Извештаите на Стејт департментот на САД посочуваат дека претставниците на амбасадата биле загрижени за биосигурноста во лабораторијата за проучување на вирусот во Вухан, Кина. Лабораторијата се наоѓа во истиот град каде за првпат се слушна за епидемијата на коронавирусот.
Претседателот Доналд Трамп рече дека американската влада ги истражува непотврдените извештаи дека вирусот избегал од лабораторијата.
Па, како тоа – ако е точно – придонесува за нашето разбирање на тековната пандемија?
Што има во извештаите?
„Вашингтон пост“ секојдневно пренесуваше информации добиени од дипломатски извештаи. Тие посочуваат дека во 2018 година, американските научни дипломати биле испратени повеќе пати во кинеската истражувачка институција. Официјалните лица испратиле две предупредувања до Вашингтон за недоволна безбедност во лабораторијата.
Весникот соопшти дека властите се загрижени за слабостите во безбедноста и управувањето во Институтот за вирологија Вухан (VIV) и побарале поголема помош.
Дипломатите исто така изјавиле дека се загрижени што лабораториската студија за вирусот, добиен од лилјаци, може да предизвика нова пандемија слична на Сараса. Весникот вели дека овие извештаи неодамна предизвикале дискусии во американската влада за тоа дали Институтот во Вухан или некоја друга лабораторија во Вухан би можел да биде изворот на вирусот, кој стои зад сегашната пандемија.
Покрај тоа, Фокс њуз објави и извештај, кој ја застапува теоријата за потеклото на вирусот од лабораторијата.
За појавата на пандемијата се дозна кон крајот на минатата година кога раните случаи за првпат биле поврзани со пазарот на морска храна во Вухан. Но, и покрај вжештените шпекулации на Интернет, немаше докази дека вирусот Сарс-КоВ-2 (кој го предизвикува Ковид-19) случајно бил испуштен од лабораторијата.
Кои мерки за безбедност ги користат лабораториите?
Лабораториите кои ги истражуваат вирусите и бактериите следат систем познат како BSL стандарди, а BSL се залага за Ниво на биолошка безбедност.
Постојат четири нивоа, кои зависат од видовите на биолошки агенси што се испитуваат и мерките на претпазливост потребни за нивно запирање.
Ниво 1 на биосигурност (BSL-1) е најниско и се користи од лаборатории кои проучуваат познати биолошки агенси кои не претставуваат закана за луѓето.
Мерките на претпазливост се зголемуваат со зголемувањето на нивото додека не го достигнете Биолошката безбедност Ниво 4 (BSL-4), што е највисоко и резервирано за лаборатории кои се занимаваат со најопасните патогени за кои нема многу вакцини или третмани на располагање: како Ебола, вирусот Марбург и – во случај со само два институти во САД и Русија – големи сипаници.
BSL стандардите се применуваат на меѓународно ниво, но со некои козметички варијации.
„Русите, на пример, ги бележат најбезбедните лаборатории со 1, а најмалку безбедните со 4, што е точно спротивно на стандардот, но специфичните практични барања и инфраструктура се многу слични“, вели д-р Филип Ленкос, експерт за биосигурност на Кралскиот колеџ во Лондон.
Но, иако Светската здравствена организација (СЗО) објави студија за различните нивоа на безбедност, не се наметнати договори за спроведување на стандардите.
„Тие се дизајнирани да бидат во најголем интерес за безбедна работа, за лабораториските работници кои не сакаат да се заразат себеси или заедницата и да се избегне случајното испуштање во животната средина“, вели д-р Ленкос.
Но, таа додава: „ Ако сакате да направите проекти со меѓународни партнери, тие бараат лабораториите да работат според одредени стандарди. Или, ако имате производи што сакате да ги продадете на пазарот, или вршите услуга, на пр. тестирање, тогаш од вас исто така се бара да работите според меѓународните стандарди“.
Точно, VIV добил средства од САД, заедно со помош од американски институти за истражување, а во извештаите се посочило да добијат поголема помош.