Во големо интервју за „Политико“, американскиот претседател Доналд Трамп уште еднаш јасно стави до знаење дека својата политика кон Европа и Украина ја гледа значително поинаку од повеќето европски лидери и неговите претходници во Белата куќа.
„Политико“ го именуваше за највлијателна личност што ја обликува Европа во својата годишна анкета на П28, а Трамп ја искористи можноста да ја нападне европската политика кон војната во Украина, миграцијата и НАТО, но и да испрати пораки до Москва, Киев и Брисел.
Тој исто така изјави дека „Европа пропаѓа“.
„Русија е посилна, Украина губи територија, времето истекува“
Зборувајќи за војната во Украина, Трамп без двоумење рече дека Русија е „во подобра позиција“ во преговорите.
„Не може да има сомнение за тоа. Русија е во посилна преговарачка позиција. Тоа е многу поголема земја. Ова е војна што никогаш не требаше да се случи. Да бев претседател, немаше да се случи – а во четирите години што сум претседател, не се случи“, рече Трамп.
Тој тврди дека војната можела да се претвори во „Трета светска војна“ и дека доколку тој не бил на власт, светот би имал „многу поголем проблем отколку што има сега“, но додава дека тоа е сè уште „огромен проблем за Европа“ и „не е добро решен“.
Трамп вели дека неговиот тим со месеци оди во Москва и Киев со нацрти на мировен предлог и дека „луѓето околу“ Володимир Зеленски ја поддржуваат најновата верзија, но дека украинскиот претседател наводно дури и не ја прочитал.
„Неговите луѓе се воодушевени од предлогот. Ми рекоа дека им се допаѓа, но тој сè уште не го прочитал. Мислам дека треба да одвои време да го прочита. Многу луѓе умираат“, рече Трамп, додавајќи дека Зеленски „мора да почне да прифаќа работи“ затоа што е „во губитничка ситуација“.
На прашањето дали Украина веќе ја изгубила војната, тој рече дека „веќе изгубила огромен појас од крајбрежјето пред 10 месеци“ и дека тој појас е „уште поширок сега“.
„Не можете да го наречете тоа победа. Би ви покажал мапа, тоа е многу изгубена територија“, рече тој.
„Време е за избори“
Трамп отворено го обвинува Киев дека избегнува избори под изговор на војна:
„Мислам дека е време за избори. Помина долго време. Тие зборуваат за демократија, но доаѓа момент кога тоа веќе не е демократија. Мислам дека украинскиот народ треба да има таков избор. Можеби Зеленски би победил, не знам. Но, изборите се важни.“
Во исто време, тој тврди дека САД повеќе не ѝ плаќаат на Украина:
„Ова не нè засега. Нашата земја не исплатила никакви пари откако Бајден им даде 350 милијарди долари, толку глупаво. Да не им го дадеше тоа, можеби ќе се случеше нешто друго“, рече тој, постојано фалејќи ја „храброста“ на украинските војници, но заклучувајќи: „Во одреден момент, величината обично победува“.
Омразата меѓу Путин и Зеленски и спорниот почеток на војната
Трамп голем дел од вината за застојот ја префрла на личниот однос меѓу рускиот претседател Владимир Путин и Зеленски.
„Нивото на омраза меѓу Путин и Зеленски е огромно. Тоа е една од причините зошто оваа војна е толку тешко да се реши“, тврди тој.
Тој ја повтори својата верзија за тоа како започнал конфликтот, тврдејќи дека „војната всушност започнала“ кога администрацијата на Барак Обама „ѝ го дала Крим“ на Русија.
Зборувајќи како „поранешен човек за недвижности“, тој го опишува Крим како „највредното парче земја во тој дел од светот“, „опкружено со море од четири страни, со најдобра клима и огромен потенцијал“ и тврди дека Обама бил тој што „ја натерал Украина да се откаже од него“.
Трамп, исто така, ја раскажа својата верзија за првата средба меѓу Путин и Зеленски:
„Кога Зеленски првпат дојде и се сретна со Путин, му рече две работи: Го сакам Крим назад и сакаме да влеземе во НАТО. Не го кажа тоа на особено убав начин. Тој е одличен продавач, го нарекувам П. Т. Барнум. Успеа да го натера корумпираниот Џо Бајден да му даде 350 милијарди долари. И погледнете што доби – му недостасуваат околу 25 проценти од земјата“.
Тој верува дека долго пред Путин, постоел „неизговорен договор“ дека Украина нема да се приклучи на НАТО: „Долго пред Путин, постоеше разбирање дека Украина нема да влезе во НАТО. А сега се турка натаму“.
