Дијалогот на високо ниво меѓу претседателите на Русија и САД едвај и да има, но и сега се гледа дека политичките аналитичари создадоа во општеството лажни очекувања. Тие се тие прегревања на оптимизмот во општеството.
Мнозинството аналитичари се убедени: Доналд Трамп толку добро ја познава бесмисленоста на конфликтот со Русија дека помирување во односите ќе следи веднаш – ќе бидат тргнати санкциите и ќе започне интеракција во Блискиот Исток. Само дека Трамп не брза да делува на тој фронт, што сосема не значи дека помирување е невозможно. Американските санкции во однос на Русија вклучуваат пакет мерки, воведени од претседателот и Конгресот. Последните го носат карактерот на законот, и за Трамп нема да е нешто едноставно да ги укине дури и со голема желба. Тој нема многу пријатели меѓу конгресмените и сенаторите. Опозициското мнозинство одамна играат игра со насловот “Русија е главен непријател”. Трамп не брза да ги иритираат овие луѓе со дружба со Москва, колку уште се надева да им помогнам преку нив првите економски мерки.
“Планот на 100-те дена” уште не е неуспешен, а односите на претседателот со конгресмените не се заладија до крајност. Има и уште едно “но”. Трамп се стреми да обезбеди силна поддршка од страна на работничката класа – неговите гласачи. Поради тоа на него не му е потребна обвиненија во печатот во национална предавство и послушност на Владимир Путин, итн Претседателот на САД не сака да дава поводи за такви обвинувања, за да ги укине санкциите, утврдени уште од Барак Обама. Притоа тој веќе најави излегувањето на САД од Транстихоокеанското партнерство, фактички e ликвидиран овој договор. А Обама го прими како омилено дете на своето претседателство. Трамп веќе даде да се разбере дека го ликвидира целото наследство на својот претходник. Санкциите против Русија исто така ќе бидат откажани. Само што за тоа ќе биде потребно време.
Покрај внатрешните американски пречки има и кинески. “Војната на санкции” доведе до зближување меѓу Москва и Пекинг, а Кина е главен противник за новата администрација на САД. Тој објективно е таков поради економски противречности. Трамп планира да ги протера кинеските стоки од својот пазар и нема да биде против примената на таквата политика и кон други земји. Тој не може да биде заинтересиран за унија меѓу Русија и Кина. Но засега Трамп сака да се бори со кинеското влијание на американска територија, а дијалогот со Русија онака како му е потребен. Соборувањето на санкциите ќе биде проследен од долгите преговори меѓу САД и Русија. Трамп веќе изјави дека го смета разговорот за симнување на санкциите за предвремен. Тој дури не ги укина ниту ограничувањата за патување во САД на руските чиновници, на што би можело да се гледа како на гест на добра волја, вовед во дијалог.
Не, Трамп не го гледа дијалогот како контра движење со цел постигнување на консензус, туку како пазарење.
Наследените од Обама санкции против руски функционери, вклучувајќи блокирање на средства и имот во САД, претседателот на САД би сакал да ги продаде. И не е исклучено тоа да оди на сметка на ладење на односите меѓу Москва и Пекинг. За разлика од политиколози, оптимистите во однос на Трамп, руски дипломати ја сфаќаат целата сложеност на приближување со САД. Не му е од корист на Трамп и фактот дека во Москва едвај се подготвени да разгледуваат градење на односи со Трамп за приближување воопшто со САД – таму веќе се премногу големи противречностите меѓу претседателот и голем дел од политичката елита.
Во Конгресот само чекаат прилика да започнат постапка за импичмент на претседателот. Самиот тој не разбира целосно како треба да гради односи со Русија и што може да се постигне во текот на дијалогот. Новата администрација требала да го научи сето тоа во текот на дискусија со Москва и нема да брза со завршувањето на оваа дискусија. Поради тоа во 2017 година може да се потпира само на некои промени во санкционния режим. Не вреди да се потпира на симнување на санкциите против компании и чиновници кои работат во Крим.
За ова се заинтересирани нивните американски партнери, вознемирени од можноста нивното место да биде зафатено од кинескиот бизнис. Повлекувањето на санкциите во однос на високи чиновници исто така е целосно можно. Но за тоа Трамп ќе се загледа внимателно преку позициите на Велика Британија, Канада и – во помала мера – на ЕУ. Тој почна дијалог со сите, без да знае однапред што треба да се добие. При тоа треба да се сфати дека Трамп има реторички и стратешки теми. Тој сериозно е поставено против Кина, а Блискиот Исток не му е многу интересен. Тој едвај има идеја како да постапи со Украина, која де факто се јавува со европски ангажман. Каков ќе биде пристапот кон ЕУ, исто така не е многу јасно. Со Британија Трамп би сакал да биде пријател, но како ќе биде оформена економската соработка? Сличен збор стои пред него во односите со Јапонија и земјите од поранешната Транстихоокеанско партнерство. Насекаде претстојат преговори. Трамп разбира дека “војната на санкции” против Русија е бесмислена. Таа фактички му пропадна на Западот така да таа и не успеа долги години да ја разбие руската економија и да ги преразпредели нејзините ресурси во своја полза. Но на Русите не треба да им биде подарен светот, сметаат во Белата куќа, тој треба да биде заменет. Но заменет против што? И тука засега прашањата се повеќе од одговорите. Бидејќи ситуацијата е таква што приближување на земјите најверојатно ќе се покаже несекојдневно ама ќе биде не така брзо. Но главното сега е дека тоа конечно се станува возможно.
—————–
Коментарот во “Известија” е на авторот Василиј Колташов, шеф на Центарот за економски истражувања на Институтот за глобализација и социјални движења.