САД има свои олигарси и тие се помоќни од руските

од Vladimir Zorba
14 прегледи

Со децении, Американците не сакаа да ги етикетираат милијардерите кои финансираат кампањи како олигарси. Терминот изгледаше посоодветен за Русија, создавајќи слики на мистериозни личности кои користат корупција и криминал за да ги градат и заштитат своите деловни империи.

Сепак, милијардерите политички финансиери како Илон Маск, Питер Тиел и Дејвид Сакс не само што му помогнаа на Доналд Трамп да добие втор мандат, туку сега ја преземаат американската влада. Се чини дека веќе не може да се тврди дека САД немаат свој круг на олигарси.

Како и нивните руски колеги од 1990-тите, оваа нова сорта на американски олигарси сака да ги ослабне политичките институции и да ја загрози способноста на владата да го регулира бизнисот. Но, за разлика од нивните претходници од ерата на Елцин, оваа „братска олигархија“ и нивниот стремеж за преобликување на американската држава уживаат далеку поголема јавна поддршка, а притоа имаат помалку негативна репутација, пишува Москва тајмс.

Олигарсите обично се однесуваат на богати поединци кои имаат значително политичко влијание. Низ историјата, стратешкото користење на економските ресурси се користело за финансирање изборни кампањи и активности за лобирање, купување закони и политики, па дури и за стекнување клучни политички позиции за самите олигарси или нивните претставници. Со други зборови, бизнисмен станува олигарх кога може да ја подреди националната политика на своите интереси.

Сепак, способноста на олигарсите да користат богатство и политичка моќ често зависи од тоа како тие првично го стекнале имотот. Во 1990-тите, руските олигарси како Михаил Ходорковски и Владимир Потанин ги изградија своите империи на урнатините на советскиот комунизам, со поддршка на нивните политички врски. Пристапот до државните функционери им помогна да добијат контрола врз вредниот, но потценет државен имот преку приватизација, најпознато преку шемата на Елцин „заеми за акции“ пред претседателските избори во 1996 година. До јуни 2003 година, десетте најголеми олигархиски групи во Русија контролираа 60 отсто од руската берза.

Во оваа смисла, олигарсите од ерата на Елцин произлегоа од слабоста на транзицијата на земјата кон капитализам. Тоа постојано ја доведуваше во прашање безбедноста на нивниот имот. Сè додека пошироката јавност веруваше дека тие се збогатиле преку корупција – а за возврат ја користеа корупцијата за да го заштитат своето богатство – заканата од национализација и преглед на резултатите од приватизацијата надвисна над нив како Дамоклов меч.

Некои руски олигарси се обидоа да се искупат за гревовите на начинот на кој го стекнале своето богатство. Дарежливата филантропија може да го смири растечкиот јавен гнев и да ја поправи нивната репутација. Исто така, усвојувањето на западните деловни практики и стандардите за корпоративно управување би можело да ја промени перцепцијата за нивните менаџерски способности. Кога рускиот народ би видел дека олигарсите се однесуваат чесно и великодушно, можеби нивното богатство би било безбедно.

Олигарсите од времето на Елцин, исто така, контролираа медиумски империи кои можеа да ги користат за да го поправат својот имиџ. Борис Березовски го контролираше ОРТ (претходникот на Канал 1 во Русија) и неколку клучни весници. Како „прв и најголем медиумски магнат“ во Русија, Владимир Гусински помогна да се оживее неуспешната кампања на Елцин во 1996 година. Но, оваа желба да се меша во најважните политички настани предизвика уште поголем гнев во јавноста. За многу олигарси, нивниот углед беше толку оцрнет со приватизацијата што беше подобро да се повлечат од очите на јавноста за да се избегне одмазда.

По доаѓањето на власт во 2000 година, претседателот Владимир Путин ја искористи оваа ранливост и вешто ги уценуваше олигарсите од времето на Елцин. Оние кои се плашеа од новиот режим на Путин ги исполнија неговите барања и се повлекоа од политиката. Други, како Ходорковски, ризикуваа да организираат политички активности и изгубија речиси сè за возврат. Олигархискиот експеримент од 1990-тите им го отстапи местото на сојузниците на Путин, кои ја презедоа контролата врз клучните сектори на руската економија.

Американските олигарси денес заземаат моќни владини позиции со помалку политички оптоварувања. Нивното богатство често доаѓа од некои од најдинамичните и најиновативните индустрии во САД, како што се технологијата, финансиите и обновливите извори на енергија. Американската економија е исто така многу поразновидна од онаа на Русија во 1990-тите. Дури и со изразена нееднаквост, околу половина од богатството на нацијата е во рацете на 750 милијардери, а не на десет.

Меѓутоа, американските олигарси вешто ги кријат врските помеѓу нивното богатство и државната помош. Масовната поддршка преку медиумите и пропагандата дополнително го намалува овој јаз. И покрај тоа, останува прашањето до кога јавноста ќе го толерира ова пред да направи паралела со руските примери и да се обиде да го заштити својот систем од колапс, додава изданието.

Слични содржини