Ниту една друга земја не била толку загрозена: Тајван е оддалечен само 130 километри од брегот на Кина. Неколку стотици илјади Тајванци живеат само во Кина, а над два милиони Кинези ја посетија оваа островска држава минатата година. Врските се тесни. И покрај ова, досега се пријавени само 500 заразени и шест мртви од заразата во Тајван – на 23 милиони жители. Статистички гледано, во светот нема земја која подобро се носи со пандемијата.
Искуства со претходни пандемии
„За разлика од буквално која било друга земја, Тајван неверојатно го совлада првиот бран на коронавирус“, вели Рајан Хас, експерт во Американски Брукингс. Тајната на Тајван веројатно лежи во брзата реакција. Уште во декември минатата година, кога се појавија првите вести за мистериозна пневмонија во кинеската градска област Вухан, во Тајван се појави аларм. Споменот на пандемијата САРС од 2003 година со стотици заразени и 73 мртви е сè уште свежа – властите се состојба на подготвеност.
На 31 декември, Тајван беше првиот што ја извести Светската здравствена организација (СЗО) за опасноста од пренесување на коронавирус од човек на човек, во време кога ситуацијата во Кина сè уште не беше сфатена сериозно. Сепак, никој не одговори на овој мејл, пренесува Дојче веле.
Затоа американскиот претседател Доналд Трамп подоцна го обвини СЗО дека ги игнорирал раните предупредувања. Трамп го користи тоа за да ги скрие своите неуспеси во својата земја, и ја скрати помошта на оваа организацијата, која ја обвинува дека е премногу пријателски настроена кон Кина, но фактите стојат.
Со оглед на тоа што Кина сè уште го смета Тајван како дел од својата територија, оваа островска земја не е членка на СЗО. Откако претседателот Кај Ингвен дојде на власт во Тајван во 2016 година, што е особено критично за Кина, СЗО веќе не дозволува улога на набљудувач – на притисок од Кина.
Всушност, СЗО го смета Тајван како дел од Кина. Ова делумно има апсурдни последици: по избувнувањето на пандемијата во Кина и предупредувањето на СЗО, земји како Италија и Виетнам ги откажаа летовите кон Тајван, иако во тој момент не беа заразени. Затоа, многу Тајванци мораа да останат во странство.
Истиот ден кога Тајван испрати мејл до СЗО, властите започнаа да ја мерат температурата на патниците од Вухан од претпазливост на аеродромите. Три недели подоцна, никој од Вухан не смееше да влезе во земјата. Владиниот персонал за кризи формиран по пандемијата САРС во 2003 година, веднаш ја презеде координацијата на мерките, го зголеми производството на заштитни маски и ја планираше нивната поделба. На почетокот на февруари, границите беа затворени за сите Кинези и во март за скоро сите странци.
Строги мерки во „новата нормалност“
Овие рани забрани за влез во земјата се покажаа како многу ефикасна мерка. Властите исто така ги набљудуваа синџирите на инфекција и ги ставаа во карантин засегнатите лица по потреба. Во таа рана фаза, јавноста редовно беше информирана за ризиците и превенцијата. Раната акција на Владата ги поштеди долгогодишните блокади на општеството и економијата во Тајван.
Директорот на СЗО за итна помош, Мајкл Рајан, е полн со пофалби за тајванските власти: „Тајван започна многу успешна јавна здравствена реакција како што се гледа и од бројките“.
За пример е и тоа како земјата се справува со „новата нормалност“ денес. Ова може да изгледа животот во другите земји, откако ќе се укинат строгите ограничувања и се најде вакцина. Во сите јавни превозни средства обавезно е носење заштитна маска. Таксистите смеат да ги одбијат патниците кои не носат заштита.
Секаде се почитува 1,5 метри растојание, а рестораните и кафулињата овозможуваат голем простор меѓу масите. До 100 лица им е дозволено на затворено и до 500 лица на отворено. Во училиштата, но и на влезовите во банките, поштата и продавниците – се мери температурата и се дезинфицираат рацете. На аеродромите и железничките станици, инсталирани се уреди што автоматски ја мерат температурата на патниците.
Оние што доаѓаат во Тајван – претежно сега само се тајванци – мораат да поминат 14 дена во самоизолација. На аеродромот, тие треба да го покажат својот телефон за да можат надлежните да го одредат нивниот GPS сигнал и со тоа да го контролираат нивниот карантин, следејќи го секој чекор во текот на тие две недели.
Посебни корона такси, кои се целосно дезинфицирани по секое возење, новодојденците се транспортираат до местото на карантин или самоизолација. Ако GPS-сигналот се исклучи – да кажеме заради лош сигнал или ако батеријата се потроши, брзо доаѓа полицијата. Властите повикуваат два пати на ден да проверат дали лицето е навистина до нивниот телефон. Казните за непочитување се драстични: од три до 30.000 евра. Вака може да изгледа „нова нормалност“ и во Европа.