Фото: Фејсбук/Володомир Зеленски
За „слабата Европа“, миграцијата и војната
Можеби најголемиот дел од интервјуто Трамп го посвети на критикување на Европа. Додека повеќето европски влади велат дека ќе „ја поддржуваат Украина додека не победи“, тој ја исмејува оваа позиција:
„Тие велат дека ќе ја поддржуваат Украина додека не победи – велам додека не паднат. Ако тоа е она што го мислат, нека ја поддржат. Но, тие многу зборуваат, а малку прават.“
Тој тврди дека европските држави „не работат добро“ ниту во војната ниту во водењето политика воопшто:
„Ги познавам сите многу добро. Некои ми се допаѓаат, некои ми се ОК. Познавам добри лидери и лоши, паметни и глупави – има навистина, навистина глупави. Европа не работи добро. Тие зборуваат премногу, произведуваат премалку.“
Конкретно ја нападна европската миграциска политика, која ја опишува како „катастрофа“:
„Ако продолжат по овој пат, многу европски земји повеќе нема да бидат одржливи. Нивната имиграциска политика е катастрофа. Луѓето доаѓаат во Европа од целиот свет – не само од Блискиот Исток, туку доаѓаат од Конго, од затворите во Конго и од многу други земји. Ги пуштаат неконтролирано, не се враќаат назад. Ова ја уништува Европа.“
Вели дека Шведска, која некогаш ја сметал за „најбезбедна земја во Европа“, станала „многу небезбедна земја“. Тој тврди дека Германија направила „две огромни грешки – имиграција и енергија“.
Особено го нападна градоначалникот на Лондон, Садик Кан:
„Имате градоначалник по име Кан. Тој е ужасен градоначалник, некомпетентен, но и одвратен, гаден човек. Тој врши ужасна работа. Лондон е поинакво место денес. Го сакам Лондон, го сакам и мразам да гледам што му се прави“, рече тој, додавајќи дека Кан „останува на власт“ благодарение на новите имигрантски заедници кои гласаат за него.
Вели за Париз дека е „различен град од порано“ и ја сумира целата слика со пораката:
„Ова е еден од најубавите делови на светот и мразам да гледам што се случува. Тие ги пуштаат луѓето да влезат неконтролирано. Ако сакаат да ги спасат своите земји, мора да ги избркаат сите што влегле нелегално“.
Фото: Јутјуб/Принтскрин/Европски парламент
За новиот американски документ што пропишува „отпор кон сегашната европска траекторија“
Администрацијата на Трамп неодамна објави нова стратегија за национална безбедност во која се наведува дека еден од столбовите на американската надворешна политика треба да биде „поттикнување отпор кон сегашната европска траекторија во рамките на европските земји“. Документот предизвика шок во многу европски престолнини, додека Кремљ јавно ја поздрави промената како „позитивен чекор“ што е „во голема мера во согласност со визијата на Москва“.
Трамп го отфрла толкувањето дека има стратегија за ослабување на Европа:
„Немам визија за Европа, освен силна. Мојата визија е Америка на прво место. Но, имам очи и уши, добивам извештаи што никогаш нема да ги видите. И мислам дека она што се случува со Европа е ужасно и опасно. Европа би можела да стане сосема поинакво место.“
Во исто време, тој вели дека би „сакал да види силна Европа“, но со радикални промени, првенствено депортации:
„Мислам дека треба да ги избркаат луѓето што нелегално влегле во нивните земји. Ако не го сторат тоа, повеќе нема да имаат силни нации, а идеологијата ќе се промени затоа што луѓето што доаѓаат имаат сосема поинаква идеологија.“
Фото: Фејсбук/НАТО
„НАТО ме вика тато“, го фали Орбан и го напаѓа проширувањето на алијансата
Во ова интервју, Трамп исто така нагласи дека Европа премногу се потпира на САД за безбедност и дека тој е оној што ги принудил сојузниците да плаќаат повеќе.
„НАТО ме вика тато“, рече тој, тврдејќи дека ги зголемил трошоците над претходната цел од 2 проценти од БДП: „Тие не ги платија тие 2 проценти, а сега плаќаат 5 проценти“.
Вели дека му се допаѓаат лидерите кои, според него, спроведуваат строга миграциска политика, и со тоа ги фали унгарскиот премиер Виктор Орбан и полските власти:
„Орбан одлично ја заврши работата во врска со имиграцијата. Тој практично не пушта никого да влезе во земјата. Полска исто така добро ја заврши работата таму. Но, повеќето европски земји пропаѓаат, скапуваат“.
Потврди дека веќе се мешал во европските изборни кампањи преку јавни поддржувања, фалејќи се со својата поранешна поддршка за аргентинскиот претседател Хавиер Миел, за кого тврди дека во моментот на неговото јавно одобрување „губел, а потоа победил со убедлива разлика“.
Орбан претходно изјави дека Трамп му ветил пристап до американскиот „финансиски штит“ вреден до 20 милијарди долари. Трамп го негира ова:
„Не му го ветив тоа, но секако тој го побара. Она што можам да го кажам е дека тој работи многу добро во врска со имиграцијата“.
Кога станува збор за идното проширување на НАТО, Трамп вели дека „нема многу земји“ што би можеле да се приклучат, но потсетува дека „долго пред Путин, постоеше разбирање дека Украина нема да биде членка“.
Тој ја опишува Шведска, која неодамна се приклучи на алијансата, како пример за земја што стана „опасна“ поради миграцијата, но не кажува експлицитно дека ќе ја исклучи од НАТО. Тој го нарекува турскиот претседател Реџеп Таип Ердоган „пријател“ и „цврста личност“ со која „брзо решава проблеми“ кога европските сојузници го замолуваат да посредува.