Жак Атали е француски економист, финансиер и филозоф. Треба да сме претпазливи со оние кои зборуваат за луѓето неселективно. Денес тоа се случува се повеќе и повеќе, особено во Европа. Вкупната мисла, која ја обединува уште еднаш крајната десница и крајната левица, до постигнување на застрашувачката точка, диригира цело зборување околу употребата на зборот “народ”, претставен како заедничка маса, невина жртва на избори, елити и пазари; “Народи”, кои конечно ќе се побунеле во изолирањето еден од друг.

Лично јас не очекував овој збор да биде објавуван во текот на десетици години, глобализацијата на пазарите без глобализацијата на владеењето на правото. И да заклучиме конечно дека диктатурата на парите и на индивидуалниот егоизам се соочуваат со не помалку страшна закана: диктатурата на популизмот и националниот егоизам.
Ја имам предвид Европската унија, кој требаше одамна да создаде вистинско владеење на правото. Ова не е местото каде триумфира конкурентското право во полза на единствениот светски пазар. И ако во одговор европските народи зборуваат само од свое име, немаат доверба на никакви посредници, негираат секаква легитимитет на репрезентативната демократија и даваат израз на својот ум само преку референдуми, и наскоро тие нема да бидат ништо повеќе од механички збир на џуџиња, управувани од диктаторите, ќе се убиваат едни со други за трошки на едно ново изобилство, смислено и произведено на други континенти.

Турција попушти -Подготвени се да исплатат компензација на Русија за соборениот авион

За да избегнеме тоа, треба да размислуваме за народите како за отворени јавни субјекти, со интерес да го задржат својот идентитет, да се отворат кон светот и да се обединат. За мене најдобра дефиниција за народ е дадениот во 1484 година од Филип Рот, статус на Бургундија, како “збир на жителите на кралството”. Кој би се осмелил денес?
И најдобар однос кон еден народ се состои во тоа да мислиме дека тој има корист од среќата на своите соседи и треба да се зајакнуваат механизмите за соработка меѓу нив. Европа не е нација; тоа е структура, замислена од народи кои научиле од историјата дека треба да бидат отворени и неповратно обединети, за да живеат мирно и луксузно.
Исто така денес европските народи, за големо разочарување на оние кои се обидуваат да ги опседнат со заплашување, правото да зборуваат во нивно име, имаат интерес да се отворат и да се здружуваат за да живеат подобро и да ризикуваат заедно. Особено директната демократија која се развива на социјалните мрежи, може да доведе само до избрзани одлуки на т.н. “Луѓе”, под влијание на гласини или лаги, целосно фокусирани на непосредни себични интереси.
Додека репрезентативната демократија, која е големо достигнување во нашите општества, треба да им овозможи на оние кои имаат одговорност да донесуваат одлуки, да мислат прво за интересот на идните генерации. Од ова произлегува и јасен проект: да се промовира алтруизмот против двете форми на себичност – конкуренцијата и популизмот. Токму затоа европските народи треба да комуницираат, тие можат да го сторат тоа. Програмата “ЕРАЗМУС” треба да стане достапна за сите млади луѓе, а не само за студентите, да се создаде заедничка одбрана на границите, финансирана од општиот буџет и да се промовира развојот на индустријата на континентот. На овој начин и само така народите во Европа ќе го задржат својот идентитет и ќе стануваат побогати. / БГНЕС
………………………………………
Жак Атали е француски економист, финансиер и филозоф. Во 1991 година станува основач и прв шеф на новата Европска банка за обнова и развој.