Во услови на невидена геополитичка и трговска неизвесност, глобалната економија се бори да се справи со очекуваното забавување на економската активност и зголемувањето на деловните ризици. Одлуките на Трамп за царини и зголемувањето на тензиите на Блискиот Исток го обликуваат непредвидливото економско опкружување што се очекува во 2025-2026 година.
Во оваа средина, и земајќи ги предвид веќе воспоставените мерки, Coface направи негативни прилагодувања на своите проценки на деловниот ризик за 23 индустриски сектори и 4 земји.
Клучни трендови:
* Царините на САД, дури и ако се привремено суспендирани или намалени, веќе достигнаа рекордно високо ниво
* Во речиси 80% од развиените земји, неплатените обврски од првиот квартал од 2025 година се повисоки отколку во 2024 година
* Металуршкиот сектор претрпе најголема штета, додека традиционалните индустриски сектори (автомобилска и хемиска) се исто така под притисок
* Други сектори кои се негативно прилагодени на ризикот вклучуваат:
-Во Соединетите Американски Држави, секторот за информатичка и комуникациска технологија и малопродажниот сектор
-Во Кина, текстилната и конфекциската индустрија, кои се погодени од тарифите
Глобална економија: неизвесноста е новата нормалност
Глобалната економска ситуација никогаш не била понеизвесна, бидејќи во голема мера зависи од (гео)политичките настани и трговските одлуки на претседателот на САД. Повторното воведување на тарифите по пауза од деведесет дена (закажана за 12 август за Кина и 9 јули за остатокот од светот) би можело да има значително влијание врз глобалниот економски раст. Се очекува нагло забавување на економската активност (раст од 2,2% во 2025 година и 2,3% во 2026 година), со претежно ризици од опаѓање – како што е економски раст под 2%, што не може да се исклучи доколку се влошат геополитичките и трговските услови.
Истиот вид неизвесност секако ја придружува инфлацијата, чија моментална стабилност лесно може да биде загрозена. Инфлацијата во Соединетите Американски Држави би можела да достигне 4% до крајот на 2025 година, со можност за ризик од зголемување во случај на повисоки цени на енергијата. Главните централни банки веројатно ќе одговорат на оваа ситуација со тоа што ќе продолжат да дејствуваат со доза на претпазливост. Сепак, доколку инфлацијата во Соединетите Американски Држави се стави под контрола, Федералните резерви би можеле да ги намалат каматните стапки уште на есен 2025 година. Европската централна банка објави дека ќе се држи до својата политика на намалување на каматните стапки, но исто така нагласи дека се приближува кон најниската одржлива вредност на каматната стапка.
Во Европа има уште поголема неизвесност, бидејќи долгоодложуваните мерки за фискална консолидација конечно може да се спроведат, додека Германија е вклучена во програма за економски стимул чиј обем во моментов е тешко да се процени.
Тензии на Блискиот Исток и прекумерна понуда: нафтата балансира
Израелско-иранскиот конфликт повторно ги разгоре стравувањата за снабдувањето со нафта. Прекин или дури и блокада на Ормутскиот теснец (пат низ кој минуваат 20 милиони барели нафта дневно, што претставува 20% од глобалното производство), би можел да ги подигне цените на нафтата над 100 долари за барел. Сепак, покрај оваа геополитичка околност, клучните податоци укажуваат на пад на цените како резултат на зголеменото производство во земјите кои не се членки на ОПЕК+, намалената побарувачка поради трговските тензии и повторното воведување на квота за производство од страна на земјите на ОПЕК+ (2,2 милиони барели дневно). Доколку не се случи голема криза, цените на нафтата би можеле да останат многу нестабилни во наредниот период, но засега тие остануваат во опсег од 65-75 долари за барел.
Развиени земји: отпорност измешана со ранливост
Економијата на САД се соочува со два вида неизвесност: нивото на царините и начинот на кој тие ќе бидат апсорбирани од економијата. И покрај намалувањето на довербата на потрошувачите, вработеноста останува висока, додека падот на БДП (-0,2% во првиот квартал) одразува претпазливост при складирање од страна на компаниите.
Во Европа, Германија доживеа краткотраен економски раст во првиот квартал, економијата на Франција продолжува да расте бавно, економијата на Италија може да го изгуби моментумот, додека Шпанија продолжува да ги користи предностите на туризмот и европските фондови за да остане на површина.
Економиите во развој како први жртви на трговските шокови
Во Кина, привременото суспендирање на царините доведе до нагло зголемување на извозот, но иднината е неизвесна. Иако економијата на Индија порасна за повеќе од 7% во првиот квартал, потрошувачката се забавува, а просторот за фискален напредок се намалува.
Во Латинска Америка, Мексико го носи товарот на трговската неизвесност, при што се очекува земјата да забележи нула економски раст во 2025 година. Бразил, исто така, веројатно ќе доживее забавување на економскиот раст, по закрепнувањето на земјоделството по загубите предизвикани од ураганот „Ел Нињо“, поради примената на рестриктивни мерки на монетарната политика (референтната каматна стапка се зголеми на 15%). Во Аргентина, моментумот создаден од „Миленимикс“ е силен и, како таков, и покрај малите девизни резерви на земјата, би можел да обезбеди раст на БДП од 5% во 2025 година и 3,5% во 2026 година.
Металургија: 600 милиони тони вишок челик го оптоваруваат секторот на глобално ниво
Секторот за металургија е во голема криза, откако регистрираше вишок челик од 600 милиони тони во 2024 година, што претставува 25% од глобалното производство.
Неповолната макроекономска средина, тензиите поврзани со енергијата и новите тарифи за челик им ги отежнуваат работите на производителите, особено во Канада, Мексико и Европа.
Канада: економијата се колеба под товарот на тарифите
Со 75% од извозните активности насочени кон Соединетите Американски Држави, Канада е меѓу земјите најпогодени од трговската војна. По полетувањето на крајот на 2024 година, економскиот раст значително забави. Потрошувачката опаѓа, инвестициите опаѓаат, а стапката на невработеност останува на 6,9%, највисока од 2017 година.
Откако извозот порасна како одговор на заканата од царини, тој опадна во април. Автомобилскиот и металуршкиот сектор, кои беа погодени од царини до 50%, беа особено тешко погодени. Претстојните измени во Северноамериканскиот договор за слободна трговија, кои веројатно ќе бидат усвоени кон крајот на 2025 година, порано од првично планираното, би можеле дополнително да ја влошат економската нестабилност на земјата.