По инфекцијата, се развива имунолошка меморија во телото.
Д-р Сергеј Томиќ, виш научен соработник на Институтот за примена на нуклеарна енергија (ИНЕП) од Одделот за имунологија, објаснува за еКлиника дека покрај антителата, имунолошката меморија се состои од меморија Б-клетки, мемориски помагачи Т-клетки (ЦД4 Т клетки) и мемориски цитотоксични Т-клетки Т-клетки), кои нè штитат од повторна инфекција со САРС-CoV-2.
– За време на инфекција или по вакцинирањето, Б-клетките во телото произведуваат антитела на различни делови на вирусот, а еден дел од овие антитела има способност да го неутрализира вирусот пред да ги зарази клетките (т.н. неутрализирачки антитела). Така, не сите антитела се заштитни сами по себе, а нивното ниво (титар) не гарантира дека некое лице е целосно заштитено од повторна инфекција.
Антителата на делот од S (Спајк) протеинот преку кој вирусот влегува во клетката, обезбедуваат подобра заштита, а најрелевантните информации за ефективноста на антителата ги даваат функционалните тестови на неутрализација на вирусот, кои ретко се изведуваат рутински. Повеќето достапни тестови за откривање на антитела, од друга страна, се многу добри за препознавање на луѓе кои претходно биле изложени на вирусот – објаснува д-р Томиќ, кој во ИНЕП управува со испитувањето на клеточниот одговор кај 19 пациенти. .
Како точно имуните клетки се борат против вирусот?
Ако вирусот ја заобиколи првата бариера, мемориските ЦД8 Т-клетки веднаш ги препознаваат и убиваат заразените клетки, кои се резервоар за размножување на вирусот.
– Убиените заразени клетки се отстрануваат од телото со вродени имунолошки клетки, кои истовремено ги активираат CD4 Т-клетките кои помагаат во меморијата. ЦД4 Т-клетките веднаш произведуваат цитокини и интерферони, молекули кои директно спречуваат размножување на вирусот во клетките (се мешаат во репликацијата на вирусот) и ги информираат другите делови на имунолошкиот систем како да се отстрани инфекцијата брзо и ефикасно. ЦД4 Т-клетките исто така помагаат да се активираат мемориските Б-клетки, односно да се стимулираат да започнат со производство на овојпат високо ефикасни антитела.
– Откривањето на меморијата Б и Т-клетките специфични за компонентите на САРС-КоВ-2 во организмот веќе се изведува во рамките на научните студии во нашата земја, а исто така ќе биде можна и нивна поширока примена – вели д-р Томиќ, виш научен соработник на ИНЕП, чии резултати од истражувањето се поврзани со полето на клеточен одговор на САРС – CoV – 2 објавено во престижното меѓународно списание Frontiers on Immunology во февруари оваа година.
Повеќето сомнежи остануваат во врска со нивото на антитела
Иако нивото на антитела, според лекарот, се намалува со текот на времето по инфекцијата или вакцинацијата, стапката на опаѓање е многу индивидуално прашање.
– Сепак, намалувањето на нивото на антитела не значи дека имунолошката меморија запира. Имено, мемориските Б клетки преживуваат долго време во телото и „чекаат“ за повторна инфекција кога дел од нив ќе се развијат во плазма клетки способни да произведат заштитни антитела.
Прегледани научни трудови докажаа дека меморијата Б и Т-клетките преживуваат во телото повеќе од 8 месеци по инфекцијата (Дан и сор. Science 2021, 6529, eabf4063). Слични ефекти се очекуваат кај вакцините кои се одобрени за употреба.
Пред да се добие дозвола за вакцина, како вид на здравствена заштита што е значително поевтина од лековите за третман на ковид 19, беше потребно цврсто да се докаже дека тие ефикасно ја предизвикуваат имунолошката меморија. Примената на достапни вакцини во реални услови досега даде многу охрабрувачки резултати во некои земји, а слични студии се организираат и кај нас – потврдува Томиќ.
Покрај вакцинацијата, важна е и вродената имунолошка меморија
Покрај имунолошката меморија активирана од вакцинацијата, забележува лекарот, многу важен дел од имунолошкиот одговор на САРС-CoV-2 е вродениот имунолошки одговор.
Според чувствителните луѓе, вирусот корона предизвикува посериозна клиничка слика благодарение на неговата интригантна способност да спречи ефикасен антивирусен одговор и да го наруши функционирањето на вродениот имунолошки систем.
– Студиите за нашата група, објавени неодамна (Томиќ и сор. Frontiers in Immunology 2021) покажаа дека миелоидните клетки на вродениот имунолошки одговор поттикнуваат прекумерно воспаление во колкот 19 и парализираат ефективен имунолошки одговор.
Затоа, многу е важен развојот на ефективни терапии, кои би дејствувале за да се спречи ова нарушување при вродена имунолошка реакција, а со тоа и значително да им се помогне на најсериозно болните пациенти со кавал 19 – објаснува д-р Сергеј Томиќ.