Во пресрет на самитот ЕУ-Западен Балкан во Тирана, европските претставници во Брисел нагласуваат дека главната порака на средбата ќе биде недвосмислена поддршка за членството на регионот во ЕУ и повик за забрзување на пристапниот процес.
Фактот што самитот со Западен Балкан се одржува за прв пат во една од земјите од регионот е симбол на „зајакнато партнерство на ЕУ и регионот во времето на руската агресија врз Украина“, изјавија претставници на ЕУ. изјави пред почетокот на самитот, пренесува РТС.
– Акцентот на разговорот ќе биде ставен на солидарноста, која оди во две насоки. Ќе ја повториме важноста од усогласување на нашите партнери со нашите заеднички мерки, вклучително и санкции, но сакаме да помогнеме на различни начини за ублажување на економските последици од руската агресија врз Украина“, изјавија претставници на ЕУ.
Лидерите на ЕУ ја поддржуваат идејата за постепена интеграција на регионот
Во декларацијата од самитот, на која РТС погледна, лидерите на ЕУ ја поддржуваат идејата за постепена интеграција на регионот, веќе во фаза на пристапување, најавуваат финансиска помош од една милијарда евра за ублажување на последиците од енергетската криза и ја нагласуваат важноста на партнерството меѓу ЕУ и Западен Балкан во светлината на војната во Украина.
Во договорената заедничка декларација се бара зголемена интеграција на регионот со заедничкиот пазар на ЕУ и се најавува укинување на роамингот меѓу земјите на ЕУ и Западен Балкан.
Во исто време, ЕУ ги повикува земјите од регионот да се придржуваат до „основните европски вредности и принципи, во согласност со меѓународното право“, принципите на демократијата и владеењето на правото“ и да зборуваат појасно во јавноста за предностите на партнерството со ЕУ.
Според најавите од ЕУ, на самитот конкретно ќе се разговара за пакетот помош за енергетскиот сектор во регионот во износ од една милијарда евра грантови и потенцијални 2,5 милијарди инвестиции.
Овој пакет „ќе му помогне на регионот да ги ублажи последиците од кризата и да ја забрза енергетската транзиција“, се наведува во текстот на декларацијата и се посочува дека „500 милиони ќе одат директно како итна помош за домаќинствата и малите бизниси, додека другиот 500 милиони ќе бидат неповратна поддршка за енергетска независност, транзиција во подобрување на гасната и електричната инфраструктура“.
Се очекува потпишување на декларацијата за намалување на цените во роаминг
На самитот ќе биде потпишана заедничка декларација на операторите од ЕУ и од Западен Балкан за постепено намалување на цените на роаминг, почнувајќи од 2023 година, со цел евентуално целосно укинување на трошоците.
Како примери за постепена интеграција на регионот со ЕУ веќе во фаза на пристап, европските претставници ги наведуваат договорот за укинување на роамингот, договорот за заедничка платформа за купување на енергетски производи и нагласуваат дека се работи на нови модалитети.
Европските претставници очекуваат дека лидерите на ЕУ на самитот ќе ги повикаат партнерите од Западен Балкан да се придржуваат до „основните европски вредности и принципи во согласност со меѓународното право“ и дека ќе ја истакнат важноста од почитување на принципите на демократијата. владеењето на правото, важноста на борбата против корупцијата и организираниот криминал, поддршка на човековите права, малцинските права и родовата еднаквост“.