Предизборната дебата меѓу Доналд Трамп и Џо Бајден беше многу нешта: срамна, кавгаџиска, полна со навреди, лаги и теории на заговор (претежно од страна на Трамп), мрачна, скоро да не можеше да се гледа и се на се, „апсолутно ужасна“, како што ја опиша „Си-Ен-Ен“ на нејзината насловна.
Но, оваа дебата беше уште нешто: увертира за, според сите проценки, најопасните избори што ги имала Америка. Доналд Трамп, најбизарниот и најконтроверзен претседател што некогаш го имале САД, ја претстави таа опасност уште пред дебатата, создавајќи со своите теории на заговор паралелна реалност во која опозициските демократи планираат да ги украдат изборите со вметнување на милиони лажни гласачки ливчиња во системот за гласање по пошта.
„Единствениот начин на кој ќе ги загубиме овие избори е ако изборите бидат наместени“, рече Трамп на митинг минатиот месец. Тој претходно повика на одложување на изборите до крајот на пандемијата за луѓето да не мора да гласаат по пошта и ги повика неговите гласачи да гласаат двапати, еднаш во живо и еднаш преку пошта за да го „тестираат“ системот.
Тој отворено изјави дека нема намера да и ги обезбеди на поштата финансиите потребни за успешно овозможување на гласањето, дека нема намера да признае пораз доколку официјалниот резултат е во прилог на Бајден и дека има намера да го искористи ново испразнетото место во Врховниот суд што ќе го пополни конзервативен судија Ејми Кони Берет, да си обезбеди мнозинство за себе, ако неговиот и таборот на Бајден не можат да се договорат за тоа кој е легитимен победник.
Во дебатата, Трамп одби да ги повика своите поддржувачи на мир по изборите
Трамп отворено го поддржа и смртоносното насилство на неговите приврзаници врз членовите на радикалната левица „Антифа“ и „Црните животи се важни“, како што е случајот со 17-годишниот Кајл Ритенхаус во Кеноша, Висконсин кој уби двајца и рани друг демонстрант кој го нападна.
На првата од трите предизборни дебати, американскиот претседател имаше можност да ја смири загриженоста предизвикана од неговата воспалителна и неодговорна реторика. Наместо тоа, Трамп ги потврди најлошите стравувања за изборите. Тој одби недвосмислено да го осуди насилството на екстремната десница меѓу неговите приврзаници, релативизирајќи ги со насилството на Антифа. Тој одби да се посвети на прифаќање на официјалниот резултат на изборите и да ги повика своите приврзаници да останат смирени во случај на негов пораз.
„Ги повикувам да гласаат. Се надевам дека изборите се фер, но ако видам манипулација со десетици илјади гласови, не можам да се согласам со тоа. Тие мамат. Најдоа ливчиња од армијата во ѓубре“, рече Трамп.
Но, најлошото беше неговиот одговор на прашањето на водителот да ги осуди белите врховисти или расистите и вооружените милиции и да им каже да се повлечат од градовите како Кеноша и Портланд. Откако прво рече дека е „подготвен да им каже“ да се повлечат, но дека „скоро целото насилство што го гледа е од лево, а не од десно“, додаде Трамп, „Горди момци, повлечете се и бидете подготвени. Но, дозволете ми да ви кажам нешто … Некој треба да стори нешто со Антифа и левицата, затоа што десното тука не е проблемот“.
„Гордите момчиња“ (Proud Boys) е инаку екстремно десничарско движење кое насилно се судри со Антифа и другите левичари во градовите како Портланд во неколку наврати во последните години – вклучително и минатиот месец и минатата недела. Но, членовите на „Гордите момчиња“, со карактеристичните црно-жолти поло маици „Фред Пери“ и се чести гости и на митинзите на Трамп.
„Proud Boys, stand down and stand by“
Вреди да се цитира наредбата на Трамп до неговите улични „пајташи“ и во оригинал, за да не се збуните: „Proud Boys, stand down and stand by“. Трамп, господар на двосмислени алузии, веројатно, кога ќе се соочи со оваа изјава, ќе се брани дека не мислел ништо лошо, како што кажал илјада пати порано.
Но, самите „Горди момчиња“ јасно ја разбраа пораката, за што говорат и нивните активности на социјалните мрежи по дебатата. На социјалната мрежа Телеграм, тие споделија слика со фразата „stand back and stand by“ покрај нивното лого.
Порталот „Вокс“ ги опиша „Гордите момчиња“ како „чудна мешавина од група за машки права, борбен клуб и она што некои би го нарекле група на омраза – група која го сака Доналд Трамп, мрази муслимани (и Евреи и трансродови лица), но исто така дозволува и членство на не-бели“.
„Трамп всушност рече: „уништите ги“!“. Тоа ме прави многу среќен“, коментира истакнатиот член на „Гордите момчиња“, Џо Бигс.
„Ние сме подготвени, господине“, одговори друг.
