Една мала, затворена, северна Македонија, која денеска гласа на претседателските избори, неодамна влезе во светските вести кога го смени името за да стави крај на 30-годишниот спор со Грција, пишува АФП.
Како што избирачите одат и го даваат својот глас на избирачките места, тука се пет работи што треба да ги знаеме за балканската држава, која се појави по распадот на Југославија пред речиси 30 години:
Промена на име
По прогласувањето на независност во 1991 година земјата влезе во судир за сопственоста на името “Македонија” со Грција, која има провинција која го носи истото име. Оваа година двете соседни држави потпишаа историски договор за прекин на спорот, и додадоа “Северна” кон името на Македонија во замена за ветувањето на Атина да престане да го блокира членството на Македонија во НАТО и Европската унија. Зделката беше поздравена од прогресивните западни сили, но критикувана од националисти од двете страни на границата.
Погрешни знамиња
Во Македонија има околу два милиони луѓе, претежно православни Словени и етничко албанско малцинство, што опфаќа околу една четвртина од населението. Поминувајќи низ северозападниот дел на Македонија, патник може да мисли дека е во Албанија. Според договорот од 2005 година жителите имаат право да поставуваат црвено-црното албанско знаме со двоглав орел, кој може да се види во многу села. По избегнување на меѓуетничката војна за време на крвавиот распад на Југославија во 90-тите години, Македонија се најде во криза, кога етничките албански бунтовници започнаа бунт во 2001 година. 200 лица беа убиени за време на седуммесечниот конфликт со македонските вооружени сили. Судирите беа прекинати со Охридскиот договор постигнат во август 2001 година со помош на меѓународната заедница.
Емиграција
Македонија е една од најсиромашните земји во Европа со просечна плата од 400 евра (470 долари). Една петтина од граѓаните се невработени, а стапката на невработеност кај младите е повисока. Слабата економија поттикна голема емиграција во странство.
Властите немаат официјални податоци за емиграцијата и не спровеле попис од 2002 година, но според Светската банка, околу половина милион Македонци – една четвртина од населението – живеат надвор од земјата.
Контроверзни херои
Две историски личности се извор на гордост за Македонците: Мајка Тереза и Александар Велики.
Но, и двете се контроверзни.
Мајка Тереза е родена во Скопје за време на владеењето на Отоманската империја и е од албанско етничко потекло, поради што Албанците се залагаат за нејзино духовно наследство.
Во меѓувреме, Александар Велики е центар на битката за идентитетот со Грците кои тврдат дека се наследници на неговото античко кралство. За време на претходната влада, Скопје ја налути Атина со подигање на огромни статуи на Александар Велики во главниот град.
Потоа северна Македонија го промени своето име и на меѓународниот аеродром и на главниот автопат.
Држава на сонцето
Националното знаме претставува стилизирано жолто сонце на црвена позадина. Во Македонија се регистрирани околу 280 сончеви денови во годината, според Метеоролошкиот завод.
Сепак, Македонија е европска земја која произведува најмалку соларна енергија: 0,04% од вкупното производство, вели Агенцијата за енергетика.
Планината е рај за туристите со три национални паркови, 50 езера и илјадници километри патишта.
Нејзината кујна, мешавина од отомански, медитерански и австриско-унгарски влијанија, е позната по тоа што е една од најдобрите на Балканот, како и нејзиното вино.
AFP