Не ви се допаѓа медиумите? Дали мислите дека сè е “лага” и “измама”? Тогаш, веројатно не сте толку паметни кога ја читате веста и не сваќате што треба да рзберете. Луѓето кои имаат негативен став кон вестите како целина и е помалку веројатно да забележат лажен наслов , а помалку веројатно да направат разлика меѓу вест и мислење – но во исто време се повеќе сигурни во вашата способност да ја најдат бараната од нив информации онлајн .
Во новото истражување на аризонската истражувачка компанија “Њуз копродукции / Лаб” и Центарот за медиумска посветеност кон универзитетот во Тексас, 4854 лица од три американски градови – Канзас сити, Меjкeн и Џорџија. Тие биле замолени да кажат што е првото што им доаѓа кога ќе го видат зборот “вести”.
Околу 62 проценти од нив одговориле со нешто негативно – “лажно”, “лага”, “недостоверно” и “глупост”.
Останатите 38 отсто дале позитивен или неутрален одговор или рекле “фактологичен”.
Оваа разлика – помеѓу позитивните и негативните ставови кон вестите – е забележана и во другите елементи на студијата.
На пример, луѓето добија три релативно доверливи наслови од весници кои веројатно ќе паднат како вести во локалните изданија. Два од насловите од вестите беа реални, а еден беше лажен. Луѓето со позитивен став успеаја да дознаат што е веста.
Во Канзас Сити 82 отсто ја препознаа лажната вест против 69 проценти кои не се сомневаат во нешто лошо.
За друга задача, луѓето требало да ги категоризираат приказните како што се вести, мислење, анализа или спонзорирана содржина. Негативните ставови не успеаја правилно да ја направат разликата, иако заостануваа зад оптимизмот со мал процент – од 74 до 80 проценти.
За време на истражувањето, се појави прашањето дали луѓето кои не признаваат “лажни вести” се свесни за ова?
Не се покажа.
Учесниците во студијата беа замолени да посочат која од следните изјави најдобро ги опишува:
– Не ми е потребна помош да ги пронајдам информациите што ги сакам онлајн.
– Во некои случаи би можел да користам помош за да ги пронајдам информациите што ги сакам на интернет.
– Често ми треба помош за да ги пронајдам информациите што ги сакам онлајн.
Луѓето со негативна став кон зборот “вести” било помалку веројатно да кажат дека некогаш им е потребна помош (34 проценти) отколку оние со позитивен став или со неутрална реакција (42 проценти).
Студијата, исто така, потврдува некои наоди од страна на други истражувачи.
Како и дали образованието ве прави поспособни за откривање лажни наслови?
Да.
Дипломирани студенти имаат повисок степен на сознание (68 проценти) од оние со пониско образование (57 проценти).
Возраст и приход?
Да, луѓето постари од 65 години имаат поголема веројатност да препознаат лажни вести од оние на возраст меѓу 18 и 64 години (60 наспроти 66 проценти). И оние кои заработуваат повеќе од 150.000 долари годишно, се подобри од оние со помалку од 30.000 долари годишен приход (71 процент наспроти 54 проценти).
А за партиска припадност?
Во Канзас сити и Меjкoн демократите полесно препознаваат лажните вести од републиканците – водат со 12 проценти разлика во Канзас сити и со 18 отсто предност од Меjкoн.
Сепак, изненадувачки, резултатите во Џорџија не се статистички значајни. Се разбира сите овие фактори – партиска припадност, возраст, приходи, образование, недопаѓање на медиумите – се преклопуваат и преминуваат во доста случаи, па затоа е доста тешко да се посочи кој има заслуга или вина за нешто.
“Забележавме значително поделба во новинската писменост меѓу специфични групи, што може да ја намали нивната способност да се разбере што точно се случува во светот”, посочуваат научниците во студијата.
————————————————– ———
Авторот на материјалот е Џошуа Бентон.