Американскиот претседател Доналд Трамп постигна солиден трговски договор за американската страна – многу скап за Будимпешта, додека нема напредок во завршувањето на војната во соседна Украина.
Дополнително, за Орбан доаѓаат алармантни вести пред изборите, бидејќи неговиот главен противник, Петер Маѓар, се чини дека е во водство.
Проблемот на Орбан е што Унгарија, заедно со Словенија и Чешка, во голема мера се потпира на увоз на гориво од Русија. Европската Унија потроши 260 милијарди евра за руско гориво преку овие земји од почетокот на руската инвазија на Украина во 2022 година, според „The Independent“.
Се чини дека тој проблем е решен, по средбата во Белата куќа помеѓу Трамп и Орбан, кои долго време се сметаат за политички сојузници на глобалната сцена.
„Хил“ пишува дека нивната средба била еден вид „фестивал на љубовта“ и дека американскиот претседател го нарекол унгарскиот премиер „голем лидер“ пред да го претстави во Белата куќа.
Орбан, од своја страна, рекол дека е потребно да се „отвори златното доба на односите меѓу САД и Унгарија“, а исто така упатил неколку критики кон претходникот на Трамп, Џо Бајден, што Трамп, според „Хил“, сигурно го цени.
Голем дел од посетата се врти околу барањето на Орбан Трамп да обезбеди ослободување за Унгарија од американските санкции за да продолжи да увезува руска нафта. Според „Индипендент“, нивната средба може да значи само лоши вести за Европа, Украина и поширокиот Запад, а многу добри вести за Кремљ.
Што доби Орбан?
Унгарија постигна договор за купување американски гас, нуклеарна енергија и неспецифицирани системи за оружје во замена за привремени ослободувања од американските санкции за руската нафта и гас. Додека критичарите велат дека енергетската зависност од Русија се заменува со енергетска зависност од Америка, владата на Орбан тврди дека постигнува поголема разновидност во снабдувањето.
И покрај долгогодишниот притисок од сојузниците на ЕУ и НАТО врз Будимпешта да престане да троши милијарди долари за руска енергија, на Орбан му е одобрено:
* Ослободување од санкциите на САД што стапува на сила на 21 ноември, за кое функционер на Белата куќа изјави за Би-Би-Си дека е ограничено на една година (унгарскиот министер за надворешни работи, Петер Сијарто, инсистира дека ќе биде неограничено)
* Ослободувањето, исто така, ѝ овозможува на Унгарија да продолжи да купува руски гас преку гасоводот Турски тек што поминува низ Балканот
Според Би-Би-Си, аргументот на Орбан што го импресионираше Трамп – дека Унгарија, како земја без излез на море, нема алтернатива на руската нафта – не е целосно точен.
Во петокот, унгарската енергетска компанија МОЛ изјави дека 80% од нејзините потреби за нафта може да се увезат преку гасоводот Адрија од Хрватска, иако со повисоки логистички трошоци и технички ризици.
Но, едногодишното ослободување од данок доделено од САД ќе биде вредно олеснување за унгарските домаќинства оваа зима. Орбан рече дека без ослободувањето, сметките за комунални услуги „може да се зголемат до три пати во декември“. Ограничувањето на овие сметки е клучен дел од неговата популарност во Унгарија од 2013 година, според Би-Би-Си.
Што доби Трамп?
Унгарија ќе купи нуклеарно гориво, течен природен гас и воена технологија во вредност од повеќе од 1,5 милијарди долари од САД, со дополнителна обврска да купи американска нуклеарна технологија во вредност до 20 милијарди долари.
Според Блумберг, Орбан се согласил да купи течен природен гас од САД во вредност од 600 милиони долари. Унгарија, исто така, се согласила да купи американски прачки за нуклеарно гориво за својата нуклеарна централа Пакш 1 (по цена од 114 милиони долари), паралелно со оние што ги купува од рускиот Росатом и францускиот Фраматом. Унгарија, исто така, се согласила да купи американска технологија за проширување на краткорочното складирање на потрошено нуклеарно гориво во Пакш за 100-200 милиони долари. Можеби најзначајниот дел од договорот е обврската на Унгарија да купи до 10 мали модуларни нуклеарни реактори од САД, по цена од 10-20 милијарди долари.
Конечно, дискутиран е договор за размена на валути, според кој американските и унгарските централни банки би можеле да разменуваат валути. Ова би значело дека за време на идна финансиска криза во Унгарија, американската централна банка би можела да обезбеди долари за Будимпешта, што би ја подобрило финансиската безбедност на Унгарија. Орбан рече дека Американците ветиле дека ќе ја заштитат економската стабилност на Унгарија доколку нејзиниот финансиски систем биде нападнат однадвор.
Што не доби Орбан?
Тој не успеа да го врати договорот за двојно оданочување меѓу САД и Унгарија, кој беше укинат во 2022 година, нарушувајќи ја трговијата меѓу двете земји.
Тој, исто така, не успеа да добие нов датум за потенцијален самит меѓу Трамп и рускиот претседател Владимир Путин во Будимпешта, како дел од напорите за завршување на војната во Украина.
За војната во Украина
Трамп и Орбан разговарале и за војната, а според „Скај њуз“, американскиот претседател го прашал унгарскиот премиер дали мисли дека Украина може да ја добие војната.
„Се случуваат чуда“, одговорил Орбан, објави „Скај њуз“.
Орбан, исто така, предвидел дека Трамп ќе ја врати Русија во прегратката на Западот откако ќе заврши војната.
„Ако американскиот претседател постигне мир, ако се постигне договор, мислам дека Русија ќе биде реинтегрирана во светската економија, во европскиот безбедносен систем, па дури и во европскиот енергетски сектор“, рече Орбан, додавајќи дека „тоа ќе даде голем поттик на унгарската економија“, нагласил унгарскиот премиер.
Унгарија води во анкетите
Би-Би-Си истакнува дека времето на ослободување на Орбан од санкциите на САД е интересно и дека Трамп очигледно сака да му помогне на својот пријател да победи на парламентарните избори во април.
Со овој договор, Орбан избегна потенцијална енергетска криза што би можела да ја загрози неговата изборна кампања.
Главниот противник на Орбан на изборите, Петер Маѓар – чија нова партија „Тиша“ убедливо води на анкетите со 48% поддршка во споредба со 37% поддршка за партијата на Орбан, Фидес – во неделата изјави дека Орбан „ја продал Унгарија“ со договорот со Трамп.
„Патувањето во Вашингтон не беше унгарски успех, туку личен пат за бегство на Орбан. „Орбан вети дека ќе потроши милијарди во САД во замена за едногодишно ослободување од санкциите“, рече Унгарецот, ветувајќи дека ако победи на изборите, ќе направи пресврт во надворешната политика и ќе ја врати Унгарија кај нејзините западни сојузници.