Москва целосно успешно се спротивстави на американските интереси на широк круг прашања, пред се во Украина, во Сирија и сајбер-просторот. Затоа, по 20 јануари 2017 година изработката на нов политички курс кон Русија ќе стане еден од највисоките приоритети за Хилари Клинтон или за Доналд Трамп. Но засега ниту еден од кандидатите не понудил концепт кој треба да ги раскрши рамките на неадекватностите и стереотипи од минатото. Клинтон го претставува рускиот претседател во сликата на карикатури негативец, а Трамп гледа на Москва како на иден сојузник. 
Највообичаената политичка реакција на САД кон Русија во последните три децении – како кај републиканците, така и кај демократите – се определува или од надежта за целосна разбивање на Москва, или за станување пријател и демократска држава. Но Русија не е демократија и не води политика на демократизација. И покрај долготрајниот нејзиниот пад, таа останува една од водечките држави на светската сцена. Следниот претседател ќе треба да признае дека Москва не може да биде поразена или да се ограничува во новиот светски поредок, кој станува мултиполарен и глобализиран. Со неа треба да се бараат допирни точки, формирајќи сестран баланс на соработка и ривалство. Следниот претседател ќе треба да ја убедува Москва да соработува таму каде што е потребно – на пример по прашањето за неширење на оружјето за масовно уништување. Заедно со тоа тој ќе мора да го ограничува рускиот простор за маневри таму каде нејзините интереси не се совпаѓаат со американскиот – пример во Сирија. Спроведувајќи новата американска политика, тој ќе мора да признае дека противречностите со Русија не се јасно исцртани линии на географијата и индивидуалните проблеми, а исто така, дека дури и нивните заеднички интереси ретко се совпаѓаат во целост. Затоа целта треба да е создавање на цела пајажина од интеракција, како тоа треба да биде интеракција на соработка и ривалство, кое создава најдобра вредност за баланс за нашите национални интереси. Но новиот американски пристап треба да биде наменет пред се не кон разбивање или трансформации на Русија, туку кон интеракција со неа во реалниот нејзиниот изглед.
1) Треба да се разбирам дека работата не е само со Путин. Како почеток следниот претседател треба да се откаже од две аксиоми, кои во последните 25 години станаа вистинска катастрофа за американската политика кон Русија. Првата аксиома е дека Москва се противи на САД поради недемократската политика на Кремљ.
Втората гласи дека областите на соработка може да се разликуваат и разделуваат од областите на конфликти. Покрај тоа важно е да се признае дека проблемите на Америка со Русија постојат не само поради Путин. Тие носат геополитички карактер. Ниту оставка на Путин, ниту промена на режимот ќе ги решат овие проблеми. Путин се придржува строго кон многувековната традиција на руското стратешко размислување, а надворешната политика има огромна поддршка меѓу елитата, таа се прифаќа позитивно и во општеството. Меѓу земјите со глобални стратешки интереси геополитички ривалства во едно или друго димензија тоа е неизбежно, без разлика каква политика тие одржуваат дома. Следната администрација треба да се откаже од позицијата на неговите претходници и да сфати дека односите со Москва не може едноставно да се разграбаат на категории и да се групираат по области на соработка и на несогласувања. Додека Русија беше слаба по распадот на Советскиот Сојуз, Вашингтон ја прекрои структурата на Европа, проширувајќи го НАТО и поддржувајќи го проширувањето на Европската унија.
Опоравувајќи се со Путин своите геополитички сили и засилувајќи ги амбиции, Русија почна да се спротивставува на американските напори – прво во постсоветскиот простор, потоа во Европа, а неодамна и во Блискиот Исток и околу него. Русија јасно даде до знаење дека не е заинтересирана за интеграција со Западот и е подготвена на предизвик на САД за широк спектар на прашања. САД треба да се прилагоди на својата политика кон новите предизвици и Вашингтон треба да направи отстапки во некои второстепени приоритети. Ако на пример треба да се направи избор меѓу соработката за неширење на нуклеарното оружје и поддршка за прозападни политички промени во рускиот географска ареата, можеби ќе треба повлекување на втората насока, за да се постигне важна победа за контрола на вооружувањето.
Во други случаи активностите на Москва, создаваат директна закана за виталните интереси на САД, кој ќе бара од Вашингтон одговор кој да е сразмерен на заканата – да речеме, поддршка за НАТО сојузници, кога Русија има свои војници или одржува провокативни вежби крај нивните граници.
