Русија ќе се откаже од помали делови од окупирана Украина, а Киев ќе отстапи големи делови од источниот дел на земјата што Москва не успеа да ги освои – ова е рамката на мировниот предлог што рускиот претседател Владимир Путин и американскиот претседател Доналд Трамп го разгледаа на самитот во Алјаска, според извори на Ројтерс запознаени со размислувањето на Москва.
Овој опис на состанокот се појави еден ден откако Путин и Трамп се сретнаа во воена база во Алјаска, што беше првата средба меѓу американски претседател и шефот на Кремљ од почетокот на војната во Украина.
Зеленски оди во Вашингтон
Украинскиот претседател Володимир Зеленски утре патува во Вашингтон за да разговара со Трамп за евентуален крај на војната што Путин ја започна во февруари 2022 година.
Трамп рече дека самитот не го постигнал прекинот на огнот на кој се надевал, но во интервју за Фокс њуз рече дека разговарал со Путин за пренос на територија и безбедносни гаранции за Украина и дека „се согласиле во голема мера“.
„Мислам дека сме многу блиску до договор“, рече Трамп, додавајќи: „Украина мора да се согласи. Можеби ќе кажат „не“.
Според два извори, понудата на Путин се базира на разговори меѓу европските, американските и украинските лидери, но не е јасно дали станува збор за почетна позиција или практично конечна понуда. Трамп ги информираше Зеленски и европските лидери за неговиот разговор во саботата.
Украинска територија за мир
Визијата на Путин за договор исклучува прекин на огнот пред да се постигне сеопфатен договор, што е спротивно на барањето на Киев.
Според руската понуда, Украина целосно би се повлекла од Доњецк и Луганск, а за возврат, Русија би се согласила да ги замрзне фронтовските линии во јужните региони Херсон и Запорожје, велат изворите.
Киев претходно отфрли каква било идеја за повлекување од Доњецк, каде што украинските сили се добро вкоренети и каде што градот служи како клучна одбранбена бариера.
Русија би вратила делови од Харков и Суми
Изворите тврдат дека Москва би била спремна да врати релативно мали делови од територијата што ја држи во северна Сума и североисточен Харков – вкупно околу 440 квадратни километри. За споредба, Украина контролира околу 6.600 квадратни километри од Донбас, што ги вклучува Доњецк и Луганск и што Русија го смета за своја територија.
Путин, исто така, би побарал барем формално признавање на руската власт над Крим, кој го анектираше во 2014 година. Не е јасно дали тоа признавање треба да дојде само од САД или од сите западни земји и Украина.
Санкции, НАТО и безбедносни гаранции
Москва, исто така, очекува укинување на барем дел од санкциите. Изворите не можеа да потврдат дали ова се однесува на американски или европски мерки.
Путин, велат тие, би го блокирал влезот на Украина во НАТО, но е отворен за идејата за безбедносни гаранции. Во саботата, Трамп им ја спомена на европските лидери можноста за „Член 5 надвор од НАТО“ – еден вид гаранција моделирана според правилото на НАТО дека нападот врз една членка е напад врз сите.
Приклучувањето кон НАТО е стратешка цел за Украина, загарантирана во уставот на земјата.
Јазик и Руската православна црква
Според извори, Русија би барала и официјален статус на рускиот јазик во делови или во цела Украина, како и право на Руската православна црква слободно да дејствува.
Безбедносната служба на Украина ја обвинува црквата поврзана со Москва за помагање на руската агресија преку ширење пропаганда и засолнување на шпиони, обвинение што црквата го негира, тврдејќи дека ги прекинала врските со Москва.
Украина донесе закон со кој се забрануваат религиозни организации поврзани со Русија, но тој сè уште не стапил во сила.