Иако може да има простор за пријателска економска конкуренција во Србија, истото не може да се каже за одбраната, и вооружувањето
Нема ништо необично во тоа српски и руски официјални лица заедно да го одбележуваат Денот на ослободувањето во Белград. На крајот тоа е годишнината од ослободувањето на главниот град во 1944 година од страна на германската армија, настан, поттикнат во значителен степен од Црвената армија.
Но начинот на кој започна овогодинешната церемонија беше чуден: неодамна Русија и продаде борбени авиони МиГ-29 на Србија, а Москва размислува и за продажба на противракетни системи – најверојатно Бук-М1, Бук-М2 и / или Панцир-С2.
А разбирливо е зошто Србија ќе го сака ова оружје. Воздушните напади на НАТО во 1999 година ја зајакнаа потребата од модерен систем за противвоздушна одбрана во главите на српските официјални претставници. И фактот што се разгледува дури и стекнувањето, сугерира дека напорите на Србија да го постигнат тоа се зајакнуваат. Но, бидејќи Србија е земја каде што странските сили се борат за влијание, купувањето ново оружје не е чисто внатрешна работа.
Безбедносен монопол
Србија се наоѓа во срцето на Балканскиот Полуостров – крстосница на европски, руски и турски интереси – местото каде што се положени основите на Првата светска војна. Локацијата создава непропорционално влијание и овозможува на владејачкта елита ѕ владата да флертуваат стратешки со сите регионални сили во обид да ги наметнува своите национални интереси. Таа се согласи со патоказ под покровителство на ЕУ, на пример за зајакнување на регионалната економска соработка
на Балканот, иако веќе е член на зона за слободна трговија со Русија (По економскиот колапс во Русија во 2015 година Србија се занимава повеќе со членовите на ЕУ и Централноевропскиот договор за слободна трговија).
Турција,Србија е во срцето на Балканскиот полуостров – крстосница на европските, руските и турските
интереси
Иако може да има простор за пријателска економска конкуренција во Србија, истото не може да се каже за одбраната. Подобрените односи меѓу Србија и Русија во оваа насока се особено проблематични за НАТО, која делуваше против Србија поради нејзината војна против Косово во 90- тите години (НАТО се воздржи од други конфликти,кои произлегоа од распадот на Југославија, но учествува во овој, бидејќи смета , дека акциите на Белград се геноцидни).
Тоа беше историски момент: тоа беше првата интервенција на Западот по Студената војна за гарантирање на безбедноста на
Европа без поддршка од Советот за безбедност на ОН и таа беше успешна. Таа ги отстрани српските воени сили од Косово, создаде мировни сили, олесни враќањето на бегалците и создаде политичка рамка за независност на Косово.
Запад, преку НАТО
Српското стекнување оружје од Русија му се заканува на безбедносниот монопол на НАТО. Самото присуство на проектили значително ќе ги зголеми трошоците за уште една интервенција во Србија.
И во согласност со неодамнешните иницијативи за своето воено зајакнување – иницијативи од страна на Србија, која толку многу пати се качувала и е преокупирана со историјата, сметката изгледа критична.
Таа , веќе почна да произведува и да ја поправа своја воена опрема. Таа објави кон крајот на минатата година дека ќе се залага за добри воени врски со Русија и ќе купува авиони, ракети “земја-воздух” и лесно вооружување возила. Таа, исто така, вети дека ќе ги подобри врските со Белорусија, од која се очекува Белград да го купи системот С-300 и седум Миг-29 во ноември.
Нова поддршка
За Русија продажбата на оружје се добредојден извор на приходи, но значењето на ракетен договор ја надминува финансискиот профит , туку тука станува збор за додавање на воен елемент кон културното и економскоприсуство што веќе го има на Балканот.
Русија одамна ги одржува врските со Србија, стратешки важна држава која ја заштити Русија од силите како што се австро-унгарските и османлиските империи. По распадот на Советскиот Сојуз,
Москва не успеа да го задржи своето влијание, бидејќи е премногу економски слаба и премногу глобално несоодветно да и помогне на Србија, како што некогаш тоа го стори. Кога војната избувна на полуостровот во 1990-тите, Русија не успеа да интервенира на страната на Србија или да ја оспори интервенцијата на НАТО. Неговото мешање во голема мера беше сведено на политичка и економска поддршка. Таа ја поддржа позицијата на Србија за Косово и државната нафтена компанија
Гаспромнефт инвестираше во компании кои придонесуваат за српскиот буџет.
Рускиот претседател Владимир Путин се кандидира делумно на платформа, ветувачки да ја поврати руската сила. Како многумина во актуелната влада, тој се сети колку импотентна станала неговата земја. Затоа не е чудно што за време на неговиот престој во кабинетот односите со Србија се подобрија драматично. Поврзаноста овозможува на Русија да ја поврати позицијата во регион во кој Западот доминира со години (Македонија и Босна и Херцеговина исто така не се членки на НАТО, до кои пак Русија може да се дограби).
Српското стекнување со оружје од Русија му се заканува на безбедносниот монопол на НАТО.
Фактот дека Србија е арена за таков народ охрабрувањето да игра со двете страни, следејќи ги можностите што најдобро одговараат на нејзините интереси, врзано со оружје најмалку е пријателски. Се дискутира за купувањето оружје со
Русија, дел од Партнерството за мир и работи со НАТО за конкретни мисии, разговори со Турција, па дури и укажува на можноста за воспоставување одбранбена соработка со Босна. Ова однесување е о рационално, но тоа го отежнува и одредувањето на нејзините долгорочни цели.
КАко и да е , новото оружје кое Србија а го купува ќе помогне да ги одврати нападите од оние кои ќе ја користат Србија за свои цели.
————
Алисон Федрика, Геополитички иднина