Затворањето на границите ќе ги смири Европејците. Во спротивно, ако миграцискиот поток продолжи со истото темпо, општеството ќе се радикализира. Се повеќе земји од Европската унија ја враќаат граничната контрола, за да го прекинат неконтролираниот  миграциски поток.

“Вашите документи ве молам!” Оваа фраза се слуша се почесто во Европа, која веќе беше навикната со отсуството на граничната контрола внатре во Шенген зоната. Притоа не станува збор само за патувања. Голем дел од економскиот живот е организиран во денешна Европа така како ова е една голема држава: фабриките и работилници за монтажа на готови производи на една фирма можат да бидат расфрлани на територијата на целата ЕУ, логистичките шеми не предвиде присуството на граници и дури вработените на една компанија понекогаш се движат од една држава во друга. Иако слободното движење на луѓе, стоки и услуги  постоело уште пред потпишувањето на Шенгенскиот договор, и токму тоа значително го олесни и забрза овој процес. И ако сега чекор по чекор почнеме да се откажуваме од Шенген системот, тоа ќе има сериозни економски последици, со загриженост забележуваат експертите и политичарите. Долги автомобилски редици на границите, повеќе бирократија, враќање кон изградбата на магацини во одделните држави наместо производство засновано на принципот just-in-time. Лобисти и синдикати стравуваат дека дополнителните трошоци само за германската економија можат да достигнат 10 милијарди годишно со соодветните последици за пазарот на трудот и социјалниот систем.

Крајот на Шенген – катастрофа за економијата?

“Ако Шенген систем биде срушен, цела Европа ќе се биде загрозена, како од политичка, така и од економска гледна точка”, нагласува германскиот министер за финансии Волфганг Шојбле во интервју за “Шпигел онлајн”. А претседателот на Еврокомисијата Жан-Клод Јункер дури тврди дека тој, “кој го закопа Шенген, на крајот ќе доведе во гробот целиот внатрешен пазар”, читај Унијата. Претседателот на Европарламентот Маритн Шулц пак тврди дека ефектот од затворањето на границите внатре во Шенген зоната ќе биде “катастрофален”. Ако камионите со товар се принудени да чекаат со часови граничната контрола внатре во Европа, “тоа ќе доведе до запирање на некои индустрии”. Почитување  на сегашната ситуација,  за тоа Јункер зборува дека носи дополнителни трошоци на логистичките компании од 3 милијарди евра годишно. А ако пограничните контроли биде вратена насекаде, тогаш годишните трошоци ќе рипнат  до 10 милијарди евра, тврдат од Федералното здружение на трговско-индустриските комори на Германија. Уште подраматично слика Антон Бјорнер, кој во својство на шеф на Федералното обединување за обнова и надворешна трговија го  согледува овие сценарио многу болно. “Ако го изгубиме Шенген, а заедно со него и вкупниот европски внатрешен пазар со слободно движење на стоки, тогаш Германија со нејзиниот бизнис модел ќе се покаже на работ на неуспехот”, изјави тој за ДПА. Ова исто така ќе значи и пад на еврото – страв, кој заедно со Бјорнер  го делат Јункер, Ангела Меркел и др.

Но, во реалноста крајот на Шенген зоната воопшто не значи крај на внатрешниот пазар. Наједноставен пример е пред нашите очи е Велика Британијакоја  составена дел од внатрешниот европски пазар, но не е дел од Шенген. Важно е да се задржи социјалниот мир Но, не сите го делат песимизмот на наведеното политичари. На спротивни   мислење се и многу економисти. Меѓу нив е Клеменс Фјуст, директорот на Центарот за европски економски истражувања ZEW. Според него, економскиот ефект од таков чекор може да се контролира. Последиците можат да бидат ублажени како непречено се пуштаат пратки со стоки, туку само селективно се проверуваат некои луѓе. Додека многумина се плашат од верижна реакција како резултат на затворањето на границите, Фјуст  се обложува на тоа. Не е исклучено да се вратиме конечно само до контрола на надворешните граници на ЕУ и повторно да  ги отвориме внатрешните. Но, пред сè, ако границите бидат затворени, ќе се врати социјалното спокојство. Економистот смета дека ако масовниот миграциски  поток продолжи, тоа неизбежно ќе доведе до радикализација на општеството. Кон опасностите  се закануваат социјалнотоспокојство, спаѓа и стравот од конкуренцијата. Во круговите на синдикатите и левичарските движења е вкоренето верување дека ако економијата започне да се обложува на мигрантите, тоа ќе значи притисок врз луѓето на наемниот труд. Заменик-претседателот на ПГ на социјалдемократите во Бундестагот Хубертус Хајле предупредува: “На никој нема да му биде дозволено да ја користи миграциската криза за дампинг на платите”. Овој аргумент се користи и од политичарите од ЦСУ. Затворањето на границите може да биде разбрано како  боведувањето на граничната контрола  и е прилично тешко – но сепак тоа е вонредна мерка, која мора да ха сопре неконтролирана миграција . Дури Шојбле признава дека независно од последиците тој прифаќа такво решение. “Ние прекрасно разбираме дека можностите на европските земји не се бескрајни. Сите се третираат со разбирање кон внесената од Шведска гранична контрола. А таа држава со децении беше една од најпознатите отворените за мигрантите “, забележува тој. На крајот сите се надеваат дека воведувањето на граничната контрола ќе биде привремена мерка и Шенген систем ќе биде вратен . При тоа дури противниците на затворените граници признаваат дека отворањето на надворешните и внатрешните граници во долгорочна перспектива ќе доведе до неприфатливи сосотојби