Ова не е прв пат Трамп да флертува со екстремната десница, очигледно добро свесен дека има многу ревносни поддржувачи на тој пол од политичкиот спектар. Така, во 2017 година, по неонацистичкиот и расистички митинг во Шарлотсвил, Вирџинија, каде еден од нив влета во демонстранти и уби девојче, бледо ги осуди нео-нацистите и „многу различни групи“, а веќе во следната реченица рече дека не биле сите луѓе на митингот неонацисти и бели врховисти.
„Многу фини луѓе од обете страни“
„Имавте многу лоши луѓе во таква група, но исто така имавте луѓе кои беа многу фини од обете страни“, рече Трамп на митингот каде што неонацистите маршираа со факели, знамиња на Третиот рајх и Конфедерацијата, имаше и подигнати десни раце како и скандирања: „Нема да не замените“, „Евреите нема да не заменат“, „Белите животи вредат“, „Крв и земја“, „Слава на победата“ (превод на нацистичкиот поздрав „Зиг Хајл“) и „Слава на Трамп“.
Бајден го опиша овој многу скандалозен момент како оној кога пресекол и решил на 77-годишна возраст повторно да се кандидира за претседател.
Сега таквите „многу фини луѓе“ Трамп има намера да ги задржи „во готовност“ – сè додека не прогласи победа и не им нареди да излезат на улица и да се справат со левичарските демонстранти кои сигурно ќе се побунат ако Трамп прогласи победа без основа.
„Гордите момчиња“ одговорија брзо на забелешката на претседателот. Тие го слушнаа како повик за акција и брзо создадоа меме со пораката „бидете подготвени“ дизајнирани за подобро да ја мобилизираат групата“, коментираше за „Вашингтон пост“ менаџерот на компанијата за мрежна анализа „График“, Џозеф Картер.
„Луѓето кои не се насилни ќе станат многу насилни“
„Ако мислат дека сега имаме немири, почекајте да видат дали ќе се обидат да ги украдат овие избори. Лично, мислам дека ненасилните луѓе ќе станат многу насилни“, изјави неодамна гласач на Трамп, Ентони Спано за Њујорк Тајмс. Трамп, очигледно, смета на токму таков развој на настаните за да ја одземе победата од вилиците на поразот, што му се подготвува според практично сите предизборни анкети.
И Дејвид Килкулен, поранешен австралиски војник и еден од водечките светски експерти за вооружен бунт и урбана борба, предупреди во написот за Foundation for Defense of Democracies дека Америка сега е во „почетната фаза на бунт“.
„Црвената фатаморгана“ во изборната вечер, предвремено прогласување победа на Трамп, а потоа – хаос
Воспалителната реторика на Трамп може лесно да се покаже како само-исполнувачко пророштво – сегашниот хаос на улиците на некои американски градови навистина може да биде увертира на она што следува во изборната ноќ и денови, можеби неколку недели потоа.
Сценарио во кое резултатите од предвремените избори одат во прилог на Трамп, но неговата предност се топи кога ќе се избројат гласовите од поштата, демократските аналитичари собрани во организацијата „Hawkfish“ го нарекоа тоа „црвена фатаморгана“ затоа што во американската политика, црвената е боја на републиканците, а сината е на демократите.
„Ние го пуштаме алармот и велиме дека ова е многу реална можност, податоците за изборната ноќ да покажат неверојатна победа за Доналд Трамп“, изјави директорот на „Hawkfish“, Џош Менделсон, за „Аксиос“. Анкета на „Ен-Би-Си“ и „Волстрит Журнал“ сугерира дека дури 47% од гласачите на Бајден планираат да гласаат по пошта, додека само 34% од гласачите на Трамп планираат да гласаат на тој начин. Затоа, „црвената фатаморгана“ најверојатно ќе биде проследена со „син пресврт“, како што веќе се случи во 2018 година. Сепак, многу е дискутабилно дали Трамп ќе го признае тој пресврт.
Сценарио за судниот ден за Соединетите држави
Наместо тоа, тој може да им предложи преку Твитер на своите фанови да излезат на улица, но вооружени (вториот амандман на Уставот на САД го гарантира правото на поседување оружје). Сепак, неодамнешните инциденти покажаа дека левичарските милитанти се повеќе се вооружуваат, па неодамна се појави вистинска црна милиција, следејќи го примерот на Црните пантери од 60-тите години на минатиот век.
„Ќе има крвопролевање без оглед на се“, се закани лидерот на црната паравоена група „Not Fucking Around Coalition“, основана како противтежа на истите беловооружени паравоени групи и милиции.
Трамп синоќа имаше шанса да ги згасне сите идеи за постизборно насилство, но тој не го стори тоа
Навистина, во тој случај, невозможно е да се избегне крвопролевање, што може да послужи како изговор за Трамп да испрати војска на улиците, да објави воена состојба и да го суспендира уставот до ново известување.
Трамп може да остане претседател во ова сценарио, но американскиот устав и американската демократија заснована врз тој устав ќе престанат да важат. Ова сценарио од кошмарот Трамп можеше да го потисне на почетокот синоќа на сцената во Кливленд. Наместо тоа, тој сугерираше дека, доколку е потребно, ќе предизвика граѓанска војна за да остане на власт по секоја цена. Може само да се надеваме дека ваквото сценарио, иако се повеќе ветувачко, нема да се реализира.