Светскиот елита денес се порамнува по Меркел и Путин.
Во денешната глобална култура германската канцеларка Ангела Меркел и рускиот претседател Владимир Путин отелотворуваат спротивни слики на национално лидерство. Таквите целосно спротивни личности, како и други пред нив, нудат можност за поедноставен избор меѓу две алтернативи за развојот на светот. Така било и во претходните периоди на политички и економски тензии. На пример, за време на распадот на демократската политички систем по Првата светска војна / 1914-1918 година / мнозина, правејќи избор за својата иднина, се мереле или кон Бенито Мусолини во Италија, или кон Владимир Ленин во Русија. Денешните политички лидери се борат за политиката на глобализација. Во овој спор Меркел и Путин, кои најмалку си личат, дуплираат можности за иднината: преку отвореноста и преку заштита.
Во Европа политичарите си го одредија својот однос кон Меркел или Путин. На пример во Франција Марин Ле Пен, претседател на десниот екстремистички “Национален фронт”, е антипод на Меркел. За Ле Пен канцеларката е кралица, која ја користи Европската унија, за да ја наметне својата волја на остатокот од Европа и на францускиот претседател Франсоа Оланд.
Гостопримливите имиграциски политики на Меркел таа ги дефинира како увоз на “робови”. Од друга страна, британскиот премиер Тереза Меј се ориентира кон Меркел. Во своето прва големо изјава таа во голема мера го игнорира референдумот за Брекзит. Таа вети дека ќе им помогне на т.н. “учество во процесот на донесување одлуки”, што е важен дел од германскиот социјален договор.
Тереза Меј е поблиска до стилот на Меркел. Не само во Европа Путин и Меркел претставуваат јасни ознаки.
Во САД кандидатот на републиканците за претседател Доналд Трамп, откако му даде одлична оценка на Путин како лидер, ја критикува својата соперничка Хилари Клинтон, нарекувајќи ја “САД Меркел” и даде почетокот на хаштаг на Твитер, споредувајќи ги Меркел и Клинтон. Како и Ле Пен, Трамп се обиде да ја стави миграциската политика на Меркел во центарот на дискусиите.
Очигледната интерпретација на разликите меѓу Меркел и Путин се состои во тоа што тие претставуваат полови спротивности: Меркел преферира “женската” дипломатија, додека Путин повеќе е наклонет кон “машка” конкурентна борба и конфронтација. Друга интерпретација се состои во тоа дека Путин ја симболизира носталгијата, тагата по идеализирана минато, а Меркел – надежта, верата дека преку ефикасно политичко лидерство може да се подобри светот. Позицијата на Путин станува јасна и во неговите напори да ги обедини Евроазија со помош на општествениот конзервативизам, политичкиот авторитаризам и православната религија како номинална рака на државата. Притоа станува збор за малку модернизирана верзија на идеите на грофот Уваров од 19 век: православие, самодржавие и народност.
Меркел стана антипод на Путин и светски симбол за време на должничката криза во еврозоната, каде што таа се манифестира повеќе како националистичка заштитничка на германските економски интереси. Оваа улога се засили уште повеќе во текот на летото на 2015 година, кога таа ги отфрли сите сомнежи во нејзината имиграциски политики со аргументот дека Германија е “силна страна” и дека таа “ќе се соочи”. Секако, оваа “нова” Меркел постоела секогаш.
Во 2009 година таа јавно го критикуваше папата Бенедикт за неговата одлука да го поништи одвоениот од црквата епископот, кој го негираше холокаустот. А во 2007 година таа, иако на официјален т протест на Кина, инсистираше да го прифати Далај Лама. Меркел и Путин се појавија на сцената како политички симболи наскоро откако глобализацијата се покажа на крстопат. Додека Трамп е целосно во духот на Путин се залага за алтернатива на глобализацијата, Меркел сака да ја спаси со помош на силно политичко водство, компетентно управување и обврски кон универзалните вредности и човековите права.
———–
Харолд Џејмс, “Ханделсблат”.