгоочекуваната цел?
-Наративот „Кој е за Европа, а кој за враќање назад?“ ја нагласува важноста на претстојните избори и насоката што земјата сака да ја преземе во однос на нејзините европски аспирации. Иако е вообичаено предизборните кампањи да го нагласуваат значењето на гласањето, претстојните избори навистина имаат клучно значење за идната траекторија на Македонија, особено во однос на нејзините аспирации за европска интеграција.
По 8 мај, насоката на земјата во голема мера ќе зависи од исходот на изборите и од последователните политики и постапки на избраната влада. Доколку има реафирмација на посветеноста на европската интеграција, тоа би можело да го отвори патот за континуиран напредок кон пристапувањето во ЕУ. Спротивно на тоа, оддалечувањето од европските аспирации може да има значителни импликации за идните односи на земјата, како на регионален така и на меѓународен план.
Што се однесува до иднината по претстојните избори, таа ќе зависи од различни фактори, вклучувајќи ја политичката стабилност, економскиот развој и способноста на земјата да одговори на предизвиците како што се корупцијата, владеењето на правото и социјалната кохезија. Иако поставувањето целна година како 2030 година за пристапување во ЕУ може да даде чувство на насока, важно е да се признае дека временската рамка може да биде под влијание на различни внатрешни и надворешни фактори.
Остварувањето на долгоочекуваната цел за членство во ЕУ до 2030 година е амбициозно, но не и целосно нереално, под услов потребните реформи да се спроведат навремено и ефективно и да постои одржлива политичка волја и поддршка од Европската Унија и земјите-членки. Сепак, од клучно значење е да се фокусираме не само на исполнување на техничките критериуми за пристапување, туку и на негување на култура на демократија, владеење на правото и почитување на човековите права, кои се основни вредности на Европската унија.
Генерално, иднината на земјата зависи од нејзината способност да се движи низ предизвиците што претстојат, да остане посветена на нејзините европски аспирации и да работи кон градење на просперитетно, демократско и инклузивно општество за сите нејзини граѓани, а кој подобро тоа може да го обезбеди од самите нас, граѓаните и младите луѓе.
Н.П.