Светот денес е преоптоварен со проблеми. Политичарите изгледаат збунети и губитници. Но, ниту еден друг проблем не е поглем од притискањето денес од милитаризација на политиката и новата трка во вооружување. Запирањето и обраќањето на правецот на оваа огромна трка треба да биде наш главен приоритет. Сегашната ситуација е премногу опасна. Повеќе војници, тенкови и оклопни возила пристигнуваат во Европа. НАТО и руските сили и оружје, кои би требало да се наоѓаат на растојание, сега се поставени толку блиску едни до други, како да се пука од зад бункерот. Додека државните буџети се борат за финансирање на основните социјални потреби на луѓето, воените трошоци продолжуваат да растат.
Лесно се наоѓаат пари за засилено оружје, чија деструктивна сила е слична на онаа на оружјето за масовно уништување; за подморници, чиј единствен вербален напад е во состојба да опустоши половина континент; за системи за противракетна одбрана, кои ја поткопуваат стратешката стабилност. Политичари и воени лидери звучат уште воинствено а одбранбените доктрини поопасно. Коментатори и телевизиски водители се приклучуваат на воинствен хор. Се чини како да светот се подготвува за војна.
Можеше да биде поинаку
Во втората половина на 80-тите години на дваесеттиот век, заедно со САД започнавме процес на намалување на нуклеарното оружје и намалување на нуклеарната закана. Досега, како Русија и САД соопштија на Конференцијата за преглед на Договорот за неширење, 80% од нуклеарните оружја акумулирано во текот на годините на Студената војна, било деактивирано и уништено. Треба да се напомене дека како резултат на овој процес системот за безбедност на страните не се повредени, а опасноста од нуклеарна војна, која би можела да започне поради техничка неисправност или инцидент, суштинскио е намалена. Ова стана можно, пред сè, поради сознанието од лидерите на големите нуклеарни сили дека нуклеарната војна е неприфатлива. Во ноември 1985 година, при првата средба на врвот во Женева, лидерите на Советскиот Сојуз и САД изјавија дека нуклеарната војна не може да биде добиена и никогаш не треба да се води. Нашите два народа нема да бараат воена супериорност. Оваа изјава беше дочекана со воздишка на олеснување во целиот свет. Се сеќавам на средба на Политбирото во 1986 година, на која беше разгледана доктрината за одбрана.
Предложениот проект ги содржи следните формулација: “Одговарајќи на напад со сите расположливи средства”. Членовите на Политбирото се спротивставија на оваа формула. Сите се согласија дека нуклеарното оружје треба да служат само за една цел: да се спречи војна. И крајната цел треба да биде еден свет без нуклеарно оружје.
Уривање од магичниот круг
Денес сепак нуклеарната закана повторно изгледа реално. Од неколку години односите меѓу големите сили одат од лошо кон полошо. Заштитници на трупот на оружје и воена-индустрискиот комплекс ги тријат рацете. Ние треба да излеземе од оваа ситуација. Треба да го продолжиме политичкиот дијалог со цел донесување на заеднички решенија и заеднички активности.
Роналд Реган и Михаил Горбачов на преговорите во Женева во 1985 година
Постои мислење дека дијалогот треба да се фокусира на борбата против тероризмот. Ова е навистина важна, итна задача. Но како јадро на нормалните односи и евентуално партнерство не е доволно. Фокусот повторно треба да биде врз спречувањето на војна, постепено укинување на трката во вооружување и намалувањето на арсеналите со оружје. Целта треба да биде да се постигне согласност, а не само за нивото на нуклеарното оружје и лимитите , и се тоа исто така и во однос на против ракетната одбрана и стратешката стабилност.
Во современиот свет војните треба да бидат прогласени за незаконски, бидејќи ниту еден од глобалните проблеми со кои се соочуваме, не може да биде решен преку војна – ниту сиромаштијата, ниту околината, миграција, порастот на популацијата или недостатокот на ресурси.
Направи го првиот чекор
Ги повикувам членовите на Советот за безбедност на ОН – органот кој носи главната одговорност за меѓународниот мир и безбедност – да го направат првиот чекор. Поконкретно, предлагам состанок на Советот за безбедност на ниво шефови да се усвои резолуција, која наведува дека нуклеарна војна е неприфатлива и никогаш не треба да се води. Мислам дека иницијативата за донесување на таква резолуција треба да дојде од Доналд Трамп и Владимир Путин – претседателите на двете држави кои држат над 90% од нуклеарните арсенали во светот и затоа носат посебна одговорност. Претседателот Френклин Делано Рузвелт еднаш рече дека една од основните слободи е слобода од стравот. Денес сериозноста на стравот и стресот, се чувствува од страна на милиони луѓе, и главната причина за ова се милитаризмот, вооружените конфликти, трката во вооружување и нуклеарниот дамоклев меч.
Ослободување на светот од овој страв значи луѓето да бидат направени послободни. Тоа треба да стане заедничка цел. Потоа многу други проблеми ќе бидат лесни за решавање. Сега е времето тоа се да се реши и да дејствува.
————–
Автор на коментарот во списанието. “Тајм” е Михаил Горбачов, првиот и последен претседател на СССР. Локално.мк го цитира написот на сајтот ИноСми – inosmi.ru/politic/20170127/238615656.html