2) Да не се дозволи претворање на Украина во зона на замрзнат конфликт. Руската агресија против Украина стана пресвртница момент во тензиите и недовербата, кои денес се одредување карактеристика за американско-руските односи. Секој дипломатски напредок во односите со Кремљ ќе зависи најмногу од тоа како следниот американски претседател ќе ја протолкува мотивацијата на Русија во Украина. Дали Русија стана Украина во заложништво, бидејќи се плаши пред се од околината на Западот и од промена на режимот? Или пак дали Путин не ја користи незашитеноста на Украина за проширување на границите на државата и за политичкото му возвеличавање? Изгледа дека вистинскиот одговор е во комбинацијата на првиот со вториот, и од политичка гледна точка тоа е мудро да се дејствува врз основа на повеќе позитивна интерпретација, а во исто време се осигурани од евентуална грешка. Таквото осигурување веќе дејствува. НАТО одлучи да се распореди во Прибалтикот на ротациона основа нови војници и ја активира работата за планирање на различни сценарија при конфликт со Русија. Но за решавање на кризата во Украина ќе биде потребно нешто повеќе од подготовка за најнеповолни сценарио. Доброволното излегување на Русија од Украина денес зависи од вториот Минск договор. Иако очигледно е со недостатоци, во него има два клучни елементи од кои не може да се откажеме. Тоа се правните и политички обврски на водечките европски држави и Русија, и воената деескалација врзани со стабилен политички процес за запирање на конфликтот. Одбивањето од барем еден од овие елементи ќе гарантира фактички претворање на Источна Украина во зона на следен замрзнат конфликт. Иако Вашингтон не учествуваше во изработката на овој договор, САД можат да создадат стимуланси за да ја натераат Москва да ги извршува неговите положби врзани за елиминацијата на санкциите со конкретни чекори на Русија по почитувањето на примирјето, повлекувањето на тешката борбена техника и вооружување од зоната на конфликтот и враќањето на украинската дел од границата со Русија под контрола на Киев.
3) Искрен разговор за Европа При формирањето на американската политика во оваа област задачата пред следниот американски претседател ќе биде да ги изолира европските сојузници од руското влијание во блиска перспектива, а понатаму да се обложи со основите за постабилен механизам на европска безбедност со учество на Русија. Најмногу упорен за итна цел на следната администрација треба да стане задржувањето на НАТО како гарант на безбедноста во Европа. Неопходен чекор кон спречување на конфликтите е зајакнувањето на оние форуми во кои учествуваат Русија и Западот – пример Организацијата за безбедност и соработка во Европа (ОБСЕ) и Советот НАТО-Русија, дури и ако тие не се во состојба да одобрат или ослабат постоечките несогласувања. Тука важна улога е повикан да игра ОБСЕ, единствената организација за безбедност, која ги обединува Северна Америка, Европа и целиот постсоветски простор. Вашингтон треба да се стреми кон обновување на преговорите со Москва за нејзиното место во архитектурата на европската безбедност, постапувајќи во рамките на ОБСЕ неофицијално, на ниво на експерти. До што ќе доведат овие дискусии не е јасно. Но следната администрација ќе има повеќе шанси да ги намали тензиите и да се изгради во Европа стабилен систем на безбедност, како што и ја даде на Русија можноста да се искаже за своите легитимни интереси во оваа сфера.
4) Да се признае дека Сирија е нешто повеќе од Сирија. И м се допаѓа ли ни или не, САД немаат веќе повеќе оптимална варијанта од тоа да продолжат со напорите за интеракција со Русија, која се вклучи во настаните во регионот со драматична воена интервенција во септември 2015 година. Москва има сили и средства за долго воено присуство во Сирија, што е поддржано од регионалните земји како Иран, а можно и од Турција. Погонски варијанти за кои вокуваат некои политичари, на пример создавањето на беспилотни зона или уништување на сириските воздухопловни сили, носат преголем ризик за директна воена конфронтација со Москва во блискоисточниот регион и на други места. Дискусијата сепак со Москва за Сирија ќе има повеќе шанси за успех ако биде манифестација и подготвеност за проширување на односите со Русија, особено во Европа. Во своите изјави и предлози Москва во суштина ја обврзува ситуацијата во Сирија со украинската криза и со општиот збор за европската безбедност. Но Вашингтон одбива да признае за оваа врска. Администрацијата на Обама оди по стапките на своите претходници, обидувајќи се повеќе напоредно да ги дели проблемите едни од други. Но само ако признае дека врската помеѓу различните регионални проблеми кои ги создава Русија, се целосно реални, следниот претседател може да извлече голрмс корист за американските интереси.
—————————————-
Анализата е објавен во “Форин аферс”, сепаратно со кратења. Негови автори се Томас Греам и Метју Рожански.
Томас Греам е директор на Kissinger Associates и виш научен соработник во Џексоновиот институт за меѓународни односи кон Универзитетот Јеил. Од 2004 до 2007 години работел како виш директор за Русија во Советот за национална безбедност на САД.
Метју Рожански е директор на Институтот Кен кон Меѓународниот научен центар Вудроу Уилсон. Тој работи и во Институтот за фундаментални меѓународни студии при Универзитетот Џонс Хопкинс.